مطالعات ترجمه
محبوبه نورا؛ سید محمدرضا هاشمی
چکیده
واژهیابی و واژهگزینی از دغدغههای مهم مترجمها و مدرسها و فراگیرهای ترجمه است. دربارۀ سازوکار واژهگزینی در ترجمه بسیار سخن گفته شده است. باوجوداین، به نقش و کارایی فرهنگهای دوزبانه در واژهگزینی کمتر توجّه شده است. هدف از جستار حاضر، پاسخ دادن به این سؤال است که آیا واژهگزینی در ترجمه، اساساً، امری درونمتنی و یا برونمتنی ...
بیشتر
واژهیابی و واژهگزینی از دغدغههای مهم مترجمها و مدرسها و فراگیرهای ترجمه است. دربارۀ سازوکار واژهگزینی در ترجمه بسیار سخن گفته شده است. باوجوداین، به نقش و کارایی فرهنگهای دوزبانه در واژهگزینی کمتر توجّه شده است. هدف از جستار حاضر، پاسخ دادن به این سؤال است که آیا واژهگزینی در ترجمه، اساساً، امری درونمتنی و یا برونمتنی است و اینکه استفاده از معادلهای فرهنگهای دوزبانه برای مترجم کفایت میکند یا خیر؟ در این پژوهش، ترجمۀ دو صفت عام «Good» و «Bad» در رمان تام جونز ،کودک سرراهی، بررسی شد. نتایج نشان داد که واژهگزینی در ترجمه، درونمتنی است و واژهگزینی برونمتنی؛ یعنی واژهگزینی بر اساس فرهنگ دوزبانه، در ترجمه بهویژه ترجمۀ ادبی راهگشا نیست. مترجم، اساساً، بر اساس متن و روابط موجود در آن، ترجمه میکند و واژههای مناسب را انتخاب میکند و این امر، در مورد برخی ویژگیهای زبانی متن، بارزتر است. یکی از این ویژگیهای زبانی متن، روابط همنشینی بین کلمهها است که در تعیین معنای متن و متنیّت آن نقش مهمی دارد.
مریم قدرتی؛ محمد رضا هاشمی؛ امید آزادی بوگر
چکیده
در دوره مشروطه روشنفکران نقش مؤثّری در بروز و ظهور برخی تحوّلات در جامعه داشتهاند و این رسالت تا حدّی از طریق ترجمه و تألیف آثاری با محتوای خاص صورت پذیرفته است. درباره نقش ترجمه در انتقال گفتمان مدرنیته به ایران در دوره مشروطه در پژوهشهای مختلف به کرّات و به طور کلّی بدون تحلیل دقیق متون ترجمهای و مقایسه آنها با متون اصلی از ...
بیشتر
در دوره مشروطه روشنفکران نقش مؤثّری در بروز و ظهور برخی تحوّلات در جامعه داشتهاند و این رسالت تا حدّی از طریق ترجمه و تألیف آثاری با محتوای خاص صورت پذیرفته است. درباره نقش ترجمه در انتقال گفتمان مدرنیته به ایران در دوره مشروطه در پژوهشهای مختلف به کرّات و به طور کلّی بدون تحلیل دقیق متون ترجمهای و مقایسه آنها با متون اصلی از منظر توجّه مترجمان و روشنفکران به ظرافتهای گفتمانی موجود در متون اصلی سخن رانده شده است. به منظور ارائه پاسخی بهتر برای این پرسش، لازم است تا این بررسی از دریچه مطالعات ترجمه و از طریق مقایسه محتوای متون اصلی با ترجمه آنها به فارسی صورت پذیرد. در این پژوهش کتابخانهای تلاش میشود تا از منظر ویژگیهای گفتمان مدرن و نظریّه اسکوپوس در ترجمه و با تمرکز بر ترجمه رمان سرگذشت ژیل بلاس اثر آلن رنه لوساژ به فارسی توسّط میرزا حبیب اصفهانی، پاسخ مناسبی برای این مسئله ارائه شود. نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که با وجود اهمیّت ترجمه در ظهور برخی تحوّلات در جامعه در دوره مشروطه، ترجمه در عمل نتوانسته است آن چنان که باید در راستای انتقال درست و کامل مؤلّفههای گفتمان مدرن عملکرد موفّقی داشته باشد.
نادیا غضنفریمقدم؛ محمد رضا هاشمی
چکیده
گاهی مترجمان به هنگام ترجمة عناصر و مفاهیم فرهنگی اعم از اجتماعی، مذهبی و سیاسی و گاهی تاریخی، با چالشها و تردیدهایی رو به رو میشوند. صاحب نظران ترجمه دیدگاههای مختلفی دربارة شیوة مواجهه با این گونه چالشها ارائه کردهاند. نیومارک یکی از این صاحبنظران است که با ارائة تقسیم بندی ای پنجگانه از مفاهیم فرهنگی، برای ترجمة ...
بیشتر
گاهی مترجمان به هنگام ترجمة عناصر و مفاهیم فرهنگی اعم از اجتماعی، مذهبی و سیاسی و گاهی تاریخی، با چالشها و تردیدهایی رو به رو میشوند. صاحب نظران ترجمه دیدگاههای مختلفی دربارة شیوة مواجهه با این گونه چالشها ارائه کردهاند. نیومارک یکی از این صاحبنظران است که با ارائة تقسیم بندی ای پنجگانه از مفاهیم فرهنگی، برای ترجمة آنها پیشنهادهایی داده است. چارچوب نظری نیومارک مبنای مطالعات متعددی در زبان فارسی قرار گرفته است؛ اما پرسش این است که آیا میتوان الگوی نیومارک را در ترجمة مفاهیم فرهنگی فارسی به کار گرفت؟ هدف از انجام پژوهش حاضر ارائة پاسخی هرچند محدود به این پرسش است. دراین راستا، چهار داستان کوتاه محاورهای، حاوی مفاهیم فرهنگی، از آثار جلال آل احمد انتخاب گردیدند و براساس مدل پیشنهادی نیومارک بررسی شدند. یافتهها نشان داد که مدل پیشنهادی نمیتواند تمام عناصر فرهنگی فارسی را در برگیرد. به این دلیل، چهار شاخة جدید به الگوی نیومارک افزوده شد و تغییراتی جزئی در بخشهای دیگر آن صورت گرفت. نتایج این پژوهش میتواند برای مقاصد آموزشی و تربیت مترجم مفید باشد.