مقالۀ پژوهشی
نادیا غضنفری مقدم؛ محمد رضا هاشمی؛ محمود رضا قربان صباغ
چکیده
نهادهای قدرت در هر جامعه‌ای همواره درصدد کنترل و هدایت نظام ادبی کشور خویش بوده‌اند و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به لطف ترجمه‌های بسیاری که از آثار کودک و نوجوان طیّ دهۀ 40 و 50 شمسی وارد بازار ایران شدند، نهادهایی برای ارزیابی و هدایت تولیدات آنها تأسیس شدند. در میان شیوه‌های مختلف نظارتیِ نهادها، سیاست اهدای جوایز مؤثرترین ...
بیشتر
نهادهای قدرت در هر جامعه‌ای همواره درصدد کنترل و هدایت نظام ادبی کشور خویش بوده‌اند و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به لطف ترجمه‌های بسیاری که از آثار کودک و نوجوان طیّ دهۀ 40 و 50 شمسی وارد بازار ایران شدند، نهادهایی برای ارزیابی و هدایت تولیدات آنها تأسیس شدند. در میان شیوه‌های مختلف نظارتیِ نهادها، سیاست اهدای جوایز مؤثرترین بوده که مستقیماً بر بازار، صنعت نشر و ترجمه و نظام آموزشی کودک و نوجوان تأثیر می‌گذارد و علی‌رغم اهمّیّت، کمتر مورد پژوهش قرارگرفته است. این نوشتار به بررسی تأثیر سیاست مذکور بر تولید آثار ترجمه و تألیف کودک و نوجوان طیّ دو دهۀ نخست فعّالیّتشان می‌پردازد. فهرستی از آثار برگزیدۀ سال‌های 1340 تا 1357 از دو منبع جامع «برگ‌های ماندگار» (زاهدشکرآبی، 1392) و «پایگاه کتابخانه ملّی ایران» استخراج شدند. سپس، با نرم‌افزار «SPSS» نهادهای فعّال، تعداد و نوع آثار برگزیده و ناشران برجسته این دوره مشخص گشتند. با تحلیل گفتمان، مضمون اصلی هر یک از آثار برگزیده شناسایی و مقایسه شدند. اجماع نتایج کمّی و کیفی نشان داد که نهادها با تخصیص بیشتر جوایز خود به آثار تألیفی (60.6%)، داستانی و آثاری که مضامین خاص داشتند، عرضه‌کنندگان و بازار را به سمت تولید چنین آثاری سوق داده‌اند. مشترک بودن مضامین آثار برگزیده نیز اثبات کرد که سیاست اهدای جوایزِ نهادها سوگیری ایدئولوژیک داشته است.
مقالۀ پژوهشی
بهلول سلمانی؛ مریم نصیری
چکیده
مبحث کیفیت ترجمه همواره در مباحث مربوط به ترجمه چه به‌عنوان یک محصول و چه به‌عنوان یک فرایند از درجۀ اهمّیّت بالایی برخوردار است و عوامل زیادی بر آن تأثیرگذار هستند که ویژگی‌های روان‌شناختی از مهم‌ترین عوامل است. تحقیق حاضر به بررسی رابطۀ هوش‌های چندگانه و هیجانی با کیفیت ترجمه پرداخته است. روش تحقیق از نوع رویکرد ترکیبی ...
بیشتر
مبحث کیفیت ترجمه همواره در مباحث مربوط به ترجمه چه به‌عنوان یک محصول و چه به‌عنوان یک فرایند از درجۀ اهمّیّت بالایی برخوردار است و عوامل زیادی بر آن تأثیرگذار هستند که ویژگی‌های روان‌شناختی از مهم‌ترین عوامل است. تحقیق حاضر به بررسی رابطۀ هوش‌های چندگانه و هیجانی با کیفیت ترجمه پرداخته است. روش تحقیق از نوع رویکرد ترکیبی بوده و با استفاده از روش کمّی و کیفی انجام شده است. جامعۀ آماری متشکل از دانشجویان دختر و پسر کارشناسی‌ارشد رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه‌های تبریز در سال 1394 است (65=N). نمونۀ آماری شامل 49 نفر از دانشجویان ترم سوم رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی است که با استفاده از فرمول «کوکران» و «روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی نسبی» انتخاب شده‌اند. مدل ارزیابی کیفیت ترجمه (TQA) هاوس برای ارزیابی کیفیت ترجمه مورد استفاده قرار گرفته است و دو پرسشنامۀ «هوش چندگانه گاردنر» و «هوش هیجانی بار-آن» برای تحلیل، به ترتیب هوش چندگانه و هوش هیجانی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین مؤلفه‌های هوش هیجانی، فقط شادی رابطۀ معنی‌داری با کیفیت ترجمه داشت و در بین مؤلفه‌های هوش چندگانه، هوش زبانی، فضایی و هوش بدنی رابطۀ معنی‌داری با کیفیت ترجمه داشتند. همچنین نتایج حاکی از آن است که جنسیت در رابطۀ بین هوش هیجانی و چندگانه با کیفیت ترجمه نقش واسطه‌ای ایفا می‌کند.
مقالۀ پژوهشی
مهسا پاکدل؛ فرانک اشرفی؛ فاطمه خان محمدی
چکیده
کشف «من وجودی» یا آگاهی نویسنده، از نتایج اصلی نقد مضمونی بوده و مسأله‌ای است که همواره مورد توجّه نویسندگان بزرگ بوده است. «لویی فردینان سلین» یکی از نویسندگانی است که در سفر به انتهای شب با استفاده از مضامین تکرارشونده به‌خوبی آن را به نمایش می‌گذارد. به عقیدۀ «ژرژ پوله»، از منتقدان نقد مضمونی، هر فرد به‌گونه‌ای ...
بیشتر
کشف «من وجودی» یا آگاهی نویسنده، از نتایج اصلی نقد مضمونی بوده و مسأله‌ای است که همواره مورد توجّه نویسندگان بزرگ بوده است. «لویی فردینان سلین» یکی از نویسندگانی است که در سفر به انتهای شب با استفاده از مضامین تکرارشونده به‌خوبی آن را به نمایش می‌گذارد. به عقیدۀ «ژرژ پوله»، از منتقدان نقد مضمونی، هر فرد به‌گونه‌ای در جهان هستی و در رابطهاش با جهان پیرامون به شناخت از خود دست مییابد. برای رسیدن به این آگاهی، پوله مکان را به‌عنوان یکی از مقولههای بنیادی ارتباط با جهان پیرامون بهحساب آورده است. او تلاش می‌کند تا با تحلیل درک راوی از مکان، به کشف هرچه بهتر زوایای «جهانآگاهی» نویسنده دست یابد. تحقیق پیش رو، در نظر دارد با رویکردی تحلیلی‑توصیفی نشان دهد چگونه تئوری ژرژ پوله در رمان سفر به انتهای شب خود را ارائه می‌کند. فرضیّۀ این مقاله این است که نحوۀ پرداختن به فضا و قرار دادن «من وجودی» در این فضا که بازتابی از ارتباط منِ باردامو با «جهانآگاهی» نویسنده از دنیاست، اهمّیّت مقولۀ پردازش فضا-مکان از دیدگاه پوله را به نمایش گذارد. در این رمان که نوعی شرححال داستانی است، راوی از خلال سفرها و مکانها، داستان زندگی و پرسهزدنهایش را بازگو می‌کند.
مقالۀ پژوهشی
مهرنوش فخارزاده؛ احمد دباغ زاده دزفولی
چکیده
در مطالعات مترجم، مطالعۀ سبک ترجمه‌ای مترجمان، به‌ویژه از دیدگاه جامعه‌شناسی، حوزه‌ای توسعه‌نیافته است؛ بنابراین، پژوهش حاضر، نظریّۀ «عمل بوردیو» را به‌عنوان چارچوب نظری جامعه‌شناسی جهت مطالعۀ نمود‌های عادتوارۀ مترجم به کار گرفته است. بدین منظور در ابتدا، پیکره‌ای موازی از دو کتاب Moby- Dick; or The Whale وTo the Lighthouse و دو ترجمه ...
بیشتر
در مطالعات مترجم، مطالعۀ سبک ترجمه‌ای مترجمان، به‌ویژه از دیدگاه جامعه‌شناسی، حوزه‌ای توسعه‌نیافته است؛ بنابراین، پژوهش حاضر، نظریّۀ «عمل بوردیو» را به‌عنوان چارچوب نظری جامعه‌شناسی جهت مطالعۀ نمود‌های عادتوارۀ مترجم به کار گرفته است. بدین منظور در ابتدا، پیکره‌ای موازی از دو کتاب Moby- Dick; or The Whale وTo the Lighthouse و دو ترجمه از هر یک از این دو کتاب با شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی ایجاد شد. یکی از ترجمه‌های هر دو کتاب توسط صالح حسینی انجام شده است. نمونه‌ها با بررسی دقیق خروجی‌های نرم‌افزار «انت‌کانک»، در سطوح ساختواژه، انتخاب واژگان و عبارات مطالعه شدند و نسبت «نوع-واژه» به «نماد-واژه» محاسبه شد. افزون بر این، به‌منظور تأیید یا رد یافته‌ها، مصاحبه‌ای نیمه‌ساختارمند با صالح حسینی انجام شد. نتایج نشان‌داد که ابعاد مختلف سبک ترجمه‌ای صالح حسینی از جمله گرایش به استفاده از واژگان عربی و ادبی کهن، گرایش به استفاده از ساختواژه‌های متنوّع و آرایه‌هایی چون تتابع اضافات، می‌تواند گواهی بر عادتوارۀ ترجمه‌ای وی باشد که از طریق میدان‌هایی که صالح حسینی در آنها به سر برده و موضعی که در آن میادین داشته است، قابل تبیین هستند. میدان‌ها، تجربیات زندگی و ارتباطات صالح حسینی با کنشگران متعدّد، سبک وی را در ترجمه شکل داده‌اند و می‌توان آن سبک خاص را سبک کهن‌گرای صالح حسینی نامید.
مقالۀ پژوهشی
زهرا خزاعی راوری
چکیده
هرگز رهایم مکن (2005) رمانی از نویسنده انگلیسی‑ژاپنی، کازو ایشی گورو، است. رمان‌های ایشی گورو از نظر ساختار، طرح و مضامین با یکدیگر متفاوت‌اند. هرگز رهایم مکن یکی از رمان‌های معروف علمی تخیلی اوست که محور اصلی آن، نقد هنجارهای اجتماعی جامعه است. این رمان که از نگاه یکی از شخصیت‌ها به نام «کتی» روایت می‌شود، به زندگی دانش‌آموزان ...
بیشتر
هرگز رهایم مکن (2005) رمانی از نویسنده انگلیسی‑ژاپنی، کازو ایشی گورو، است. رمان‌های ایشی گورو از نظر ساختار، طرح و مضامین با یکدیگر متفاوت‌اند. هرگز رهایم مکن یکی از رمان‌های معروف علمی تخیلی اوست که محور اصلی آن، نقد هنجارهای اجتماعی جامعه است. این رمان که از نگاه یکی از شخصیت‌ها به نام «کتی» روایت می‌شود، به زندگی دانش‌آموزان مدرسۀ شبانه‌روزی «هیلشم»می‌پردازد. کتی دختری ستم‌دیده است که سال‌های زیادی را زیر چتر قوانین ناعادلانۀ مدرسه سپری کرده است. پژوهش حاضر در پی بررسی این رمان از دیدگاه ساختارشکنی است. مسألۀ قابل توجّه در این مقاله، اشاره به مفاهیم ساختارشکنانه بر اساس نظریّۀ دریدا، فیلسوف فرانسوی و بنیان‌گذار استراتژی ساختارشکنی، است. اگرچه رمان‌های ایشی گورو از جنبه‌های بی‌شماری موردمطالعه قرارگرفته‌اند، اما موارد بسیار کمی وجود دارد که در آنها به بررسی مفاهیم و مضامین پساساختارگرای موجود در آثار ایشی گورو پرداخته شده است. ازاین‌رو، در تحقیق حاضر سعی شده سه مفهوم ساختارشکنی یعنی «رابطۀ دلبخواهی بین دال و مدلول»، «تقابل‌های دوگانه» و «مرکز زدایی» در رمان هرگز رهایم مکن بررسی شود. مقاله پیش رو با به کار گیری نظریّۀ ساختارشکنی دریدا به این موضوع می‌پردازد که چگونه با استفاده از مفاهیم یادشده، این رمان نمادهای پیچیده‌ای را به مخاطب معرّفی می‌کند که خودِ آنهاارائه‌دهندۀ لایه‌های مختلف معنایی و گاه ضدونقیضی هستند. درنهایت، این مطالعه نشان داد که معانی متفاوت و متضاد این نمادها از طریق رابطۀ دلبخواهی بین دال (نشانگر) و مدلول، تقابل‌های دوگانه و مرکز زدایی ساخته می‌شوند.
مقالۀ پژوهشی
مصطفی مرادی مقدم؛ فرهاد معزی‌پور
چکیده
استفاده یا عدم استفاده از زبان اوّل در کلاس‌های زبان خارجی به‌عنوان چالشی حل نشدنی بین معلمانِ آموزش زبان به شمار می‌آید. ورود زبان اوّل در آموزش زبان، متأثر از نظریّه‌های سنّتی (و به‌زعم برخی منسوخ) آموزش زبان خارجی است که از نظر بسیاری محقّقان نگاهی غیر علمی به آموزش زبان دارد؛ ولی با به روی کار آمدن روش ارتباطی موسوم به «CLT»، ...
بیشتر
استفاده یا عدم استفاده از زبان اوّل در کلاس‌های زبان خارجی به‌عنوان چالشی حل نشدنی بین معلمانِ آموزش زبان به شمار می‌آید. ورود زبان اوّل در آموزش زبان، متأثر از نظریّه‌های سنّتی (و به‌زعم برخی منسوخ) آموزش زبان خارجی است که از نظر بسیاری محقّقان نگاهی غیر علمی به آموزش زبان دارد؛ ولی با به روی کار آمدن روش ارتباطی موسوم به «CLT»، این اجازه به معلمان زبان داده شد تا به‌صورت محدود و آگاهانه از زبان اوّل به‌عنوان ابزاری آموزشی استفاده کنند. هدف این مطالعه، بررسی تجارب و روش‌شناسی استفادة معلمان زبان انگلیسی از زبان اوّل در کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی است. در این مقاله، از روش مشاهده و مصاحبه به‌عنوان ابزار جمع‌آوری داده استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که معلمان زبان انگلیسی از زبان اوّل در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌کنند که عبارت‌اند از: ١- توضیح قواعد زبان؛ ٢- تدریس اصطلاح‌ها و ضرب‌المثل‌ها؛ ٣- تدریس واژگان؛ ٤- کمک به درک مطالب؛ ٥) برقراری نظم در کلاس؛ ٦- شفاف‌سازی ویژگی‌های فرهنگی؛ ٧- مقایسۀ ساختار زبان انگلیسی با زبان اوّل و ٨- توضیح کاربرد جمله‌ها و عبارت‌ها. آزمون «٢X» (مجذور کای) نیز به‌منظور تحلیل معنادار بودن تفاوت استفاده از این موقعیت‌ها بین معلمانِ زن و مرد استفاده شده است. نگارندگان این مقاله با تأکید بر فواید استفاده از زبان اوّل در کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی، چگونگی تحقّق این مهم را شرح می‌دهند و در این راستا از تجارب معلمانی که از آنها مصاحبه شده است نیز استفاده شده است.
مقالۀ پژوهشی
ویدا دهناد؛ آذر حسینی فاطمی؛ بهزاد قنسولی
چکیده
همسو با یافته‌های جدید در حوزه‌های بینارشته‌ای فلسفه و روانشناسیِ عواطف و شناخت، به‌کارگیری سنجه‌های عاطفی در ارزیابی واکنش خوانندگان به متونِ حاویِ دوراهی اخلاقی مورد توجّه و علاقه محقّقان قرار گرفته‌است. این مطالعه نیز با استفاده از تکنیک «دلفی‌فازی» و نظر خبرگان به پیش‌بینی واکنش عاطفی‑شناختی دو گروه از خوانندگانِ ...
بیشتر
همسو با یافته‌های جدید در حوزه‌های بینارشته‌ای فلسفه و روانشناسیِ عواطف و شناخت، به‌کارگیری سنجه‌های عاطفی در ارزیابی واکنش خوانندگان به متونِ حاویِ دوراهی اخلاقی مورد توجّه و علاقه محقّقان قرار گرفته‌است. این مطالعه نیز با استفاده از تکنیک «دلفی‌فازی» و نظر خبرگان به پیش‌بینی واکنش عاطفی‑شناختی دو گروه از خوانندگانِ «وظیفه‌گرا» و «سودگرا» در متون حاوی دوراهی اخلاقی پرداخت. برای این منظور، از یکی از روش‌های تحقیق ترکیبی، یعنی تکنیک دلفی سه‌فازی، برای جمع‌آوری داده‌ها یا نظرات خبرگان استفاده گردید. این گروه متشکل از نُه نفر از مدرّسان زبان انگلیسی دانشگاه و مشاوران روانشناسی مسلط به زبان انگلیسی بودند. ابتدا، شش سؤال اوّلیۀ راهبردی برای ارائه نظر در اختیار خبرگان قرار گرفت. پس از کُدگذاری و تبدیل داده‌های کیفی به کمّی و تهیۀ نقشۀ مفهومی، ابتدا درصد توافق دوبه‌دوی میان ارزیابان محاسبه و سپس از فرمول‌های «آلفای کریپندرف» و «کاپای فلیس» برای تعیین پایایی 72 جفت تصمیم استفاده گردید. مقادیر قابل قبول 0.76، 0.72 و 0.71 به ترتیب برای فرمول‌های بیان‌شده به دست آمد. بر اساس نتایج دو مرحله از تکنیک دلفی، پرسشنامه‌‌ای نُه‌گزاره‌ای با ماهیّتی روش‌شناسانه و با ساختار طیف لیکرت هفت‌گانه تدوین و مجدداً به تأیید نظر خبرگان گذارده شد. پس از رتبه‌دهی گزاره‌های پرسشنامه توسط خبرگان، از ضریب همبستگی درون طبقه‌ای با مدل دوراهه‑اثر تصادفی استفاده شد. مقدار قابل توجّه 872/0 از این محاسبه به دست آمد که مؤید همسویی خبرگان در مورد گزاره‌های سنجه‌ها عاطفه‌بنیان در ارزیابی متون حاوی دوراهی‌های اخلاقی بود. لازم به یادآوری است که جمع‌آوری آرای خبرگان و ارزیابی پایایی آراء در سه راند متوالی در حدود چهار ماه به طول انجامید.
