مقالۀ پژوهشی
رضا پیش‌قدم؛ شیما ابراهیمی
چکیده
مکالمه و برقراری ارتباط مؤثر، نوعی فرایند اجتماعی است که توسط زنجیره‌های واژگانی و زبانی نمود پیدا می‌کند. در واقع سخن را می‌توان نوعی واسطۀ ارتباطی به‌شمار آورد که به دانش زبانی و توانش سخنگو بستگی دارد؛ اما چنانچه هدف غایی مکالمه برقراری ارتباط مؤثر باشد، باید فراتر از رسیدن به قصد و نیات شخصی گوینده گام برداشت. در پژوهش حاضر ...
بیشتر
مکالمه و برقراری ارتباط مؤثر، نوعی فرایند اجتماعی است که توسط زنجیره‌های واژگانی و زبانی نمود پیدا می‌کند. در واقع سخن را می‌توان نوعی واسطۀ ارتباطی به‌شمار آورد که به دانش زبانی و توانش سخنگو بستگی دارد؛ اما چنانچه هدف غایی مکالمه برقراری ارتباط مؤثر باشد، باید فراتر از رسیدن به قصد و نیات شخصی گوینده گام برداشت. در پژوهش حاضر نگارندگان با در نظر گرفتن مفهوم «پساتأثیر» در گامی فراتر از توانش ارتباطی، براساس ساختار مغز و کارکردهای مربوط به لوب‌ها، الگویی به نام «زبامغز» را معرفی می‌کنند که افزون بر ساختار واژگانی، به بررسی نقش تفکر، هیجانات، حواس و فرهنگ در ارتباطات می‌پردازد. این الگو، زبان را ابزاری برای تغییر رفتار و رشد می‌داند و براساس ساختار مغز و زبان (زبامغز)، چهار مفهوم زبافکر (شناخت و تفکر در زبان)، زباهیجان (هیجان در زبان)، زباهنگ (فرهنگ در زبان) و زباحواس (حواس در زبان) را مطرح می‌کند. براساس الگوی زبامغز می‌توان کارکردهای کلان مغز را در زبان جستجو کرد و تصویر متفاوت و منسجمی از زبان ارائه داد که در برقراری روابط مؤثر با دیگران تسهیل‌گر است. از این منظر در مکالمه، افزون بر زبان خودخواه، زبان دگرخواه نیز باید مدنظر قرار گیرد و افراد باید افزون بر توانش ارتباطی به توانش درمان زبانی (زبان برای زندگی بهتر) نیز توجه کنند.
مقالۀ پژوهشی
زینب سازگار؛ حمید اشرف؛ خلیل مطلب زاده
چکیده
برنامه درسی پنهان در فرایند تعلیم و تربیت نقش ویژه‌ای دارد به‌طوری که حتی اهداف برنامه درسی آشکار (صریح) تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. در همین راستا پژوهش پیشِ‌رو به بررسی دیدگاه مدرسان زبان انگلیسی نسبت به یادگیری‌های قصدنشده (برنامه درسی پنهان) آموزش زبان انگلیسی در فراگیران پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل 164 مدرس زبان انگلیسی ...
بیشتر
برنامه درسی پنهان در فرایند تعلیم و تربیت نقش ویژه‌ای دارد به‌طوری که حتی اهداف برنامه درسی آشکار (صریح) تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. در همین راستا پژوهش پیشِ‌رو به بررسی دیدگاه مدرسان زبان انگلیسی نسبت به یادگیری‌های قصدنشده (برنامه درسی پنهان) آموزش زبان انگلیسی در فراگیران پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل 164 مدرس زبان انگلیسی است که در سطوح زبانی متوسط و بالاتر در سال 96-97 در مؤسسات آموزش زبان انگلیسی در تهران، مشهد، کرمان، اصفهان، سمنان، زنجان، همدان، بیرجند، گرگان، تربت حیدریه، طبس، گرمسار، بوشهر، کرمانشاه، اراک، اردبیل، ملایر، تبریز و تربت‌جام مشغول به تدریس بودند و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش پرسش‌نامه محقق‌ساخته با 40 گویه پنج‌گزینه‌ای بر مبنای فرمت لیکرت که شامل سه زیرسازه (مؤلفه‌های) جو اجتماعی، ساختار سازمانی و تعامل میان معلم و زبان‌آموزان می‌باشد، تدوین شده است. پایایی پرسش‌نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 87/0 برآورد گردید؛ روایی محتوایی پرسش‌نامه با استفاده از نظر متخصصان و اساتید و روایی سازه‌ای با استفاده از الگوی رَش محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه مدرسان زبان انگلیسی جو اجتماعی، ساختار سازمانی مؤسسات آموزش زبان انگلیسی و تعاملات میان معلم و زبان‌آموزان در محیط کلاس می‌تواند به‌طور معنادار و تا حد زیادی به یادگیری‌های قصدنشده در فراگیران منجر شود. علاوه بر این، بیشترین یادگیری‌های قصدنشده برای فراگیران از دیدگاه مدرسان زبان انگلیسی به‌ترتیب از طریق تعاملات میان معلم و زبان‌آموزان، ساختار سازمانی و جو اجتماعی مؤسسات به‌دست میآید.
مقالۀ پژوهشی
مهدی افخمی نیا؛ الله شکر اسداللهی؛ نعیمه کریم لو
چکیده
ناتالی ساروت (1900-1999م.) یکی از نویسندگان پیشگامِ رمان نو در فرانسه است. در تمام آثار ساروت، نوعی بی‌قاعدگی و آشفتگی از دیدگاه زبانی وجود دارد که ریشه در احساساتِ غیرقابل بیان دارد. این احساسات معادلِ پدیده‌ای به نام «تروپیسم» هستند. ساروت این واژه را از زیست‌شناسی وام گرفته است و آن را مجموعه‌ای از تحرکات غیرقابل‌بیان و ناشناخته‌ای ...
بیشتر
ناتالی ساروت (1900-1999م.) یکی از نویسندگان پیشگامِ رمان نو در فرانسه است. در تمام آثار ساروت، نوعی بی‌قاعدگی و آشفتگی از دیدگاه زبانی وجود دارد که ریشه در احساساتِ غیرقابل بیان دارد. این احساسات معادلِ پدیده‌ای به نام «تروپیسم» هستند. ساروت این واژه را از زیست‌شناسی وام گرفته است و آن را مجموعه‌ای از تحرکات غیرقابل‌بیان و ناشناخته‌ای تعریف می‌کند که در چشم‌برهم‌زدنی به بخش خودآگاه ذهنمان هجوم می‌آورند و به منزلة شالوده و بنیادِ ژست‌ها، گفتارها و احساساتی هستند که بروز می‌دهیم. در دیدگاه ساروت، زبان علاوه بر بخش بیرونی (ابراز بیرونی و آشکار پیام)، دارای بخش درونی است که برخلاف بخش بیرونی به مرحلة تولید پیام یا به‌عبارتی «گفته‌سازی» نرسیده است. این بخشِ درونی همان تحرکات غیرقابل تعریفی است که ساروت در تعریف تروپیسم بدان اشاره می‌کند. آشفتگی‌های کلامی که در نوشتار ساروت مشهود است، ناشی از وجودِ همین زبان درونیِ عصیانگر و غیرقابل کنترل است که با قدرتی بسیار بیشتر از زبان قراردادی و بیرونی در جریان است. در حقیقت، تن‌دادن به زبان قراردادی به‌معنایِ اجتماعی شدن و خواهان برقراریِ ارتباط بودن است اما مشکل شخصیت‌های ساروتی از آنجا شروع می‌شود که نمی‌توانند احساسات خود را در قالبِ زبان عادی و بیرونی به‌طور کامل و بی‌نقص انتقال دهند. زبان درونی آن‌ها به‌قدری قدرتمند است که زبان بیرونی را تحت تأثیر قرار داده و آن را دچار آشفتگی و اختلال می‌کند. در این مقاله به‌طور اجمالی به بررسی تعدادی از این مشکلات ارتباطی می‌پردازیم که در اثر فشار زبان درونی، در گفتار شخصیت‌های ساروتی ایجاد می‌شوند.
مقالۀ پژوهشی
سلیمه سلامتی؛ پرینا قمی اسکوئی
چکیده
ادبیات ترجمه‌شده، به‌ویژه فیلم‌های دوبله‌شده اغلب تحت تأثیر ایدئولوژی حاکم بر جامعة مقصد دستخوش دخل و تصرف قرار گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از روشی توصیفی‌کمی در صدد است به بررسی جنبه‌های ایدئولوژیک این دستکاری‌ها در فیلم‌های دوبله‌شده و پخش‌شده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در سه دولت متفاوت بعد از انقلاب اسلامی ...
بیشتر
ادبیات ترجمه‌شده، به‌ویژه فیلم‌های دوبله‌شده اغلب تحت تأثیر ایدئولوژی حاکم بر جامعة مقصد دستخوش دخل و تصرف قرار گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از روشی توصیفی‌کمی در صدد است به بررسی جنبه‌های ایدئولوژیک این دستکاری‌ها در فیلم‌های دوبله‌شده و پخش‌شده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در سه دولت متفاوت بعد از انقلاب اسلامی بپردازد. در این تحقیق با استفاده از مدل دستکاری دوکات (2007)، دستکاری‌های برون‌متنی و درون‌متنی در نُه فیلم تاریخی‌ماجراجویی دوبله‌شده از انگلیسی به فارسی در بازه‌های زمانی ۷۶-84، 84-92 و 92-97 بررسی شد. همچنین تلاش شد دلایل این دستکاری‌ها از دیدگاه سیاست‌های دولت‌های حاکم و ارزش‌های غالب بر آن مشخص شود. از آنجایی که متن دیداری‌شنیداری دارای عناصر غیرکلامی مانند تصویر، صدا و موسیقی است که آن را از متن نوشتاری متمایز می‌سازد، در این تحقیق مدل دستکاری دوکات (2007) با توجه به ویژگی‌های خاص متون دیداری‌شنیداری سازگار شده است. بدین‌منظور، هر تکنیک دستکاری ترجمه به دو زیرشاخة کلام‌محور و غیرکلام‌محور تقسیم شده است. پس از تحلیل جامع فیلم‌ها، پنج تکنیک دستکاری شامل اضافه، حذف، جایگزینی، تضعیف و تقویت شناسایی شد که در فرایند دوبله به‌کار گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهند که اغلب دستکاری‌ها در دولت اصولگرایان به‌ویژه در بازة زمانی 84-92 اتفاق افتاده است. تکنیک غالب در دولت اصولگرایان جایگزینی و حذف و در دولت اصلاح‌طلبان تضعیف بوده است. دیگر اینکه دستکاری‌های غیرکلام‌محور سهم بیشتری در دستکاری فیلم‌های دوبله‌شده داشته‌اند.
مقالۀ پژوهشی
علی فاضل؛ داریوش نژادانصاری؛ عزیزاله دباغی
چکیده
از توانش‌های لازم برای مترجمان، آگاهی از زبان مبدأ و مقصد است. بدین‌منظور دروسی، از جمله ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی، در برنامة کارشناسی مترجمی انگلیسی ایران گنجانده شده است. در تحقیق کنونی تأثیر دو درس ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی بر کیفیت ترجمه و نیز بر پیچیدگی و صحت متون فارسی ترجمة دانشجویان بررسی شد. روش نمونه‌گیری، هدفمند ...
بیشتر
از توانش‌های لازم برای مترجمان، آگاهی از زبان مبدأ و مقصد است. بدین‌منظور دروسی، از جمله ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی، در برنامة کارشناسی مترجمی انگلیسی ایران گنجانده شده است. در تحقیق کنونی تأثیر دو درس ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی بر کیفیت ترجمه و نیز بر پیچیدگی و صحت متون فارسی ترجمة دانشجویان بررسی شد. روش نمونه‌گیری، هدفمند و نوع تحقیق، پس از رخداد بوده است. چهار گروه انتخاب شدند: یک گروه (19=N) ساخت فارسی را گذرانده بودند، یک گروه (15=N) نگارش فارسی، یک گروه (41=N) هر دو درس را و یک گروه (20=N) هم هیچ‌کدام از دروس را نگذرانده بود. در این تحقیق، بعد از آزمون تعیین سطح، متن واحدی به چهار گروه شرکت‌کننده داده شد تا ترجمه کنند. سپس ترجمه‌ها ارزیابی شد تا کیفیت ترجمه‌ها مقایسه شود. در مرحلة بعد سنجه‌های پیچیدگی و صحت در متون ترجمة فارسی چهار گروه بررسی شد. نتایج نشان داد که کیفیت ترجمة چهار گروه تفاوت معناداری نداشت. همچنین، در پنج سنجه صحت و پیچیدگی، تنها در سنجة فرعی شکل‌های فعلی صحیح تفاوت معناداری بین عملکرد چهار گروه شرکت‌کننده وجود داشت. نتیجة کلی حاکی از آن است که به‌نظر می‌رسد تدریس دو درس ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی بیشتر با هدف افزایش دانش زبان دانشجویان بوده است و چندان در جهت افزایش توانش راهبرد شرکت‌کنندگان نبوده و در مجموع، تأثیر معناداری بر ترجمة دانشجویان نداشته است.
مقالۀ پژوهشی
زهرا سعادت نژاد؛ نگار مزاری؛ محمدرضا فارسیان
چکیده
تصویر زنان در ادبیات متأثر از نگاه فرهنگ جامعه به جایگاه زنان می‌باشد. محیط زندگی نه‌تنها تأثیر بسزایی در شکل‌گیری هویت زن دارد بلکه زمینه‌ساز رشد یا مانع پیشرفت او در جامعه است. مهاجرت نیز به سبب تغییر محیط و الگوهای‌زندگی می‌تواند زمینه‌ساز تغییر هویت باشد. رمان ترس و لرز، مهاجرت دختری بلژیکی به ژاپن را به تصویر می‌کشد. تفاوت ...
بیشتر
تصویر زنان در ادبیات متأثر از نگاه فرهنگ جامعه به جایگاه زنان می‌باشد. محیط زندگی نه‌تنها تأثیر بسزایی در شکل‌گیری هویت زن دارد بلکه زمینه‌ساز رشد یا مانع پیشرفت او در جامعه است. مهاجرت نیز به سبب تغییر محیط و الگوهای‌زندگی می‌تواند زمینه‌ساز تغییر هویت باشد. رمان ترس و لرز، مهاجرت دختری بلژیکی به ژاپن را به تصویر می‌کشد. تفاوت ارزش‌های غرب و شرق، قهرمان داستان را دچار تضاد هویتی می‌کند. املی نوتومب، نویسندة بلژیکی، آگاهانه به نمود این بحران هویت در نزد قهرمان زن داستان توجه نشان داده است. در پژوهش حاضر، کشمکشهای درونی املی، قهرمان داستان و کارکردهای ذهن او از دید روان‌شناختی با رویکردی تحلیلی و با تکیه بر نظریات کارن هورنای بررسی خواهد شد. هورنای تضادهای درونی افراد را ملاک قرار می‌دهد و مکانیسم دفاعی انسانها را در برابر جامعه به سه خصوصیت مهرطلبی، برتریطلبی و عزلتگزینی دستهبندی می‌کند. درک بحران هویت املی در جامعة مردسالار، از گذر تحلیلی روان‌شناختی امکانپذیراست. این پژوهش تلاشدارد با بررسی تأثیر رفتارهای اجتماعی دیگران و محیط بر شخصیت زن داستان، مکانیسمهای دفاعی او را در گریز از شرایط نامطلوب اجتماعی، زادة جامعه مردسالار بررسی نماید.
مقالۀ پژوهشی
ساقی فرهمندپور؛ محمد زیار
چکیده
کتاب استعاره زنده ریکور کتابی بنیادین در باب استعاره است. ریکور معتقد است استعاره، به‌ویژه در منش یکتای زبان شاعرانه رخ می‌دهد. از این رو، پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که از منظر ریکور چگونه استعاره در سخن شاعرانه معنا می‌آفریند؟ فرضیه مقاله آن است که باید برای آشکارسازی پاسخ ریکور به این پرسش، سه مقولة مقایسهگری، شمایل‌گونگی معنا ...
بیشتر
کتاب استعاره زنده ریکور کتابی بنیادین در باب استعاره است. ریکور معتقد است استعاره، به‌ویژه در منش یکتای زبان شاعرانه رخ می‌دهد. از این رو، پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که از منظر ریکور چگونه استعاره در سخن شاعرانه معنا می‌آفریند؟ فرضیه مقاله آن است که باید برای آشکارسازی پاسخ ریکور به این پرسش، سه مقولة مقایسهگری، شمایل‌گونگی معنا و تصویر شاعرانه را تحت عنوان «نظریه جایسپاری» و دو مقوله چندمعنایی و ارجاعگری را تحت عنوان «نظریه میانکنش» تعیین و تعریف کرد. بر این اساس، هدف مقالة حاضر آن است که با روش تفسیر و با تکیه بر چکامه تیرهبختی اثر وینی دو نظریه جایسپاری و میانکنش را تشریح کند. ایضاح این دو نظریه نشان می‌دهد که معنا در زبان شاعرانه شمایلی است. شمایل‌گونگی معنا در زبان شاعرانه حاصل «خنثی‌کردن» واقعیت و پَروبال دادن به خیال است و این یعنی خیال، واقعیت را «تعلیق» می‌کند. در اینجا استعاره با شمایل یکی می‌شود بدینمعنا که استعاره واژه‌ها را از معنای سرراست‌شان در کاربرد روزانه جدا می‌کند و سپس کاربرد واژه‌ها را با گشودن سویة خیالی معنا چندان گسترش می‌دهد که بیان واقعیت شاعرانه ممکن شود. در شعر به‌دلیل حضور همة زیرمعناهای ممکن واژه‌ها ارجاع سخن به حالت تعلیق در میآید. استعاره با مقایسهگری ایده‌های گوناگون نه‌تنها مناسبات معنایی پنهان میان آن‌ها را آشکار می‌کند، بلکه خالق مناسبات جدید میان آن‌هاست. نیروی محرک این آفرینش معنا، همانندسازی است. این فرایند یگانهگر، مبتنی بر شهودی ناگهانی است که پیکربندی پیشین زبان را دستکاری می‌کند و ساختاری جدید می‌آفریند.
