مطالعات ترجمه
سمانه فرهادی؛ بهزاد قادری سهی
چکیده
این پژوهش براساس «نظریۀ عمل» بوردیو، موقعیت جمال‌زاده در میدان ادبی ایران و انگیزه‌های احتمالی او را در انتخاب ترجمۀ نمایشنامۀ دشمن مردم ایبسن بازنمایی می‌کند. ابتدا ساختار میدان تئاتر و زیرمیدان ترجمۀ نمایشی در دهۀ سی بررسی می‌شود. سپس «عادتواره»ی جمال‌زاده در جایگاه «مترجمی در خودتبعیدی» تحلیل و رویدادهای ...
بیشتر
این پژوهش براساس «نظریۀ عمل» بوردیو، موقعیت جمال‌زاده در میدان ادبی ایران و انگیزه‌های احتمالی او را در انتخاب ترجمۀ نمایشنامۀ دشمن مردم ایبسن بازنمایی می‌کند. ابتدا ساختار میدان تئاتر و زیرمیدان ترجمۀ نمایشی در دهۀ سی بررسی می‌شود. سپس «عادتواره»ی جمال‌زاده در جایگاه «مترجمی در خودتبعیدی» تحلیل و رویدادهای دهۀ سیِ منجر به کودتای 28 مرداد 1332 به موازات وقایع نمایشنامه قرائت و مقابله میشوند. همچنین، برای تعیین مواضع جمال‌زاده و تبیین دلایل ترجمۀ دشمن مردم چند اثر تأثیرگذار بر «خط سیر» او مانند صحرای محشر، با استفاده از مفاهیم «خط سیر» بوردیو و «مترجم ایدهآل» دریدا تحلیل می‌شود. یافتههای این پژوهش نشان می-دهند چگونه صداهای خاموش در تاریخ در ترجمه(ها) شنیده میشوند. براساس تحلیل جامعهشناسانۀ این ترجمه، نویسندگان معتقدند انتخاب متن ایبسن ابزاری است برای سرزنش آنچه که جمال‌زاده کوتهبینی و ریاکاری نخبگان سیاسی آن زمان و در نتیجه یکی از دلایل سردرگمی تودۀ مردم میداند.
مهرنوش فخارزاده؛ احمد دباغ زاده دزفولی
چکیده
در مطالعات مترجم، مطالعۀ سبک ترجمه‌ای مترجمان، به‌ویژه از دیدگاه جامعه‌شناسی، حوزه‌ای توسعه‌نیافته است؛ بنابراین، پژوهش حاضر، نظریّۀ «عمل بوردیو» را به‌عنوان چارچوب نظری جامعه‌شناسی جهت مطالعۀ نمود‌های عادتوارۀ مترجم به کار گرفته است. بدین منظور در ابتدا، پیکره‌ای موازی از دو کتاب Moby- Dick; or The Whale وTo the Lighthouse و دو ترجمه ...
بیشتر
در مطالعات مترجم، مطالعۀ سبک ترجمه‌ای مترجمان، به‌ویژه از دیدگاه جامعه‌شناسی، حوزه‌ای توسعه‌نیافته است؛ بنابراین، پژوهش حاضر، نظریّۀ «عمل بوردیو» را به‌عنوان چارچوب نظری جامعه‌شناسی جهت مطالعۀ نمود‌های عادتوارۀ مترجم به کار گرفته است. بدین منظور در ابتدا، پیکره‌ای موازی از دو کتاب Moby- Dick; or The Whale وTo the Lighthouse و دو ترجمه از هر یک از این دو کتاب با شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی ایجاد شد. یکی از ترجمه‌های هر دو کتاب توسط صالح حسینی انجام شده است. نمونه‌ها با بررسی دقیق خروجی‌های نرم‌افزار «انت‌کانک»، در سطوح ساختواژه، انتخاب واژگان و عبارات مطالعه شدند و نسبت «نوع-واژه» به «نماد-واژه» محاسبه شد. افزون بر این، به‌منظور تأیید یا رد یافته‌ها، مصاحبه‌ای نیمه‌ساختارمند با صالح حسینی انجام شد. نتایج نشان‌داد که ابعاد مختلف سبک ترجمه‌ای صالح حسینی از جمله گرایش به استفاده از واژگان عربی و ادبی کهن، گرایش به استفاده از ساختواژه‌های متنوّع و آرایه‌هایی چون تتابع اضافات، می‌تواند گواهی بر عادتوارۀ ترجمه‌ای وی باشد که از طریق میدان‌هایی که صالح حسینی در آنها به سر برده و موضعی که در آن میادین داشته است، قابل تبیین هستند. میدان‌ها، تجربیات زندگی و ارتباطات صالح حسینی با کنشگران متعدّد، سبک وی را در ترجمه شکل داده‌اند و می‌توان آن سبک خاص را سبک کهن‌گرای صالح حسینی نامید.
فهیمه محمد پور؛ محمدتقی شاه نظری درچه؛ محمود افروز
چکیده
عادتواره از اساسی‌ترین مفاهیم جامعه‌شناسی بوردیو است که مطالعات ترجمه از آن بهره جسته است. با استفاده از مدل جامعه‌شناسی پیر بوردیو، پژوهش حاضر عادت‌وارة مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی را از منظر به‌کارگیری راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی در دورة قبل و بعد از انقلاب فرهنگی در سال 1358 در ایران بررسی می‌کند. داده‌های پژوهش ...
بیشتر
عادتواره از اساسی‌ترین مفاهیم جامعه‌شناسی بوردیو است که مطالعات ترجمه از آن بهره جسته است. با استفاده از مدل جامعه‌شناسی پیر بوردیو، پژوهش حاضر عادت‌وارة مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی را از منظر به‌کارگیری راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی در دورة قبل و بعد از انقلاب فرهنگی در سال 1358 در ایران بررسی می‌کند. داده‌های پژوهش مشتمل بر 3429 جملة دارای عناصر فرهنگی‌اند که از رمان‌های عاشقانة انگلیسی وداع با اسلحه، بلندی‌های بادگیر: عشق هرگز نمی‌میرد، دفتر خاطرات و دو ترجمة فارسی از هریک از آنها استخراج شده‌اند. داده‌های مستخرج با استفاده از دسته‌بندی ادغام‌شدة لیانگ تحلیل شدند. راهبردهای ترجمة عناصر فرهنگی با آمار توصیفی از طریق مقایسة فراوانی و درصد ارائه شدند. افزون بر این، به‌منظور افزایش اعتبار داده‌های پژوهش حاضر تحلیل کیفی مصاحبه‌های چاپ‌شده در فصلنامة مترجم نیز ارائه شدند. پژوهش حاضر سه یافتة اساسی در بر داشت: گرایش مبدأمحور معنادار در میان مترجمان ایرانی رمان‌های عاشقانة انگلیسی در دورة پیش از انقلاب فرهنگی، حفظ این گرایش در دورة پسا انقلاب فرهنگی، و در نهایت افزایش بیشتر این گرایش در سال‌های قبل تا پس از انقلاب فرهنگی. نتایج آزمون خی‌دو از تفاوت معنادار کاربرد مجموع راهبردهای مختلف در دو دوره حکایت داشتند.
