نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی
نویسندگان
گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
مقالۀ حاضر با اتّکا به مدل بازروایت در ترجمۀ دیداری‑شنیداری قمی و فرحزاد (الف 2020) به بررسی انواع بازقاب‌بندی در دوبلۀ بینازبانی پویانمایی‌های پخش‌شده از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. ازآنجایی‌که روایت‌های دیداری‑شنیداری ماهیّت چندوجهی دارند، علاوه‌بر محل‌های کلامی، محل‌های غیرکلامی هم در فرایند بازروایت دستخوش تغییر می‌شوند که این امر زمینۀ بیشتری را جهت بازقاب‌بندی در اختیار مترجم و مؤسسۀ ترجمه قرار می‌دهد. بدین منظور از بررسی روایت چندوجهی قمی و فرحزاد (الف 2020) برای تحلیل و مقایسۀ پویانمایی‌های اصلی و دوبله‌شده در سطح خرد محل‌های کلامی و غیرکلامی بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پانزده نوع مختلف بازقاب‌بندی در ساخت واقعیت در دوبلۀ پویانمایی‌ها شرکت می‌کنند که به سه دستۀ بازقاب‌بندی از طریق تصرف گزینشی، بازقاب‌بندی از طریق برچسب زدن و بازقاب‌بندی از طریق جابجایی جایگاه شخصیت‌ها تقسیم می‌شوند. علاوه‌براین، بازقاب‌بندی زمانی/مکانی انواع دیگر بازقاب‌بندی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. بر اساس این مطالعه، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نقشی فعّال در ساخت واقعیت در زبان مقصد ایفا می‌کند و از ترجمه به‌عنوان ابزاری برای اشاعه و یا سرکوب روایت‌های خاص در پویانمایی‌های مقصد بهره می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
کتاب‌نامه
ژیرافر، الف. (1393). تاریخچه کامل دوبله به فارسی در ایران: 1392-1320. تهران، ایران: انتشارات کوله پشتی.
سلامتی، س. و قمی، پ. (1399). بررسی راهبردهای دست‌کاری ایدئولوژیک در فیلم های دوبله‌شده از انگلیسی به فارسی: مورد پژوهشی دوبلههای بعد از انقلاب اسلامی ایران. مطالعات زبان و ترجمه. 53(3)، 120–89.
ملانظر، ح. و عمرانیپور، الف. (1399). نمودهای دیداری شنیداری التقاط در فیلم‌های بلند انگلیسی دوبله‌شده به فارسی توسط صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. مطالعات زبان و ترجمه. 53(2)، 126–95.
Baker, M. (2006). Translation and conflict: A narrative account. London, England: Routledge.
Baker, M. (2007). Reframing conflict in translation. Social Semiotics, 17, 151–169.
Baker, M. (2010). Interpreters and translators in the war zone: Narrated and narrators. The Translator, 16(2), 197–222.
Baker, M. (2014). Translation as renarration. In J. House (Ed.), Translation: A multidisciplinary approach (pp. 158–177). London, England: Palgrave Macmillan.
Baker, M. (2016). Narrative analysis. In C. V. Angelelli, & B. J. Baer (Eds.), Researching translation and interpreting (pp. 247–256). London, England: Routledge.
Baker, M. (2018). Narrative analysis and translation. In K. Malmkjær (Ed.), The Routledge handbook of translation studies and linguistics (pp. 179–193). London, England: Routledge.
Baldo, M. (2008). Translation as re-narration in Italian-Canadian writing: Codeswitching, focalisation, voice and plot in Nino Ricci's triology and its Italian translation. (Unpublished doctoral dissertation), University of Manchester, Manchester, England.
Boéri, J. (2008). A narrative account of the Babels vs. Naumann controversy: Competing perspectives on activism in conference interpreting. The Translator, 14(1), 21–50.
Chaume, F. (2004). Film studies and translation studies: Two disciplines at stake in audiovisual translation. Meta, XLIX(1), 12–24.
Chaume, F. (2012). Audiovisual translation: Dubbing. London, England: St Jerome.
Delabastita, D. (1989). Translation and mass-communication: Film and TV translation as evidence of cultural dynamics. Babel, 35(4), 193–218.
Díaz-Cintas, J. (2019). Audiovisual translation in mercurial mediascapes. In M. Ji & M. Oakes (Eds.), Advances in empirical translation studies: Developing translation resources and technologies (pp. 177-197). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Farahzad, F., & Bolouri, K. (2017). Unintended Framing and Linguistic Habits: A narrative account. Translation Studies Quarterly, 14(56), 57–72.
Gambier, Y. (2006). Multimodality and audiovisual translation. In M. Carroll, H. Geryzmisch-Arbogast, & S. Nauret (Eds.), Audiovisual translation scenarios: Proceedings of the Second MuTra Conference in Copenhagen 1-5 May (pp. 1-8). Retrieved from www. euroconferences. info/ proceedings/ 2006_Proceedings/ 2006_Gambier_Yves.pdf
Ghomi, P. (2009). English-Persian dubbed cartoons: Strategies applied in dubbing signifying codes. Translation Studies Quarterly, 7(25), 49–66.
Ghomi, P. (2012). Dubbing cartoons: Synchronization fostering humor. Translation Studies Quarterly, 9(36), 63–78.
Ghomi, P., & Farahzad, F. (2020a). A tentative model of renarration in audiovisual translation. Tranaslation Studies Quarterly, 18(69), 9–25.
Ghomi, P., & Farahzad, F. (2020b). The renarration of the verbal and non-verbal sites in the multimodal narrative: A case of animations dubbed from English into Persian. Translation Studies Quarterly, 18(70), 9-28.
Gottlieb, H. (1998). Subtitling. In M. Baker (Ed.), Routledge encyclopedia of translation studies (pp. 244–248). London, England: Routledge.
Gottlieb, H. (2017). Semiotics and translation. In K. Malmkjær, & A. Hild (Eds.), The Routledge handbook of translation and linguistics (pp. 45–63). London, England: Routledge.
Harding, S. A. (2012). How do I apply narrative theory? Socio-narrative theory in translation studies. Target, 24(2), 286–309.
Jewitt, C. (Ed.). (2009). The Routledge handbook of multimodal analysis. London, England: Routledge.
Khoshsaligheh, M., & Ameri, S. (2014). Translation of taboos in dubbed American crime movies into Persian. T&I REVIEW, 4, 25–50.
Khoshsaligheh, M., & Ameri, S. (2016). Ideological considerations and practice in official dubbing in Iran. Altre Modernita, 15, 232–250.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2001). Multimodal discourse: The modes and media of contemporary communication. London, England: Hodder Arnold.
Naficy, H. (2011). A social history of Iranian cinema: The industrializing years 1941-1987. London, England: Duke University Press.
Nord, C., Khoshsaligheh, M., & Ameri, S. (2015). Socio-cultural and technical issues in non-expert dubbing: A case study. International Journal of Society, Culture & Language, 3(1), 1-16.
Pérez-González, L. (2014). Audiovisual translation: Theories, methods, issues. London, England: Routledge.
Remael, A. (2001). Some thoughts on the study of multimodal and multimedia translation. In Y. Gambier (Ed.), (Multi)Media translation (pp. 13–22). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.
Remael, A., & Reviers, N. (2019). Multimodality in audiovisual translation: Cohesion in accessible films. In L. Pérez-González (Ed.), The Routledge handbook of audiovisual translation (pp. 260–280). London, England: Routledge.
Somers, M. (1992). Narrativity, narrative identity, and social action: Rethinking English working-class formation. Social Science History, 16(4), 591–630.
Somers, M., & Gibson, G. (1994). Reclaiming the epistemological 'Other': Narrative and the social constitution of identity. In C. Calhoun (Ed.), Social theory and the politics of identity (pp. 37–99). London, England: Blackwell.
Taylor, C. (2013). Multimodality and audiovisual translation. In Y. Gambier, & L. V. Doorslaer (Eds.), Handbook of translation studies (Vol. 4, pp. 98–104). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.
Taylor, C. (2016). The multimodal approach in audiovisual translation. Target, 28(2), 222–236.
Tseng, C. (2013). Cohesion in film: Tracking film elements. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan.
Wolf, M. (2007). Introduction: The emergence of a sociology of translation. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp. 1–36). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.
Zabalbeascoa, P. (1997). Dubbing and the nonverbal dimension of translation. In F. Poyatos (Ed.), Nonverbal communication and translation (pp. 327–342). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.
Zabalbeascoa, P. (2008). The nature of audiovisual text and its parameters. In J. D. Cintas (Ed.), The didactics of audiovisual translation (pp. 21–37). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.
Zanotti, S. (2012). Censorship or profit? The manipulation of dialogue in dubbed youth films. Meta, 57(2), 351–368.
فیلم نگاشت
استنتون، آ. (کارگردان). (1398). وال ای [پویانمایی]. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران: شبکه نهال.
رناد، ک. (کارگردان). (1397). شهر بدون درخت [پویانمایی]. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران: شبکه اصفهان.
Renaud, C. (Director). (2012). The Lorax [Motion Picture]. Illumination Entertainment.
Stanton, A. (Director). (2008). WALL.E [Motion Picture]. Walt Disney Pictures; Pixar Animation Studios.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله