نشریۀ مطالعات زبان و ترجمه عضو کمیتۀ بینالمللی اخلاق در انتشار (COPE) میباشد و از آییننامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی مینماید.
منشور اخلاق نشریه مطالعات زبان و ترجمه، بر مبنای رهنمودهای ارائه شده توسط COPE طراحی شده است. از کلیه اعضای هیات تحریریه، داوران و نویسندگان تقاضا میشود این دستورالعمل را مطالعه کنند و درصورت مواجهه با مسائلی ازقبیل سرقت ادبی، دستکاری استنادات و جعل داده در مقالات ارسالی یا منتشرشده، موضوع را با سردبیر نشریه، آقای دکتر پیش قدم، به آدرس ایمیل pishghadam@um.ac.ir و یا تماس با ناشر ازطریق ایمیل fumpress@um.ac.ir مطرح کنند و آنها طبق فلوچارتهای COPE به موضوع رسیدگی خواهند کرد.
وظایف و مسئولیتهای دبیران (سردبیر و اعضای هیات تحریریه)
(http://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf)
- دبیران باید محتوای مقالات ارسالی را بررسی کنند و درصورت انطباق با حوزه کاری نشریه و براساس شناختی که از داوران دارند، داوران متخصص در زمینهی موضوع مقاله پیشنهاد دهند.
- سردبیر نشریه مسئول اتخاذ تصمیم نهایی جهت پذیرش یا رد مقالات ارسالی براساس نظرات داوران و اعضای هیات تحریریه، توجه به اعتبار علمی و اهمیت مقاله برای محققان و خوانندگان، در نظر گرفتن مسائل مربوط به حق کپیبرداری، سرقت علمی و غیره میباشد.
- دبیران باید اقدامات لازم جهت حفظ محرمانه بودن هویت داوران و نویسندگان انجام دهند.
- دبیران باید از بررسی مقالاتی که در آن هرگونه تضاد منافعی وجود دارد، خودداری نمایند و مدیریت این مقالات را به یکی دیگر از اعضای هیات تحریریه بسپارند.
- دبیران (بهویژه سردبیر) باید رفتارهای غیراخلاقی درخصوص مقاله ارسالی یا مقاله منتشر شده را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. هرگونه گزارش از رفتار غیراخلاقی، حتی اگر سالها پس از انتشار مقاله کشف شود، مورد بررسی قرار دهند.
- دبیران هنگام مواجهه با موارد مشکوک به سوء رفتار، طبق فلوچارتهای کمیته بینالمللی اخلاق (COPE) پیش خواهند رفت. اگر در مقالات، رفتار غیراخلاقی بهخوبی مستدل باشد، بایستی پاسخی مناسب مانند تصحیح، پس گرفتن، ابراز نگرانی یا یادداشتی دیگر، در نشریه منتشر شود.
- دبیران نباید هیچگونه اطلاعاتی درمورد مقالات ارسالی، تا قبل از انتشار آن در اختیار کسی قرار دهند.
- دبیران نباید از اطلاعات مقالات ارسالی که هنوز منتشر نشده، بدون رضایت کتبی نویسنده برای اهداف تحقیقاتی خود استفاده کنند.
- دبیران باید به تمام مقالات ارسال شده به نشریه، توجه منصفانه داشته باشند و مقالات را صرفاً از لحاظ شایستگی علمی و بدون طرفداری یا کینهتوزی شخصی یا در نظر گرفتن ملیت، جنسیت، مذهب و مسائل قومی، نژادی و سیاسی و یا وابستگی سازمانی نویسنده(گان)، مورد بررسی قرار دهند. تصمیمات مربوط به پذیرش و چاپ مقالات، نباید تحت تاثیر سیاستهای دولتها یا سازمانهای دیگر خارج از خود نشریه باشد.
- سردبیر در پذیرش مقالات برای چاپ و تعیین زمان انتشار آنها اختیار تام دارد.
وظایف و مسئولیتهای داوران
(http://publicationethics.org/files/u7140/Peer%20review%20guidelines.pdf)
- داوران باید نظراتی ارائه دهند که دبیران را در امر تصمیمگیری درخصوص انتشار یا عدم انتشار مقالات ارسالی کمک کنند.
- داوران باید محرمانه بودن مقالاتی که برای ارزیابی به آنها ارسال شده است را حفظ کنند.
- داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آنها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط دیگر با شرکتها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، امتناع کنند و موضوع را فورا به سردبیر نشریه اعلام کنند تا مقاله برای داوران جایگزین ارسال شود.
- داورانی که احساس میکنند صلاحیت بررسی مقاله اختصاصیافته را ندارند یا قادر به انجام ارزیابی در مهلت مقرر نیستند، باید به سردبیر نشریه اطلاع داده و انصراف خود را از داوری مقاله اعلام کنند و اگر داور یا داوران متخصص دیگری را میشناسند، آنها را از طریق ایمیل یا بخش ارسال نظرات برای سردبیر در سایت نشریه پیشنهاد دهند.
- داوران نباید درخصوص مقاله با شخصی غیر از سردبیر بحث و گفتگو کنند. همچنین نباید اطلاعات مقاله را بدون اجازه، جایی مطرح کنند. این امر در مورد مقالاتی که داور از بررسی داوری انصراف میدهد نیز صدق میکند.
- داوران موظفند اطلاعات مقاله ارسالی برای ارزیابی را محرمانه تلقی کنند و از آنها درجهت منافع شخصی خود استفاده نکنند.
- داوران باید مقالات را بهطور عینی، منصفانه و حرفهای ارزیابی کنند.
- داوران باید از سوگیریهای شخصی در نظرات و ارزیابیهای خود پرهیز کنند و نظرات خود را بهوضوح و مستدل بیان کنند. داوران باید نقدهای مستدل و منصفانهای ارائه دهند تا به نویسندگان در بهبود مقاله کمک کنند.
- داوران موظفند منابعی را که نویسنده به آنها ارجاع نداده شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجهگیری یا بحثی که پیش از این مطرح شده باشد باید همراه با منبع ذکر شود.
- داوران موظفند در صورت مشاهده هرگونه شباهت یا همپوشانی بین اثر ارسالی و مقالهای دیگر مراتب را به سردبیر اطلاع دهند.
وظایف و مسئولیتهای نویسندگان
(http://publicationethics.org/files/International%20standards_authors_for%20website_11_Nov_2011.pdf)
- نویسندگان باید اطمینان داشته باشند که مقاله ارسالی آنها قبلا در جای دیگری منتشر نشده باشند (مگر در قالب چکیده، بخشی از سخنرانی منتشرشده، کنفرانس یا پایاننامه) و یا درحال حاضر در نشریه دیگری در دست بررسی نیست.
- از نویسندگان تقاضا میشود مقاله را با جزئیات و منابع کافی ارسال کنند تا سایر پژوهشگران امکان تکرار پژوهش را داشته باشند.
- ممکن است از نویسندگان خواسته شود که دادههای خام مطالعه خود را همراه با مقاله برای بررسی و ویراستاری ارائه دهند و باید آماده باشند تا در صورت امکان، دادهها را در دسترس عموم قرار دهند.
- نویسنده مسئول مقاله، مسئولیت اطمینان از تایید مقاله توسط تمام نویسندگان را برعهده دارد.
- فقط افرادی که معیارهای نویسندگی را دارند باید بهعنوان نویسنده در مقاله ذکر شوند زیرا باید توانایی بر عهده گرفتن محتوای ارائه شده را داشته باشند.
- همه نویسندگان باید راهنمای نویسندگان نشریه را قبل از ارسال مقاله به دقت مطالعه کنند.
- نویسندگان باید در اولین مرحله ممکن (با ارائه فرم تعارض منافع در زمان ارسال مقاله)، هرگونه تضاد منافعی را که ممکن است منجر به تأثیر بر نتایج یا تفسیر آنها شود، افشا کنند.
- نویسندگان متعهد هستند که فقط آثار کاملاً اصلی و عاری از هرگونه سرقت ادبی را ارسال کنند. به نویسندگان پیشنهاد میشود با نرمافزارهای تشخیص سرقت علمی، مقالات خود را مشابهتیابی کنند.
- اگر کار شامل مواد شیمیایی، روشها یا تجهیزاتی باشد که در استفاده از آنها خطرات غیرعادی وجود داشته باشد، نویسندگان باید این موارد را بهوضوح در مقاله اعلام کنند.
- نویسندگان باید اعلام کنند که رضایت آگاهانه برای آزمایش از عوامل انسانی (درصورت نیاز) اخذ شده است. حقوق حریم خصوصی عوامل انسانی باید همیشه رعایت شود.
- زمان ارسال مقاله برای بازنگری، نویسندگان باید بهطور کامل به تمام نظرات داوران پاسخ دهند و در مهلت تعیینشده، مقاله را بازبینی و فایل مقاله اصلاح شده و فایل پاسخ به داوران را از طریق سایت نشریه ارسال کنند.
- نویسندگان باید به افراد یا سازمانهایی که از آنها حمایت مالی کرده یا در شکلگیری پژوهش آن تأثیرگذار بودهاند اشاره نموده و در بخش "سپاسگزاری" در انتهای مقاله از آنها قدردانی کنند.
- شرط ارسال مقاله برای نشریه این است که نویسنده اجازه ویرایش مقاله برای خوانا شدن را بدهد.
- همه نویسندگان باید موافقت کنند که به نویسنده مسئول اجازه دهند بهعنوان شخص مکاتبهکننده با دفتر نشریه در تماس بوده و اصلاحات لازم را انجام دهد.
- تحت مجوز دسترسی آزاد، حق مولف برای نویسندگان محفوظ خواهد بود، اما به دیگران اجازه بارگیری، اشتراکگذاری، نسخهبرداری یا استفاده مجدد اثر را در صورتیکه بهدرستی به آن استناد شود را میدهند.
- اگر نویسندهای متوجه اشتباه یا بیدقتی مهمی در مقاله منتشرشده خود شود، موظف است مراتب را بهسرعت به سردبیر نشریه اطلاع دهد، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.
- نویسندگان باید بدانند که همه مقالات ارسالی به نشریه مطالعات زبان و ترجمه با نرمافزارهای تشخیص سرقت علمی بررسی میشوند و سرقت علمی نقض جدی اخلاق نشر است و در همه مصداقهای آن رفتاری غیر اخلاقی و غیرقابل قبول میباشد.
وظایف و مسئولیتهای ناشر
(http://publicationethics.org/files/Code%20of%20conduct%20for%20publishers%20FINAL_1_0.pdf)
- دانشگاه فردوسی مشهد، بهعنوان ناشر نشریه مطالعات زبان و ترجمه، متعهد است اطمینان حاصل کند که تصمیمگیری درخصوص مقالات ارسالی، صرفا براساس داوری حرفهای صورت میگیرد و تحت تاثیر هیچگونه منافع تجاری نمیباشد.
- ناشر موظف است با حفظ آرشیو دیجیتال خود، دسترسی دائمی به محتوای مقالات منتشرشده را تضمین نماید.
- ناشر بر رعایت اخلاق انتشار توسط سردبیر، اعضای هیات تحریریه، داوران، نویسندگان و خوانندگان نظارت میکند.
- ناشر به کمک سردبیران همواره باید اقدامات معقولی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آن تخلفات تحقیقاتی رخ داده است، انجام دهند و تحت هیچ شرایطی چنین رفتار نادرستی را تشویق نکنند و آگاهانه اجازه وقوع چنین تخلفی را ندهند.
- ناشر همواره موارد مربوط به سوءرفتارهای علمی ازقبیل انتشار دادههای جعلی یا سرقت علمی را بررسی میکند و تمایل به انجام اقدامات لازم شامل انتشار اصلاحیه، شفافسازی و یا پس گرفتن مقاله درصورت نیاز دارد.
- مدل کسب و کار ناشر: دانشگاه فردوسی مشهد، با پرداخت بودجه تعریفشده برای هر شماره چاپ شده از نشریه (باتوجه به رتبه نشریه در ارزیابی سالانهای که در پرتال نشریات علمی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری اعلام میشود)، هزینههای مربوطه شامل راهاندازی و نگهداری زیرساخت نشریه، فرآیند بررسی، داوری، ویراستاری، صفحهآرایی و حفظ آرشیو مقالات، را تامین میکند.
سیاست نشریه در مواجهه با سرقت علمی
اعضای هیات تحریریه نشریه مطالعات زبان و ترجمه اقدامات لازم را برای بررسی مقالات ورودی در مورد اصالت، قابلیت اطمینان اطلاعات ارائه شده و استفادۀ صحیح از استنادات و ارجاعات انجام میدهند. اعضای هیأت تحریریه این نشریه یادآوری مینمایند که سرقت علمی امری غیرقابل قبول است و بنابراین سیاستهای ذیل را در صورت شناسایی سرقت علمی در هر یک مقالات ارسال شده به نشریه اعمال نموده و متناسب با آن اقدامات لازم خواهد نمود.
اگر هر یک از رفتارهای غیراخلاقی فوقالذکر توسط هیات تحریریه نشریه و یا توسط یکی از داوران تشخیص داده شود، هیات تحریریه با نویسنده(ها) تماس گرفته تا توضیح مقتضی در آن مورد ارائه نمایند. اگر نویسنده(گان) در مدت زمان معقولی توجیه و پاسخ مناسب ندهند، سردبیر نشریات دیگر (در مورد ارسال همزمان به نشریه دیگر) و مؤسسه مربوطه نویسنده(گان) مطلع میشوند و نام نویسندگان در لیست سیاه قرار گرفته و اجازه ارسال مقاله به نشریۀ مطالعات زبان و ترجمه از آنها سلب میشود.
رسیدگی به شکایات و اعتراضات
نشریه مطالعات زبان و ترجمه از اعتراضات صادقانه به تصمیمات سردبیر یا شکایت درباره محتوای منتشرشده استقبال میکند. با این حال، کاربران باید دلایل قوی یا دادهها/اطلاعات جدیدی در پاسخ به نظرات سردبیرُ اعضای هیات تحریریه و یا داوران یا محتوای منتشرشده نویسنده ارایه دهند.
اگر نویسنده یا خوانندهای نگران مقاله ارزیابی شده خود یا مقاله منتشرشده نویسنده دیگری است، میتواند با سردبیر نشریه با ایمیل jlts@um.ac.ir تماس بگیرد و با توصیف کامل و مکتوب از نگرانی و شکایت خود، به وضوح دلایل اعتراض و شکایت را شرح دهد.
چنانچه نویسندگان (خوانندگان) تشخیص می دهند که برای مقاله خود یا مقاله نویسنده دیگری، یک اصلاح (برای خطای قابل توجه) ضروری است، باید با ایمیل نشریه به آدرس jlts@um.ac.ir تماس بگیرند. در صورت نیاز نسخههای آنلاین مقاله بهروزرسانی میشود و یک متن اصلاحیه منتشر خواهد شد.