مقالۀ پژوهشی
لیلا توکلی؛ حمیدرضا شعیری؛ علی ربیع؛ علی کریمی فیروزجانی
چکیده
هر مترجم در محور جانشینیِ واژگان و نیز در محور همنشینیِ ساختار دستوری، با در نظر گرفتن نیت متنِ مبدأ و ملاحظات فرهنگی زبانِ مقصد دست به گزینش می‌زند. با التفات به اینکه مترجم، به‌عنوان گفته‌یابِ پیامِ مؤلف در زبان مبدأ و نیز گفته‌پردازِ همان پیام در زبان مقصد، تحت نفوذ فضایی بیناگفتمانی قرار می‌گیرد، رویکرد نشانه‌معناشناختیِ ...
بیشتر
هر مترجم در محور جانشینیِ واژگان و نیز در محور همنشینیِ ساختار دستوری، با در نظر گرفتن نیت متنِ مبدأ و ملاحظات فرهنگی زبانِ مقصد دست به گزینش می‌زند. با التفات به اینکه مترجم، به‌عنوان گفته‌یابِ پیامِ مؤلف در زبان مبدأ و نیز گفته‌پردازِ همان پیام در زبان مقصد، تحت نفوذ فضایی بیناگفتمانی قرار می‌گیرد، رویکرد نشانه‌معناشناختیِ گفتمانی برای تحلیل فرایند انتقال معنا، اختیار شده است. با در نظر گرفتن تعریف نشانه‌شناختیِ «ترجمه» به‌مثابة رابطة بینافرهنگی و بینامتنی، هدف پژوهش حاضر این است که با روش تحلیلی‌توصیفی نشان دهد در ترجمة پیامبر اثر جبران خلیل جبران و برگردان الهی قمشه‌ای، عناصر فرهنگیِ زبان مبدأ و زبان مقصد تحت کنترل شرایط گفتمانی براساس دو نظام معــنایی هم‌گرا و واگرا نقش‌آفرینی می‌نمایند. از آنجا که کارکرد نظام معنایی هم‌گرا، حفظ ریختار فرهنگی متن مبدأ است و کارکرد نظام معنایی واگرا ایجاد ناهم‌ریختیِ بینافرهنگی، مسئلة پژوهش این است که در ترجمة پیامبر چگونه از تعامل مثبت یا منفیِ دو نظام معنایی هم‌گرا و واگرا، عناصر فرهنگی می‌توانند در چارچوب نظام ارزشی گفتمانی تمهید انتقال معنا را فراهم نمایند؟ فصل تمایز این پژوهش با پژوهش‌های متناظر دیگری که در خصوص پیامبر صورت پذیرفته، در توجه نشانه‌معناشناختی به عناصر بینافرهنگی است. از یک سو التفات نابسندة پژوهشگران به مطالعة فرایند کیفی ترجمه و از سویی دیگر، نیاز مترجمان به مداقة نظر در تفاوت‌های فرهنگی، برای بهبود عملیِ ترجمه‌هایشان ضرورت این پژوهش را توجیه می‌نمایند.
مقالۀ پژوهشی
رضا پیش قدم؛ شیما ابراهیمی
چکیده
تعامل مؤثر بین مدرس و فراگیران نقش مهمی در یادگیری آنان دارد. به‌منظور ایجاد هیجانات و انگیزة مثبت در فراگیران، باید رابطة دوسویه‌ای در ارسال پیام از فرستنده (مدرس) و گیرنده (فراگیر) در محیط کلاس وجود داشته باشد. از آنجایی که تدریس کارآمد به اثرگذاری مثبت بر فراگیر و هدایت او به‌سمت اهداف آموزشی اشاره دارد، هدف از پژوهش حاضر معرفی ...
بیشتر
تعامل مؤثر بین مدرس و فراگیران نقش مهمی در یادگیری آنان دارد. به‌منظور ایجاد هیجانات و انگیزة مثبت در فراگیران، باید رابطة دوسویه‌ای در ارسال پیام از فرستنده (مدرس) و گیرنده (فراگیر) در محیط کلاس وجود داشته باشد. از آنجایی که تدریس کارآمد به اثرگذاری مثبت بر فراگیر و هدایت او به‌سمت اهداف آموزشی اشاره دارد، هدف از پژوهش حاضر معرفی الگوی تدریسی است که زمینه را برای ایجاد ارتباط مؤثر میان مدرس و فراگیر فراهم سازد و با درگیری حواس بیشتر آنان، میزان هیجان مثبت بیشتری تولید نماید. در این راستا، با توجه به اهمیت نقش هیجانات حسی در تدریس و با در نظر گرفتن آموزش هَیَجامَدمحور، مدرس به‌عنوان فردی حس‌آگاه در نظر گرفته می‌شود که هدایتگر کلاس است و قدرت تعیین و مطرح‌کردن موضوعات مختلف در کلاس را دارد. چنانچه وی قادر باشد از شیوه‌های خلاقانه که به درگیری حواس بیشتر منجر می‌شود بهره گیرد، می‌تواند مطالب را بهتر در ذهن فراگیران نهادینه کند. در این شرایط وی با قرار گرفتن در کنار فراگیران در محیط کلاس نقش یاری‌رساننده را ایفا کرده و به آنان در هَیَجامَدافزایی کمک می‌کند. از سوی دیگر، وی می‌تواند نقش حس‌محرک را نیز ایفا کند. در این شرایط او فراگیر را تشویق می‌کند تا خود پلکان هَیَجامَدافزایی را طی نماید. از این رو، در جستار حاضر نگارندگان به معرفی نقش‌های حس‌آگاهی و حس‌محرکی مدرس پرداخته و با توجه به دو مؤلفة ارتباط و حواس، تکنیک‌های حس‌آگاهی را در دو زیرمجموعة ارتباط‌مرکز و حواس‌مرکز و تکنیک‌های حس‌محرکی را در دو زیرمجموعة پیراارتباط و پیراحواس مد نظر قرار می‌دهند. انتظار می‌رود چنانچه تدریس با توجه به این تکنیک‌ها صورت گیرد، ارتباط مؤثری میان مدرس و فراگیر برقرار و فرایند یادگیری تسهیل شود.
مقالۀ پژوهشی
نصرت حجازی؛ رویا شیرین
چکیده
ترجمه تولیدات دیداری‌شنیداری به ویژه زیرنویسها با چالشهای بسیاری همراه است. این چالشها در تماس با فرهنگ و عناصر فرهنگی بیشتر نمود داشته و مترجم را با پیچیدگیها و دشواریهای کاری بسیاری روبرو میسازد. هدف از این پژوهش کندو کاو در خصوص چگونگی ترجمه و انتقال عناصر فرهنگی در متون شنیداری دیداری در قالب زیرنویس با توجه ...
بیشتر
ترجمه تولیدات دیداری‌شنیداری به ویژه زیرنویسها با چالشهای بسیاری همراه است. این چالشها در تماس با فرهنگ و عناصر فرهنگی بیشتر نمود داشته و مترجم را با پیچیدگیها و دشواریهای کاری بسیاری روبرو میسازد. هدف از این پژوهش کندو کاو در خصوص چگونگی ترجمه و انتقال عناصر فرهنگی در متون شنیداری دیداری در قالب زیرنویس با توجه مقتضیات و محدودیتهای فن آورانه، زبانشناختی و زیباشناختی است. در این نوشتار، پس از ارائه تعریف و بازتاب چارچوبهای نظری موجود پیرامون فرهنگ و عناصر فرهنگی آغاز کرده و با گذر از امکانپذیری یا امکانناپذیری انتقال مولفه های فرهنگی به مخاطبان غیربومی، به تحلیل پیکره مطالعاتی خود _مجموعه تلویزیونی ایرانی در چشم باد بر اساس ریخت شناسی فرهنگی نظریه پردازان لهستانی پرداخته و راهکارهای مترجم در انتقال مفاهیم فرهنگی را بررسی مینمائیم. تحلیلهای توصیفی و زبانشناختی که از چگونه ترجمه گزارههای شفاهی فرهنگی در این پیکره به دست آمدهاند، حاکی از آن است که ترجمه «خرده عناصر فرهنگی» و اشارات فاضلانه موجود در یک متن هرگز به صورت سیستم بسته عمل نمیکنند، بلکه قادرند در ازای فروریزش بخشی از ارزشهای معنایی، گفتمانی یا سبک شناختی در زبان مبدأ، پیام را پس از فهم، تعبیر و تعدیل در متن مقصد بازتولید کرده و پلی به سوی «مفاهمه بینافرهنگی» از تغییر ترجمه باز ایجاد کنند.
مقالۀ پژوهشی
سید بختیار سجادی؛ سید شجاع نی‌نوا
چکیده
مقالة حاضر بر آن است که ترجمه‌های فارسیِ بخش چهارم شعرِ سرزمینِ بی‌حاصل اثر تی. اس. الیوت را با به‌کارگیری مبانی نظریة جهانی‌های ترجمه و با توجه ویژه به مفهوم «ناخودآگاه جمعی» بررسی و مقایسه کند. منابع فراوانی در باب تعاریف، انواع و کارکردهای مفهوم کهن‌الگو در دسترس است، اما بررسی بازنمایی کهن‌الگوها در آثار ادبی از منظر ...
بیشتر
مقالة حاضر بر آن است که ترجمه‌های فارسیِ بخش چهارم شعرِ سرزمینِ بی‌حاصل اثر تی. اس. الیوت را با به‌کارگیری مبانی نظریة جهانی‌های ترجمه و با توجه ویژه به مفهوم «ناخودآگاه جمعی» بررسی و مقایسه کند. منابع فراوانی در باب تعاریف، انواع و کارکردهای مفهوم کهن‌الگو در دسترس است، اما بررسی بازنمایی کهن‌الگوها در آثار ادبی از منظر ترجمه‌پژوهی تلاشی نو به‌شمار می‌رود. با توجه به اینکه کهن‌الگوها مفاهیمی جهان‌شمول و ثابت هستند، ابراز آن‌ها در زبان‌های مختلف به شیوه‌ای تا حدی یکسان صورت پذیرفته است. از سوی دیگر، کاربست نظریة جهانی‌های ترجمه در بررسی معادل‌گزینی کهن‌الگوها در ترجمه‌های گوناگون فارسی نشان می‌دهد ترجمة این بخش از شعر در مقایسه با دیگر بخش‌ها کمتر چالش‌برانگیز بوده است. بسامد بالای کهن‌الگوها در بخش چهارم شعر سرزمینِ بی‌حاصل با عنوان «مرگ در آب»، باعث شده ترجمه‌های فارسیِ صورت‌گرفته از این بخش، در مقایسه با دیگر بخش‌های شعر که کمتر به کهن‌الگو پرداخته‌اند، دارای کمترین اختلاف در ترجمه باشند. بخش چهارم شعر دارای فضایی مذهبی، اسطوره‌ای و حاوی بیشترین تعداد کهن‌الگوی به‌کاررفته نسبت به دیگر بخش‌های این شعر بوده و از این رو از زبانی آرکائیک برخوردار است. یافته‌های پژوهش حاضر، به‌دنبال تحلیل هفت ترجمة متمایز فارسی از بخش چهارم شعر مذکور، نشان‌دهندة این است که از لحاظ تراکم واژگانی، تنوع واژگانی و میانگین طول عبارات و جمله‌ها شباهت‌های بسیاری در متن‌های ترجمه شده وجود دارد و جملگی حول نقطه‌میانی یک گستره قرار دارند.
مقالۀ پژوهشی
الناز پاکار؛ مسعود خوش سلیقه؛ زهرا خزاعی راوری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی و طبقه‌بندی ممیزی‌های فیلم در رسانة ملی، نسخة دوبله‌شدة سه‌گانة پدرخوانده را بررسی کرده و ممیزی‌های آن را استخراج و دسته‌بندی نموده است. این سه‌گانه که از آثار برجستة سینمایی جهان است، موضوعات فرهنگی و ایدئولوژیک بسیاری نظیر عشق، خشونت، جنایت و مذهب را در بردارد که در دوبلة فارسی از طریق اعمال ممیزی با ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی و طبقه‌بندی ممیزی‌های فیلم در رسانة ملی، نسخة دوبله‌شدة سه‌گانة پدرخوانده را بررسی کرده و ممیزی‌های آن را استخراج و دسته‌بندی نموده است. این سه‌گانه که از آثار برجستة سینمایی جهان است، موضوعات فرهنگی و ایدئولوژیک بسیاری نظیر عشق، خشونت، جنایت و مذهب را در بردارد که در دوبلة فارسی از طریق اعمال ممیزی با هنجارهای ایدئولوژیک و فرهنگی کشور همسو شده‌اند. پارادایم تحقیق، بهرهگیری از رویکرد کیفی بوده است و نمونهگیری به روش هدفمند صورت گرفت و دادهکاوی به روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد ممیزیها در سه سطح تصویر، کلام و صدا اعمال شده‌اند و مسائل مذهبی، فرهنگی و سیاسی را شامل میشوند. در این فیلم، اغلب صحنههایی که نمادها و آیینهای دین مسیحیت، روابط خارج از ازدواج، روابط جنسی، خشونت، نوشیدنیهای الکلی و نمادهای آمریکا را به تصویر میکشند، حذف شده‌اند و اغلب گفتگوهایی که به همین دست موضوعات اشاره دارد نیز جایگزین یا حذف شده است. سپس یافتهها از طریق مصاحبه با پنج تن از گویندگان و مدیران دوبلاژ سهسویهسازی شد. در پایان، یافته‌های پژوهش با توجه به پژوهش‌های قبلی مرتبط بحث شده‌اند.
مقالۀ پژوهشی
ابوالفضل خدامرادی؛ مجتبی مقصودی
چکیده
هدف این پژوهش ساخت و هنجاریابی پرسش‌نامه‌ای برای تعیین صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان زبان انگلیسی بود. به این منظور از مرور متون سه مؤلفة اصلی و 42 گویه استخراج گردید و پس از تأیید روایی محتوایی توسط صاحب‌نظران، پرسش‌نامة نهایی با 36 گویه تعیین و از اعتبار آن از طریق آزمون-آزمون مجدد (r= 0/91) و همسانی درونی آلفای کرونباخ (α=0.92) اطمینان ...
بیشتر
هدف این پژوهش ساخت و هنجاریابی پرسش‌نامه‌ای برای تعیین صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان زبان انگلیسی بود. به این منظور از مرور متون سه مؤلفة اصلی و 42 گویه استخراج گردید و پس از تأیید روایی محتوایی توسط صاحب‌نظران، پرسش‌نامة نهایی با 36 گویه تعیین و از اعتبار آن از طریق آزمون-آزمون مجدد (r= 0/91) و همسانی درونی آلفای کرونباخ (α=0.92) اطمینان حاصل شد. سپس پرسش‌نامة نهایی با 36 گویه بر روی یک نمونة 305 نفری فارغالتحصیلان رشتة زبان انگلیسی اجرا گردید. به‌منظور بررسی ساختار عاملی از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. در قالب تحلیل عاملی اکتشافی نتایج حاصل نشان داد تنها سه عامل دانش، مهارت و نگرش قابل استخراج است. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد همة ضرایب رگرسیون و همبستگی بین متغیرهای مکنون، ضرایب استانداری به‌شمار میروند. لذا میتوان نتیجه گرفت مدل پیشنهادی از هر دو روش تحلیل عاملی با انتظار طراحان پرسش‌نامه مطابقت دارد.
مقالۀ پژوهشی
فهیمه محمد پور؛ محمدتقی شاه نظری درچه؛ محمود افروز
چکیده
عادت‌واره از اساسی‌ترین مفاهیم جامعه‌شناسی بوردیو است که مطالعات ترجمه از آن بهره جسته است. با استفاده از مدل جامعه‌شناسی پیر بوردیو، پژوهش حاضر عادت‌وارة مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی را از منظر به‌کارگیری راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی در دورة قبل و بعد از انقلاب فرهنگی در سال 1358 در ایران بررسی می‌کند. داده‌های پژوهش ...
بیشتر
عادت‌واره از اساسی‌ترین مفاهیم جامعه‌شناسی بوردیو است که مطالعات ترجمه از آن بهره جسته است. با استفاده از مدل جامعه‌شناسی پیر بوردیو، پژوهش حاضر عادت‌وارة مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی را از منظر به‌کارگیری راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی در دورة قبل و بعد از انقلاب فرهنگی در سال 1358 در ایران بررسی می‌کند. داده‌های پژوهش مشتمل بر 3429 جملة دارای عناصر فرهنگی‌اند که از رمان‌های عاشقانة انگلیسی وداع با اسلحه، بلندی‌های بادگیر: عشق هرگز نمی‌میرد، دفتر خاطرات و دو ترجمة فارسی از هریک از آن‌ها استخراج شده‌اند. داده‌های مستخرج با استفاده از دسته‌بندی ادغام‌شدة لیانگ تحلیل شدند. راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی با آمار توصیفی از طریق مقایسة فراوانی و درصد ارائه شدند. افزون بر این، به‌منظور افزایش اعتبار داده‌های پژوهش حاضر تحلیل کیفی مصاحبه‌های چاپ‌شده در فصلنامة مترجم نیز ارائه شدند. پژوهش حاضر سه یافتة اساسی در بر داشت: گرایش مبدأمحور معنادار در میان مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی در دورة پیش از انقلاب فرهنگی، حفظ این گرایش در دورة پسا انقلاب فرهنگی، و در نهایت افزایش بیشتر این گرایش در سال‌های قبل تا پس از انقلاب فرهنگی. نتایج آزمون خی‌دو از تفاوت معنادار کاربرد مجموع راهبردهای مختلف در دو دوره حکایت داشتند.
