سمیر حسنوندی؛ اکبر حسابی؛ سعید کتابی
چکیده
انجام پژوهش حاضر از آنجایی ضرورت دارد که بر نقش تعیین‌کنندۀ اختیارات و محدودیت‌های زبانی، کاربردشناختی و شناختی در رخداد همسویی یا ناهمسویی در امر ترجمه تأکید می‌کند و به ارزیابی چگونگی بازتاب هَستار «دیگری» در ترجمۀ نهادی از گفتمان‌های سیاسی می‌پردازد. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که بروز همسویی ...
بیشتر
انجام پژوهش حاضر از آنجایی ضرورت دارد که بر نقش تعیین‌کنندۀ اختیارات و محدودیت‌های زبانی، کاربردشناختی و شناختی در رخداد همسویی یا ناهمسویی در امر ترجمه تأکید می‌کند و به ارزیابی چگونگی بازتاب هَستار «دیگری» در ترجمۀ نهادی از گفتمان‌های سیاسی می‌پردازد. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که بروز همسویی یا ناهمسویی بین متون مبدأ و برگردان‌های نهادی در مورد «دیگری» و تشریح تهدیدهای آن، ناشی از چه انگیزه‌ها و عواملی می‌تواند باشد؟ با استفاده از «نظریّۀ مجاورت» تعداد 20 نمونه از سخنرانی‌های مقام معظّم رهبری در فاصلۀ بین سال‌های 1394-1398 را که به تشریح هَستار دیگری و تهدیدهای آن علیه جمهوری اسلامی می‌پردازند، تحلیل و بررسی شد. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که برگردان‌های نهادی از سخنرانی‌ها و بیانات رهبری از همسویی حداکثری با متون مبدأ برخوردار هستند. بااین‌وجود، تحلیل داده‌ها موارد جزئی ناهمسویی در سطح ساختمان «وجهیت» و «وجه» را نشان داد، امّا این موارد تغییرات معنایی فاحشی در کلّیت پاره‌گفتار پدید نیاورده‌اند. در بررسی عوامل و انگیزه‌های مؤثر در بروز همسویی یا ناهمسویی به این نتیجه رسیدیم که عوامل درون‌زبانی و عوامل برون‌زبانی متنوّع از جمله جایگاه سیاسی تولیدکنندۀ متن، نهاد متولی ترجمه و هدف از ترجمه در تعاملی دیالکتیک زمینه‌ای را برای مترجم فراهم می‌کنند تا بین متون مبدأ و مقصد همسویی یا ناهمسویی ایجاد کند.
علیرضا امرایی؛ اکبر حسابی؛ عباس اسلامی راسخ
چکیده
مترجمان یکی از گروه‌های عمدة کاربران فرهنگ‌های دوزبانه را تشکیل می‌دهند. لیکن فرهنگ‌نگاران از دیرباز آنان را در زمرة دیگر کاربران در نظر گرفته‌اند و کم‌تر به نیازهای خاص آنان در استفاده از فرهنگ‌ها پرداخته‌اند. بنابراین در چند سال اخیر مسئلة طراحی فرهنگ‌های ویژة مترجمان مطرح گردیده و کارهایی پژوهشی و عملی در این حوزه انجام ...
بیشتر
مترجمان یکی از گروه‌های عمدة کاربران فرهنگ‌های دوزبانه را تشکیل می‌دهند. لیکن فرهنگ‌نگاران از دیرباز آنان را در زمرة دیگر کاربران در نظر گرفته‌اند و کم‌تر به نیازهای خاص آنان در استفاده از فرهنگ‌ها پرداخته‌اند. بنابراین در چند سال اخیر مسئلة طراحی فرهنگ‌های ویژة مترجمان مطرح گردیده و کارهایی پژوهشی و عملی در این حوزه انجام شده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر کوششی بوده است تا یک فرهنگ دوزبانة فارسی و انگلیسی در حوزة اصطلاحات راهنمایی و رانندگی و با تأکید بر نیازهای مترجمان تهیه گردد. ساختار این فرهنگ بر یک پیکرة تطبیقی دوزبانة متون راهنمایی و رانندگی استوار است که با استفاده از معناشناسی قالبی برچسب‌گذاری شده است. بدین‌منظور یک هستان‌شناخت و یک شبکة قالبی برای این حوزه طراحی شده است. سپس یک رابط کاربری برای جستجو در این دادگان طراحی شده است که امکانات مختلفی از قبیل جستجوی سنتی الفبایی و جستجوی مبتنی بر معنا را فراهم می‌سازد. این کار به مترجمان، که در حقیقت گروه مخاطبان هدف این فرهنگ هستند، کمک می‌کند تا با دقت و کارآمدی بیشتری بتوانند به طبیعی‌ترین شیوة بیان مفاهیم مورد نظر خود در هر دو زبان دست یابند. در پایان نیز نتیجة کار با برخی کارهای انجام‌شدة دیگر مقایسه شده است.
سمیر حسنوندی؛ ابوذر کاظمی؛ اکبر حسابی
چکیده
پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی موضوع چالش‌انگیز بی‌ادبی در ترجمة دیداری‌شنیداری بپردازد. پرسش اصلی آن است که معادلات بی‌ادبی در زیرنویس چگونه برگردان شدند. به همین منظور، تمامی رفتارهای زبانی بی‌ادبی در دو فیلم جدایی نادر از سیمین و ابد و یک روز که دارای گفتارهای محاوره‌ای و رفتارهای زبانی بی‌ادبی‌اند استخراج شد. نویسندگان ...
بیشتر
پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی موضوع چالش‌انگیز بی‌ادبی در ترجمة دیداری‌شنیداری بپردازد. پرسش اصلی آن است که معادلات بی‌ادبی در زیرنویس چگونه برگردان شدند. به همین منظور، تمامی رفتارهای زبانی بی‌ادبی در دو فیلم جدایی نادر از سیمین و ابد و یک روز که دارای گفتارهای محاوره‌ای و رفتارهای زبانی بی‌ادبی‌اند استخراج شد. نویسندگان پس از طبقهبندی موارد مذکور بر پایة مدلی نظری موجود در پیشینه، به بررسی چگونگی ترجمة معادلهای این رفتارها در زیرنویسهای انگلیسی حرفهای این دو فیلم پرداختند. یافتهها نشان داد که در بین عبارات مصطلح بی‌ادبانه، سؤالات چالشی دارای بیشترین فراوانی است. این امر نشان می‌دهد که شخصیتهای فیلم در اکثر موارد، خواستههای وجهة سلبی مخاطب را تهدید می‌کنند. از میان عبارات مصطلح بی‌ادبانه، دو نوع ندایی سلبی شخصی و اشارههای سلبی شخصی مشاهده نشد. دیگر یافتة مهم پژوهش حاضر این بود که برای هریک از عبارات بیادبانة گفتاری در زبان مبدأ، عبارت بیادبانة نوشتاری در زیرنویس نیز مشاهده شد. این عبارات از نظر نوع بی‌ادبی و بسامد در هر دو فیلم یکی بود.
احسان پناه‌بر؛ اکبر حسابی؛ حسین پیرنجم الدین
چکیده
تاکنون رویکردهای متفاوتی به مسئلۀ تعادل در ترجمه پرداخته‌اند که در این میان می‌توان به «فرضیۀ شناختی ترجمه» مندلبلیت و نظریۀ «تعادل تجربیِ» تاباکوسکا اشاره‌کرد. مطالعۀ حاضر به بررسی تعادل زیبایی‌شناختی با استفاده از دو نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت آیزر و استعارۀ شناختی لیکاف و جانسون می‌پردازد تا بتوان الگویی تلفیقی ...
بیشتر
تاکنون رویکردهای متفاوتی به مسئلۀ تعادل در ترجمه پرداخته‌اند که در این میان می‌توان به «فرضیۀ شناختی ترجمه» مندلبلیت و نظریۀ «تعادل تجربیِ» تاباکوسکا اشاره‌کرد. مطالعۀ حاضر به بررسی تعادل زیبایی‌شناختی با استفاده از دو نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت آیزر و استعارۀ شناختی لیکاف و جانسون می‌پردازد تا بتوان الگویی تلفیقی از نظریات مندلبلیت و تاباکوسکا را با مؤلفۀ تعادل زیبایی‌شناختی ارائه داد. لذا دو رباعی از خیام و ترجمۀ آن‌ها از فیتزجرالد به شیوۀ هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک‌های معتبر تشخیص استعارۀ شناختی، داده‌ها استخراج و تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که الگوهای فرهنگی در تولید و فهم استعارات مفهومی نقش اساسی دارند؛ بنابراین مترجم در ترجمۀ استعارات شناختی در برخورد با شرایط نگاشت متفاوت ناشی از تفاوت در الگوهای فرهنگی دو زبان، مفهوم‌پردازی را در نظام مفهومی خود تغییر داده است تا تعادل شناختی را برقرار سازد. همچنین در برخورد با شرایط نگاشت یکسان، مترجم تحت تأثیر الگوهای فرهنگی یکسان در دو فرهنگ، سعی کرده است تا مفهوم‌پردازی متن مبدأ را حفظ کند. نتایج همچنین نشان می‌دهد که با توجه به نظریات مذکور می‌توان تعادل زیبایی‌شناختی ترجمه را بررسی کرد و مؤلفۀ زیبایی‌شناسی را به الگوی تلفیقی مذکور اضافه کرد.
