مقالۀ پژوهشی
احمد شریفی؛ محمدرضا هاشمی؛ محمود فتوحی رودمعجنی
چکیده
ترجمه کلمن بارکس از آثار مولانا بیشترین سهم را در محبوبیت این آثار به ویژه در میان مخاطبان عام آمریکایی داشته است. از این رو، بررسی کیفیت بازنمایی آثار مولانا در زبان و فرهنگ مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، رویکرد مترجم نسبت به سپهر گفتمان یک اثر ادبی در ارتباط با سپهر گفتمان مخاطب مقصد، نقش مهمی در چگونگی بازنمایی تصویر ...
بیشتر
ترجمه کلمن بارکس از آثار مولانا بیشترین سهم را در محبوبیت این آثار به ویژه در میان مخاطبان عام آمریکایی داشته است. از این رو، بررسی کیفیت بازنمایی آثار مولانا در زبان و فرهنگ مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، رویکرد مترجم نسبت به سپهر گفتمان یک اثر ادبی در ارتباط با سپهر گفتمان مخاطب مقصد، نقش مهمی در چگونگی بازنمایی تصویر آن اثر و نیز رد یا پذیرش آن در جامعه مقصد دارد. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی این مسئله می‌پردازد که عناصر سپهر گفتمان اشعار مثنوی چگونه ترجمه شده‌اند و شیوه ترجمه این عناصر چه تأثیری بر عناصر بوطیقایی این اشعار داشته است. بررسی و تحلیل ترجمه بارکس از یک بخش از دفتر اول مثنوی نشان می‌دهد که بارکس بخش عمده‌ای از عناصر سپهر گفتمان اشعار را حذف کرده یا از بافت قرآنی، اسلامی و عرفانی آن خارج ساخته است و در برخی موارد با تلفیق مفاهیم تائوئیسم، سپهر گفتمان اشعار را به کلی تغییر داده است. همچنین، رویکرد بارکس نسبت به عناصر سپهر گفتمان موجب حذف برخی از عناصر بوطیقایی و تغییر محتوای برخی دیگر شده است. شیوه بارکس در ترجمه عناصر سپهر گفتمان را می‌توان در راستای تطبیق دادن این عناصر با تفکر عصر جدید و نیازهای معنوی طیف وسیعی از مخاطبان آمریکایی تفسیر نمود.
مقالۀ پژوهشی
صمد میرزاسوزنی
چکیده
هدف اصلی مقالة پیش رو، واکاوی کنش‌گفتار تعارفات در فارسی، انگلیسی و فرانسه از منظر اجتماعی‌فرهنگی است تا به تنویر دیدگاه‌ها نسبت به آئین‌های قراردادی جهان‌شمول فرهنگی و زبان‌شناختی در فارسی، انگلیسی و فرانسه بپردازد و در پی ایجاد ارتباط بین کاربردشناسی اجتماعی زبان و ترجمه باشد. بدین‌منظور، 87 اصطلاح مربوط به کنش‌گفتار تعارفات ...
بیشتر
هدف اصلی مقالة پیش رو، واکاوی کنش‌گفتار تعارفات در فارسی، انگلیسی و فرانسه از منظر اجتماعی‌فرهنگی است تا به تنویر دیدگاه‌ها نسبت به آئین‌های قراردادی جهان‌شمول فرهنگی و زبان‌شناختی در فارسی، انگلیسی و فرانسه بپردازد و در پی ایجاد ارتباط بین کاربردشناسی اجتماعی زبان و ترجمه باشد. بدین‌منظور، 87 اصطلاح مربوط به کنش‌گفتار تعارفات در سه زبان فارسی، انگلیسی و فرانسه که به‌ترتیب شامل تعارفات مربوط به احوال‌پرسی (18 اصطلاح) و تعارفات مربوط به مراودات اجتماعی (69 اصطلاح) بودند، مورد مطالعه قرارگرفت و با روش تحلیل‌گفتار به واکاوی و بررسی آنها از منظر اجتماعی و فرهنگی پرداخته شد. نتایج نشان داد که در فارسی، برخلاف انگلیسی و فرانسه، شرط ادب گوینده اغلب بر نفی یا رد تعارف طرف مقابل قرار می‌گیرد. به‌علاوه، گویشوران فارسی در گفتار خود متواضع‌تر، غیرصریح تر، ایهام‌آمیزتر، مبهم‌تر و پرگوتر از گویشوران انگلیسی و فرانسوی‌اند، به‌طوری که اغلب بر طبق عادات فرهنگی و اجتماعی خود جواب تعارفات را تا حدودی مبهم باقی گذاشته و از بیان گزاره‌های مستقیم و قطعی اجتناب می‌کنند. از سوی دیگر، تعارفات به‌عنوان بخشی از هنجارهای اجتماعی‌فرهنگی فرانسه، برخلاف فارسی، فلسفی و طولانی نبوده و در عین حال به صراحت و اختصار تعارفات انگلیسی نیستند و در بسیاری موارد به‌کارگیری کلام تعارف‌آمیز در فرانسه در مقایسه با انگلیسی رسمی‌تر به‌نظر می‌رسد و در مجموع نامحتمل نیست که چنین تفاوت‌های فرهنگی باعث نوعی برگردان منفی در هر یک از این زبان‌ها گردد. یافته‌های این مقاله اطلاعات مفیدی را در خصوص مشکلات تلاقی فرهنگی در هنگام ترجمة گفتار تعارف‌آمیز فراهم آورده و از ارزش خاصی برای علاقه‌مندان در زمینة ترجمه و حوزه‌های کاربردشناسی زبان برخوردار است.
مقالۀ پژوهشی
محمدرضا فارسیان؛ نسرین اسماعیلی
چکیده
یکی از راه‌هایی که قرآن کریم در پیام‌رسانی از آن بهره می‌گیرد تکرار یک کلمه، یک عبارت یا یک جمله می‌باشد. زیرا این پدیده سبب تثبیت مطلب در ذهن مخاطب می‌شود. در این میان عبارات بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم 114 بار در قرآن تکرار شده است که در هر سوره مطابق با محتوای سوره قابل ترجمه و تفسیر است. در واقع می‌توان گفت که این عبارت ...
بیشتر
یکی از راه‌هایی که قرآن کریم در پیام‌رسانی از آن بهره می‌گیرد تکرار یک کلمه، یک عبارت یا یک جمله می‌باشد. زیرا این پدیده سبب تثبیت مطلب در ذهن مخاطب می‌شود. در این میان عبارات بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم 114 بار در قرآن تکرار شده است که در هر سوره مطابق با محتوای سوره قابل ترجمه و تفسیر است. در واقع می‌توان گفت که این عبارت در حکم تابلو برای هر سوره است. درحالی که این عبارت از 4 کلمه تشکیل شده است، با پژوهشهای بهعملآمده نگارندگان مقاله بدین نتیجه رسیدند که اغلب مترجمان فرانسوی در انتقال معنای درست این عبارت موفق عمل نکرده و تنها به ظاهر کلمات بسنده کردهاند. پژوهشگران ده ترجمة قابل دسترس و معتبر را از قرآن به زبان فرانسه، ترجمه‌شده توسط مترجمان معروف، انتخاب کرده و به استناد تفاسیر مشهور و با استفاده از روش توصیفیتحلیلی برگردان این عبارت را بهمنظورتشخیص معادل مناسب بررسی کرده و در نهایت در صدد پاسخ به این سؤال بر آمدهاند که چه عواملی در درست ترجمهکردن این عبارت قرآنی میتواند مؤثر باشد؟
مقالۀ پژوهشی
مسعود خوش سلیقه؛ المیرا سلیمانی راد
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی ترجمه از منظر تبیین نقش ترکیبات همآیند در انسجام و روانی متون ترجمه با توجه به اهمیت ویژه این ترکیبات در ساختار هر زبان می‌باشد. در این پژوهش، نخست به توصیف مفهوم همآیندها و معیارهای تعیین آنها در زبان فارسی و اهمیت نقش آنها در ترجمه پرداخته شده است و سپس به استخراج هدفمند نمونههایی از این ترکیبات ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی ترجمه از منظر تبیین نقش ترکیبات همآیند در انسجام و روانی متون ترجمه با توجه به اهمیت ویژه این ترکیبات در ساختار هر زبان می‌باشد. در این پژوهش، نخست به توصیف مفهوم همآیندها و معیارهای تعیین آنها در زبان فارسی و اهمیت نقش آنها در ترجمه پرداخته شده است و سپس به استخراج هدفمند نمونههایی از این ترکیبات در کتاب بیست داستان از بیست نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات، ترجمه اسدالله امرایی، پرداخته در سه مرحله پیمایش، مصاحبه و مقایسه با مولفه های مطرح در پیشینه همآیند تحلیل و بررسی شده‌اند. بدین ترتیب، پرسشنامهای طرح و در بین 150 دانشجو از رشتههای مختلف توزیع شد. در این پرسشنامه، از داوطلبان خواسته شد میزان قابل درک بودن و رایج بودن همآیندهای استخراجشده را مشخص کنند. همچنین مصاحبهای با هشت نفر برگزار شد و نظر آنان درمورد ترجمه و همآیندهای مذکور پرسیده شد. نتایج بخشهای مختلف نشان داد که همآیندهای به‌کار رفته در متن ترجمه از بسامد بالایی در گفتمان رایج روزمره برخوردار نیستند، رابطه ذهنی یا تداعی خاص با یکدیگر ندارند، و این سبب شده که متن انسجام و روانی لازم را نداشته باشد.
مقالۀ پژوهشی
آذین حسین زاده؛ کتایون شهپرراد
چکیده
مفهوم پیرامتن را نخستین‌بار ژنت به‌کار برد. به‌باور او، پیرامتن آن چیزی است که متن نویسنده را به کالایی به‌نام کتاب بدل می‌کند؛ یعنی عنوان، طرح روی جلد، توضیحات ناشر، مقدمه، پانوشت‌ها و از این دست. هنگامی که کتابی از زبانی به زبان دیگری ترجمه می‌شود، پیرامتن جدیدی شکل می‌گیرد که با هدف تسهیل در دریافت متن توسط خوانندة جدید، به‌جای ...
بیشتر
مفهوم پیرامتن را نخستین‌بار ژنت به‌کار برد. به‌باور او، پیرامتن آن چیزی است که متن نویسنده را به کالایی به‌نام کتاب بدل می‌کند؛ یعنی عنوان، طرح روی جلد، توضیحات ناشر، مقدمه، پانوشت‌ها و از این دست. هنگامی که کتابی از زبانی به زبان دیگری ترجمه می‌شود، پیرامتن جدیدی شکل می‌گیرد که با هدف تسهیل در دریافت متن توسط خوانندة جدید، به‌جای فرهنگ مبدأ، با بایسته‌های فرهنگ زبان مقصد همخوان است. گاهی عنوان تغییر می‌کند و گاهی طرح روی جلد، پانوشت‌هایی اضافه یا حذف می‌شود و توضیحات مترجم و آنچه پشت کتاب، به زبان اصلی درج شده بود، شکلی دیگر می‌یابد. این پیرامتن جدید را پیراترجمه می‌نامند. بدین‌سان، پیرامتن مربوط به چاپ کتاب به زبان اصلی است و پیراترجمه مربوط به چاپ کتاب به زبان دوم یا سوم و بسته به زبانی که بدان ترجمه می‌شود، شاکله‌هایش نیز تغییر می‌یابد. در این مقاله برآنیم تا با تحلیل نشانه‌شناختی و با تکیه بر آرای ژرار ژنت در گسترة پیرامتن، ترجمة فارسی به فرانسة پنج داستان کوتاه از محمود دولت‌آبادی را به زبان فرانسه بررسی کنیم و ببینیم چگونه فرآیند پیراترجمه، با توجه به اهمیت دریافت کتاب توسط خوانندة فرانسوی، پیرامتن کتاب فارسی را به‌کلی نادیده می‌انگارد و آن را به پیرامتنی جدید، با اهدافی نوین تبدیل می‌کند.
مقالۀ پژوهشی
شیوا کیوان پناه ؛ سارا مهابادی
چکیده
این پژوهش کیفی به بررسی مقایسه‌ای هویت و عاملیت نومعلمان زبان انگلیسی به‌عنوان زبان دوم، از دریچة نظریة قراردهی، پرداخته است. هر ده معلم انگلیسی‌زبان و فارسی‌زبان شرکت‌کننده در این پژوهش دارای مدرک کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی بودند و در یک موسسة خصوصی آموزش زبان انگلیسی در شهر مونترال کانادا به تدریس مشغول بودند. داده‌ها ...
بیشتر
این پژوهش کیفی به بررسی مقایسه‌ای هویت و عاملیت نومعلمان زبان انگلیسی به‌عنوان زبان دوم، از دریچة نظریة قراردهی، پرداخته است. هر ده معلم انگلیسی‌زبان و فارسی‌زبان شرکت‌کننده در این پژوهش دارای مدرک کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی بودند و در یک موسسة خصوصی آموزش زبان انگلیسی در شهر مونترال کانادا به تدریس مشغول بودند. داده‌ها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته، گزارشهای نوشتاری معلمان و مشاهدات پژوهشگر جمعآوری شد. بررسی داده‌ها براساس نظریة دادهبنیاد، نشان داد عاملیت که در کدگذاری انتخابی به‌عنوان دستة مرکزی انتخاب شد، به روشهای متفاوتی در این دو گروه نمود می‌یابد. نومعلمان انگلیسی‌زبان، عاملیت قدرتمند و کارآمد و نومعلمان فارسی‌زبان، عاملیت ضعیف و ناکارآمد از خود نشان میدهند. عاملیت، به‌عنوان دستة مرکزی، همراه با زیرمجموعههایی که بهطور همزمان مؤثر و متأثر از عاملیتاند، هویت منحصربهفرد نومعلمان در هر گروه را نشان می‌دهد. یافته‌های این پژوهش برای ارتقای کیفی آموزشهای پیش از تدریس نومعلمان، آموزشهای حین تدریس و پیشرفت و بهترکردن برنامة درسی قابل استفاده است.
