مطالعات ترجمه
واژه‌گزینی درون‌متنی یا برون‌متنی: موردپژوهی رمان «کودک سرراهی»

محبوبه نورا؛ سید محمدرضا هاشمی

دوره 56، شماره 4 ، بهمن 1402، ، صفحه 131-167

https://doi.org/10.22067/lts.2023.81978.1187

چکیده
  واژه‌یابی و واژه‌گزینی از دغدغه‌های مهم مترجم‌ها و مدرس‌ها و فراگیرهای ترجمه است. دربارۀ سازوکار واژه‌گزینی در ترجمه بسیار سخن گفته شده است. باوجوداین، به نقش و کارایی فرهنگ‌های دوزبانه در واژه‌گزینی کمتر توجّه شده است. هدف از جستار حاضر، پاسخ دادن به این سؤال است که آیا واژه‌گزینی در ترجمه، اساساً، امری درون‌متنی و یا برون‌متنی ...  بیشتر

دیدگاه ناشران و مترجمان درباره ضوابط نشر کتاب و ممیزی و پیامدهای آن در ایران بعد از انقلاب اسلامی

عبداله نوروزی؛ محمد رضا هاشمی

دوره 56، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 141-166

https://doi.org/10.22067/lts.2022.77963.1146

چکیده
  پیروزی انقلاب اسلامی ایران، قلمرو نشر کتاب و ضوابط حاکم بر آن را دگرگون کرد. علی‌رغم توجّه پژوهشگران به برخی ابعاد نشر کتاب، به ضوابط نشر کتب تألیفی و ترجمه‌ای توجّه نشده است. بر همین اساس، این پژوهش به بررسی ضوابط حاکم بر نشر در ایران اختصاص یافته است. تلاش شده زوایای مختلف این ضوابط نشان داده شده و پیامدهای آن تبیین شود. برای این ...  بیشتر

ترجمه و مدرنیته در دوره مشروطه: موردپژوهی: ترجمه سرگذشت ژیل بلاس به فارسی

مریم قدرتی؛ محمد رضا هاشمی؛ امید آزادی بوگر

دوره 55، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 111-137

https://doi.org/10.22067/jlts.2021.40550

چکیده
  در دوره مشروطه روشنفکران نقش مؤثّری در بروز و ظهور برخی تحوّلات در جامعه داشته‌اند و این رسالت تا حدّی از طریق ترجمه و تألیف آثاری با محتوای خاص صورت پذیرفته است. درباره نقش ترجمه در انتقال گفتمان مدرنیته به ایران در دوره مشروطه در پژوهش‌های مختلف به کرّات و به طور کلّی بدون تحلیل دقیق متون ترجمه‌ای و مقایسه آن‌ها با متون اصلی از ...  بیشتر

بررسی وضعیت نهادهای قدرت، ناشران و آثار ترجمه شده و تألیفی برگزیده در حوزه ادبیات کودک و نوجوان در ایران: مورد پژوهی سال‌های 1340-1357

نادیا غضنفری مقدم؛ محمد رضا هاشمی؛ محمود رضا قربان صباغ

دوره 54، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22067/lts.v54i1.73661

چکیده
  نهادهای قدرت در هر جامعه‌ای همواره درصدد کنترل و هدایت نظام ادبی کشور خویش بوده‌اند و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به لطف ترجمه‌های بسیاری که از آثار کودک و نوجوان طیّ دهۀ 40 و 50 شمسی وارد بازار ایران شدند، نهادهایی برای ارزیابی و هدایت تولیدات آنها تأسیس شدند. در میان شیوه‌های مختلف نظارتیِ نهادها، سیاست اهدای جوایز مؤثرترین ...  بیشتر

تأثیر گفتمان فرهنگی‌سیاسی غالب بر شبکه نشر ادبیات داستانی: موردپژوهی نتایج تأثیر گفتمان اصلاحات بر شبکه نشر رمان

نسرین اشرفی؛ محمدرضا هاشمی؛ حسین اکبری؛ علی خزاعی‌فرید

دوره 52، شماره 4 ، بهمن 1398، ، صفحه 29-56

https://doi.org/10.22067/lts.v52i4.66566

چکیده
  حوزة نشر رمان همواره با تغییرات ناشی از تحولات اجتماعی همراه بوده است. مقالة حاضر در پی تحلیل تغییرات بازار نشر رمان بر مبنای تغییرات در ساختارهای سیاسی و اجتماعی اواسط دهة 1370 است. بازة زمانی مدنظر سال‌های 1376 و 1377 شمسی، همزمان با روی کارآمدن دولت اصلاحات است. با توجه به ماهیت میان‌رشته‌ای این پژوهش، از دو چارچوب نظری «نظام‌های ...  بیشتر

ساخت و هنجاریابی پرسش‌نامۀ افزایش خلاقیت زبان‌آموزان در آموزش زبان به شیوۀ کاربردمحور، با روش مدل‌سازی رش

صفورا ناوری فارمد؛ رضا پیش قدم؛ آذر حسینی فاطمی؛ محمدرضا هاشمی

دوره 51، شماره 4 ، بهمن 1397، ، صفحه 1-27

https://doi.org/10.22067/lts.v51i4.61908

چکیده
  با توجه به اصول زیربنایی و ملاحظات نظریۀ آموزش زبان انگلیسی کاربردمحور که به آموزش مهارت‌های زندگی در کنار آموزش تخصصی زبان تأکید دارد و همچنین لزوم بررسی نکات ارائه‌شده در این نظریة نوپا، ساخت و استفاده عملی از پرسش‌نامه‌هایی که به یافتن داده‌هایی در راستای اهداف این نظریه می‌پردازند ضروری به نظر می‌رسد. در راستای اصول نظریۀ ...  بیشتر

بررسی سپهر گفتمان در ترجمه بارکس از اشعار مثنوی مولانا

احمد شریفی؛ محمدرضا هاشمی؛ محمود فتوحی رودمعجنی

دوره 51، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22067/lts.v51i1.72165

چکیده
  ترجمه کلمن بارکس از آثار مولانا بیشترین سهم را در محبوبیت این آثار به ویژه در میان مخاطبان عام آمریکایی داشته است. از این رو، بررسی کیفیت بازنمایی آثار مولانا در زبان و فرهنگ مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، رویکرد مترجم نسبت به سپهر گفتمان یک اثر ادبی در ارتباط با سپهر گفتمان مخاطب مقصد، نقش مهمی در چگونگی بازنمایی تصویر ...  بیشتر

جامعه‌شناسی ترجمه متون نمایشی در دوره قاجار: با نگاهی بر تأثیر شرایط اجتماعی آن دوران بر انگیزه‌های مترجمان

سید محمدرضا هاشمی؛ فاطمه حیدری؛ یلدا رضایی دانش

دوره 49، شماره 4 ، بهمن 1395، ، صفحه 15-34

https://doi.org/10.22067/lts.v49i4.33470

چکیده
  این مقاله کاوشی است در جهت یافتن پاسخی به چرایی ترجمة برخی از آثار نمایشی در دوره قاجار؛ آثاری که بررسی درونمایة آن‌ها و انگیزه‌های مترجمانشان راهگشای برقراری ارتباط میان ترجمه و جامعه‌شناسی است. از دیدگاه چسترمن (2009) تحقیقات با رویکرد جامعه‌شناسانه بر روی انگیزه‌های مترجمان می‌تواند سهم عمده‌ای در شناخت هرچه بهتر ایده‌ها و ...  بیشتر

هوش روایی و کیفیت ترجمه

فاطمه حیدری؛ مسعود خوش سلیقه؛ محمد رضا هاشمی

دوره 48، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 113-130

https://doi.org/10.22067/lts.v48i2.42513

چکیده
  علاوه بر مهارت های زبانی در ترجمه که در طول چند دهۀ گذشته همواره مورد توجه محققان این رشته بوده، بسیاری از مباحث و مطالعات جدید در حوزه کیفیت ترجمه، معطوف به تأثیر غیرقابل‌انکار جنبۀ ذهنی و شناختی مترجم در ترجمه شده است. در این تحقیق در پی این هستیم تا از این رویکرد روان‌شناسانه استفاده کنیم و به بررسی رابطه احتمالی بین مفهوم نوظهور ...  بیشتر

بومی سازی مدل پنجگانة عناصر فرهنگی نیومارک با زبان و فرهنگ فارسی: ارائة تقسیم بندی نه گانه

نادیا غضنفری‌مقدم؛ محمد رضا هاشمی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22067/lts.v47i2.21062

چکیده
  گاهی مترجمان به هنگام ترجمة عناصر و مفاهیم فرهنگی اعم از اجتماعی، مذهبی و سیاسی و گاهی تاریخی، با چالش‎ها و تردیدهایی رو به رو می‎شوند. صاحب نظران ترجمه دیدگاه‎های مختلفی دربارة شیوة مواجهه با این گونه چالش‎ها ارائه کرده‎اند. نیومارک یکی از این صاحب‎نظران است که با ارائة تقسیم بندی ای پنج‎گانه از مفاهیم فرهنگی، برای ترجمة ...  بیشتر