نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زبانشناسی و مترجمی زبان، دانشگاه پیام‌نور تهران، ایران
2 گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
3 گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی گزارشِ گزارشگران کشتی به‌‌منظور ارائۀ مدل اختصاصی ترجمۀ استعارههای مفهومی پرداخته است. روش تحقیق این پژوهش به‌صورت کیفی و پیکره‌بنیاد است؛ به این منظور تعداد 20 گزارش از مجموعه مسابقه‌‌های جام‌‌جهانی کشتی در سال 2022 به‌صورت تصادفی انتخاب و از طریق تحلیل محتوای مبتنی بر زبانشناختی تحلیل شد. تحلیل‌‌ها نشان داد که استعارهها به‌صورت میانگین بیش از 8 درصد گزارش‌‌ها را تشکیل داده است. ازاین‌رو، پُرکاربردترین جمله استعاری این گزارش‌‌ها شناسایی و درنهایت مدل ترجمۀ بافت‌محور اختصاصی استعارههای مفهومی استفاده‌شده در گزارشهای کشتی طراحی شد؛ بنابراین با توجّه به اهمّیّت ترجمۀ درست برای یافتن مرتبط‌‌ترین مفهوم در زبان مقصد و همچنین با توجّه به اینکه پژوهشگران بسیاری مهم‌‌ترین مشکل ترجمه را ترجمۀ استعارهها می‌‌دانند مدل اختصاصیِ ترجمۀ بافت محور برای ترجمۀ استعارههای مفهومیِ به کار برده شده در گزارشهای ورزشی خصوصاً کشتی طراحی و معرفی گردید.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
امیری، ا. (1402). ترجمة متون ادبی: بررسی رابطۀ متقابل زبان و فرهنگ عامّه در حوزة آموزش ترجمه. مطالعات زبان و ترجمه، 56(2)، 33-69.
https://doi.org/10.22067/lts.2022.77917.1145
باوندپور، ز.، و بامشادی، پ. (1399). آوردگاه فوتبال در تسخیر استعارهها: قلمروهای مبدأ استعاری در گفتمان رسانهای فوتبال. زبانشناسی اجتماعی، 3(4)، 25-38.
https://doi.org/10.30473/il.2020.50415.1337
پشندی، ش.، خاقانیزاده، م.، و عبادی، ع. (1388). مروری بر فرایند ترجمه و تطابق فرهنگی پرسشنامهها. راهبردهای آموزش، 2(3)، 117-120.
حسامی، ن.، و مدرسخیابانی، ش. (1392). بررسی زبانشناختی گونه‌های حذف در گزارشهای فوتبال سیما. جستارهای زبانی، 4(۳)، ۱-۱۵.
خسروی، ز.، افخمی، ب.، حاجیزاده، ک.، و برغمدی، م. (1400). کشتی و کهنالگوی قهرمان. فرهنگ و ادبیات عامه، 9(37)، 165-194.
https://doi.org/20.1001.1.23454466.1400.9.37.6.0
سجادی، ن؛ صفری، ح؛ ساعتچیان، و؛ رسولی، م. (1392). اولویتبندی عوامل مؤثر بر موفقیت کاروان ورزشی ایران در بازی‌های آسیایی 2010 گوانجو. پژوهشهای معاصر در مدیریت ورزشی، 3، 1-14.
سجادی، ب.، و رستمی، ن. (1393). اشعار تی. اس. الیوت در زبان فارسی: بررسی موردی ترجمه استعارهها در «سرزمین بیحاصل». مطالعات زبان و ترجمه، 47(1)، 20-36.
https://doi.org/10.22067/lts.v47i1.42875
شقاقی، و.، و رئیسی، ح. (1400). نامهای اماکن ورزشی در جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با پیش از انقلاب: رویکردی گفتمان-بنیاد. پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 11(21)، 23-35.
https://doi.org/10.22084/rjhll.2021.23933.2127
طهماسبی بیرگانی، ص. (1393). بررسی میزان و شیوهی کاربرد استعارهی مفهومی در متون ورزشی و آشپزی از منظر زبانشناسی شناختی. (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه سمنان.
طهماسیان، ن. (1386)، تحلیل محتوای قصه‌ها و داستان‌های کودکان گروه‌های سنی ب و ج سال‌های 84-1380 از نظر تأثیر آنها بر درمان اضطراب و افسردگی دوران کودکی. (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
طوسی نصرآبادی، م.، و روشن، ب. (1395). استعاره در عناوین خبری روزنامه‌های ورزشی ایران: بررسی موردی استعارۀ فوتبال. پژوهشهای زبان شناسی، 8(2)، 37-48.
https://doi.org/10.22108/jrl.2017.21688
عاشقی، ب. (1397). پیش به سوی آمادگی جسمانی. انتشارات نسل نواندیش.
عزتی، ا. (1401). طراحی مدل مفهومی ترجمه ماشینی بافت آگاه، رهیافتی به ترجمه بافت بنیان. مطالعات ترجمه، 20(79)، 24-46.
https://doi.org/20.1001.1.17350212.1401.20.3.2.5
عزتی، ا.، و عاشقی، ب. (1398). بررسی نمونههایی از خبرهای ورزشی شبکه ورزش بر اساس نظریه دولی و لوینسون (2001). رسانه، 30(2)، 107-125.
https://doi.org/20.1001.1.10227180.1398.30.2.6.5
عزتی، ا.، و عاشقی، ب. (1402). بررسی میزان کاربرد استعارههای مفهومی در مجریان برنامههای ورزشی سیما. رسانه، 34(2)، 1-25.
https://doi.org/10.22034/bmsp.2022.335659.1710
عزتی، ا.، و مهرابی، ز. (1396). بررسی تحلیلی گفتگوهای زنده برنامه ورزشی براساس نظریة پیوستگی دولی و لوینسون (2001). مدیریت ارتباطات در رسانههای ورزشی، 5(1)، 37-49.
فرجی، ر.، و پورسلطانی، ح. (1390). ارزیابی عملکرد اداره کل تربیتبدنی استانهای ایران بر اساس مدل EFQM. مطالعات مدیریت ورزشی، 9(1)، 175-198.
قاسمی، ح.، تجاری، ف.، و کشکر، س. (1397). فعالیتهای رسانهای در ورزش (ویراست دوم). بامداد کتاب.
کریمی فیروزجایی، ع.، و عراقی یزدانپرست، پ. (1397). بررسی تیترهای خبری شهرآوردهای پرسپولیس و استقلال از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی. مدیریت ارتباطات در رسانههای ورزشی، 5(3)، 27-38.
https://doi.org/20.1001.1.23455578.1397.5.3.2.4
مظلومی، ر. (1387). بازنگری بر فلسفه، اصول و مبانی تربیتبدنی. انتشارات شمال پایدار.
مولایی، م.، صراحی، م.، و رستمپور، م. (1399). استعارههای عمدی در متون خبری فارسی. زبانشناسی و گویشهای خراسان، 12(4)، 153-175.
https://doi.org/10.22067/JLKD.2021.68453.1009
نیکوبخت، م. (1380). تربیتبدنی در آیینه فرهنگ و ادبیات ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی.
Al-Azzawi, K. M. B., & Nasser, L. A. (2022). Context impact in translating sport idiomatic expressions from English into Arabic with regard to type of game. Adab AL Rafidayn, 52(88), 1-24. https://doi.org/10.33899/radab.2022.173022
Alzawaydeh, R., & Alghazo, S. (2018). Metaphors in football news headlines in English and Arabic. International Journal of Linguistics, 10(6), 116-133.
Andrusiak, Y. (2023). Phraseological units in Ukrainian translation of English sports media discourse (Unpublished doctoral dissertation). Kyiv National Linguistic University.
Ashengo, Y. A., Aga, R. T., & Abebe, S. L. (2021). Context based machine translation with recurrent neural network for English–Amharic translation. Machine Translation, 35(1), 19-36. https://doi.org/10.1007/s10590-021-09262-4
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. M.I.T. Press.
Ebrahimi, M. A. (2020). Cultural value of translation of proverbs and synopsis. Journal of Research and Knowledge Spreading, 1(1), 84-99. https://doi.org/10.20952/jrks1111484
Ezzati, E. (2022). Tarrāhi-ye model-e mafhoomi-ye tarjome-ye māshinei bafte agahi, rahyāfti be tarjome-ye bafte bonyān [Developing a conceptual model of context-aware machine translation: An approach derived from context-based translation]. Translation Studies, 20(79), 24-46.
https://doi.org/20.1001.1.17350212.1401.20.3.2.5
Ezzati, E., & Asheghi, B. (2017). Barresi-ye namūne-hāyi az khabar-hāye vorzishi-ye shabake-ye vorzesh bar āsās-e nazariye-ye Dowley and Levinson [Examining a number of sport news based of Dowley and Levinson’s theory]. Media, 34(2), 1-25. https://doi.org/20.1001.1.10227180.1398.30.2.6.
Ezzati, E., & Asheghi, B. (2023). Barresi mizān-e karborde esterārehā-ye mafhoomi dar mojariyān-e barnāmehā-ye varzeshi-ye simā [Examining the extent of use of conceptual metaphors in TV sports program presenters]. Media, 1-25. https://doi.org/10.22034/bmsp.2022.335659.1710
Ghasemi, H., Tojari, F., & Kashkar, S. (2017). Faāliyyāt-e rasānei dar varzesh [Media activities in sports] (2nd ed.). Badam Ketab.
Group, P. (2007). MIP: A method for identifying metaphorically used words in discourse. Metaphor and Symbol, 22(1), 1-39.
https://doi.org/10.1080/10926480709336752
Gulam, A. (2016). Role of mass media in sports communication. International Journal of Advanced Educational Research, 5(1), 51-53.
Hoey, P. J., & McGowan, L. (2023). Don Davies & Hugh McIlvanney: Literary football reporters who elevated British sports journalism. Edward Arnold Publishers Ltd.
Holliday, M. A. K., & Matthiessen, C. (2004). An introduction to functional grammar (3rd ed.). Edward Arnold Publishers Ltd.
Imami, T. R., & Mu’in, F. (2021). Linguistic and cultural problems in translation. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 587, 178-186. https://doi.org/10.2991/assehr.k.211021.024
Kelly, J. (2023). A critical discourse analysis of military-related remembrance rhetoric in UK sport: Communicating consent for British militarism. Communication & Sport, 11(1), 192–212. https://doi.org/10.1177/2167479520971776
Khosravi, Z., Afkhami, B., Hajizadeh, K., & Baraghmadi, M. (2021). Koshti va kohan olgouye ghahramāni [Wrestling and the Heroic Archetype]. Culture and Popular Literature, 9(37), 165-194. https://doi.org/20.1001.1.23454466.1400.9.37.6.0
Krisnawati, E. (2014). Metaphors in Indonesian soccer news. Theory and Practice in Language Studies, 4(1), 24-29.
Ličen, S., Frandsen, K., Horky, T., Onwumechili, C., & Wei, W. (2022). Rediscovering mediatization of sport. Communication & Sport, 10(5), 795-810.
Nugroho, A. B. (2016). Meaning and translation. JEE, Journal of English and Education, 1(2), 98-121.
Odok, E., & Osaji, N. (2016). The role of the media in contemporary sports development in Nigeria. Multi-Disciplinary Journal of Research and Development Perspective, 5(1), 69-74.
Pranowo, P. (2020). The role of context in the interperetation of pragmatic meaning. Retorika Jurnal Bahasa, Sastra, dan Pengajarannya, 13(2), 18-32. https://doi.org/10.26858/retorika.v13i2.12666
Premasari, A. A., & Widodo, P. (2021). Translation strategies of idiomatic expressions in The novel Edensor. International Journal of Linguistics, Literature and Translation, 4(2), 64–69. https://doi.org/10.32996/ijllt.2021.4.2.9
Sajjadi, B., & Rostami, N. (2013). Ash'ar-e T.S. Eliot dar zabān-e Fārsi: Barresi-ye mowredi-ye tarjome-ye est'āra-hā dar "Sarzamin-e bi-hāṣel" [Poems of T. S. Eliot in Persian language: A case study of the translation of metaphors in “Barren Land”]. Language and Translation Studies, 47(1), 20-36.
Scelles, N., Dermit-Richard, N., & Haynes, R. (2020). What drives sports TV rights? A comparative analysis of their evolution in English and French men’s football first divisions, 1980–2020. Soccer & Society, 21(5), 491-509. https://doi.org/10.1080/14660970.2019.1681406
Tahmasian, N. (2007). Tahlil-e mohtavay-e ghesse-ha va dastan-ha-ye koodakan-e goruh-ha-ye senni-ye B va J sal-e ei 1380 ta 1384 az nazar-e tasir-e anha bar darman-e eztarab va afsordegi-ye doran-e koodaki [Analysis of the content of stories and stories of children of age groups B and C in 1380-84 in terms of their effect on the treatment of childhood anxiety and depression] (Unpublished master’s thesis). Islamic Azad University, Science and Research Branch.
Thompson, A. (2017). Beyond conventional limits: Intangible heritage values and sustainability through sport. In M. Theres, A. F. Bandarin, and A. P., Roders, Perception of sustainability in heritage studies (pp., 133-144). Springer.
Tursunovich, R. I. (2022). Linguistic and cultural aspects of literary translation and translation skills. British Journal of Global Ecology and Sustainable Development, 10, 168-173.
Valdeón, R. A. (2023). On the cross-disciplinary conundrum: The conceptualization of translation in translation and journalism studies. Translation Studies, 16(2), 1-17. https://doi.org/10.1080/14781700.2022.2162573
)
ارسال نظر در مورد این مقاله