مطالعات ترجمه
فاطمه پرهام؛ پرویز رسولی؛ علی ارجمندی نهند؛ فاطمه جوادی
چکیده
پژوهش حاضر تلاشی است برای تحلیل علمسنجی پژوهشهای «تاریخ ترجمه در ایران» که در بازه زمانی 1350 تا 1399 منتشر شدهاند. در این راستا، با استفاده از پایگاههای اطلاعاتی، 1212 آثار مرتبط با این موضوع شناسایی و در 9 دسته طبقهبندی شدند: آثار منتشرشده در ایران (تکنگاری، فصل کتاب، مقاله نشریات علمی، مقاله نشریات عمومی، مقاله روزنامه ...
بیشتر
پژوهش حاضر تلاشی است برای تحلیل علمسنجی پژوهشهای «تاریخ ترجمه در ایران» که در بازه زمانی 1350 تا 1399 منتشر شدهاند. در این راستا، با استفاده از پایگاههای اطلاعاتی، 1212 آثار مرتبط با این موضوع شناسایی و در 9 دسته طبقهبندی شدند: آثار منتشرشده در ایران (تکنگاری، فصل کتاب، مقاله نشریات علمی، مقاله نشریات عمومی، مقاله روزنامه و پارسای دانشگاهی) و آثار منتشرشده در خارج (تکنگاری، فصل کتاب و مقاله نشریات علمی). سپس، اطلاعات کتابشناختی این آثار گردآوری و وارد نرمافزار وُسویوور شد. در فرایند تحلیل به پنج مؤلفه پرداخته شد: زبان، سال نشر، محل نشر، نشریات علمی فعال و مراکز علمی-دانشگاهی فعال. طبق نتایج تحلیل، اغلب پژوهشهای «تاریخ ترجمه در ایران» به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شدهاند و روند انتشار آنها در بازه پنجاه ساله نسبتا صعودی بوده است. اکثر این آثار در شهرها، نشریات و مراکز علمی-دانشگاهی منتشر شدهاند که ارتباط مستقیم با رشته مطالعات ترجمه دارند.
مطالعات ترجمه
مجتبی خلیفه؛ علی نجف زاده؛ سعید عامری
چکیده
ترجمهپژوهان تاکنون کمتر به نشریات ادواری توجه نشان دادهاند. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه ترجمه، زبانهای مورد استفاده در ترجمه، محتوای متون ترجمهشده، خاستگاه مترجمان و واکنشهای اجتماعی به ترجمه در سه نشریهی «دانش»، «الکمال» و «دبستان» چاپ مشهد انجام شده است. نتایج نشان داد ترجمه در این سه نشریه، با توجه ...
بیشتر
ترجمهپژوهان تاکنون کمتر به نشریات ادواری توجه نشان دادهاند. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه ترجمه، زبانهای مورد استفاده در ترجمه، محتوای متون ترجمهشده، خاستگاه مترجمان و واکنشهای اجتماعی به ترجمه در سه نشریهی «دانش»، «الکمال» و «دبستان» چاپ مشهد انجام شده است. نتایج نشان داد ترجمه در این سه نشریه، با توجه به اهداف آنها، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و بخش قابلتوجهی از مطالب آنها را متون ترجمهشده از زبانهای فرانسه، عربی و انگلیسی تشکیل میداده است. محتوای این ترجمهها شامل موضوعات متنوع اجتماعی، فرهنگی و علمی، مانند زندگینامهها، رمانها و مباحث علمی و دینی، بوده است. مترجمان این نشریات اغلب روزنامهنگاران، تجار و کارکنان ادارات بودند که بهصورت غیرحرفهای به ترجمهی مطالب از نشریات و کتابهای خارجی میپرداختند. همچنین، ترجمهی آثاری که با ارزشهای فرهنگ اسلامی و ایرانی ناسازگار بودند، واکنش منفی علما را به دنبال داشت.
علی خزاعی فرید؛ مرضیه ملکشاهی
چکیده
تاریخنگاری جدید مبتنی بر نظریه، روش و معرفتشناسی تحقیق است. این بحث وارد حوزۀ ترجمه نیز شده است و تا کنون محققان بسیاری در مورد پژوهش تاریخی، مفهوم تاریخ و تاریخنگاری و روششناسی آن سخن گفتهاند و با پیشنهاد و ترویج رویکردهای مختلف تاریخنگاری به غنیسازی این حوزه پرداختهاند. در این میان نظرات آنتونی پیم (1992) در این زمینه ...
بیشتر
تاریخنگاری جدید مبتنی بر نظریه، روش و معرفتشناسی تحقیق است. این بحث وارد حوزۀ ترجمه نیز شده است و تا کنون محققان بسیاری در مورد پژوهش تاریخی، مفهوم تاریخ و تاریخنگاری و روششناسی آن سخن گفتهاند و با پیشنهاد و ترویج رویکردهای مختلف تاریخنگاری به غنیسازی این حوزه پرداختهاند. در این میان نظرات آنتونی پیم (1992) در این زمینه در خور توجه است. به اعتقاد پیم متونی که عموماً آنها را متونی دربارۀ تاریخ ترجمه میدانیم در واقع بیشتر در حوزۀ نقد تاریخی یا بایگانیشناسی قرار میگیرند و نه بهطور مطلق در حوزه تاریخنگاری (پیم، 1992). به اعتقاد پیم نه نقد و نه بایگانیشناسی هیچکدام نمیتوانند فرضیاتی مطرح کنند که با پویایی و تغییر در ارتباط باشد. هر دوی آنها از تببین و تشریح تغییر، چیزی که در پژوهش تاریخی حرف اول و آخر را میزند، ناتوانند. به زعم وی این نقیصه از این نشئت میگیرد که محققان دقیقاً نمیدانند به دنبال چه هستند و چگونه میخواهند به آن دست یابند. از این رو تاریخنگاری ترجمه غالباً بهصورت کلی و بدون پرداختن به جزئیات انجام میگیرد و به همین علت نهایتاً فهرستی از اطلاعات ارائه میشود بیآنکه مبتی بر پایه و اساس علمی بهویژه آزمودن فرضیههای ابطالپذیر باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی کتاب با چراغ و آینه: در جستجوی ریشههای تحول شعر معاصر ایران اثرمحمدرضا شفیعی کدکنی ، از منظر تاریخنگاری ترجمه با رویکرد پیم است. بررسی این کتاب نشان داد که کدکنی با استناد به مستندات بسیاری، از روشهای حکایتوار مورد نکوهش پیم دوری جسته و بر نقش فعال ترجمه و مترجمان در فرآیند تغییر تأکید میکند، همچنین با تأکید بر فرهنگ مبدأ و زبانهایی که ترجمهها از آنها صورت میگیرد، از ایراداهای وارد شده بر مدلهای سیستمی توسط پیم که بیشتر بر فرهنگ مقصد تأکید میکنند، دوری جسته است، بهطوری که میتوان گفت روش کدکنی بهدلایل زیر تا حد بسیار زیادی به مدل تاریخنگاری مورد نظر پیم نزدیک است.• پاسخدادن به یک مسئلۀ خاص ( تحول شعر معاصر فارسی)• مبتنیبودن بر شواهد مستند و مستدل• توصیف مترجمان بهعنوان عوامل بالقوه تغییر و تحول تاریخی• تأکید بر فرهنگ مبدأ• توجه به جایگاه بینافرهنگی مترجمان• بهکارگیری فرضیههای روششناختی که قابلیت ابطالپذیری دارند
