مقالات علمی‌پژوهشی
سیما ایمانی؛ مسعود خوش‌سلیقه
چکیده
دوبله رایج‌ترین شیوة ترجمهة دیداری‌شنیداری در ایران است. با آنکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهش‌های محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است. حال آنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تُن صدا، کیفیت صدا و...) می‌توانند از موضوعات درخور توجه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیراکه چنین مسائلی بر روی کیفیت دوبله، ...
بیشتر
دوبله رایج‌ترین شیوة ترجمهة دیداری‌شنیداری در ایران است. با آنکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهش‌های محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است. حال آنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تُن صدا، کیفیت صدا و...) می‌توانند از موضوعات درخور توجه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیراکه چنین مسائلی بر روی کیفیت دوبله، انتقال صحیح معنا و برقراری ارتباط با مخاطب تأثیرگذارند. از این رو، پژوهش تلفیقی حاضر بر آن است تا با بررسی دوبلة رسمی فارسی سریال شرلوک و نسخة زبان اصلی آن، کیفیت صدای بازیگر را از دیدگاه مخاطبان با دوبلور مقایسه نماید و میزان تأثیر تغییر کیفیت صدا بر شخصیت‌پردازی را تعیین کند. در این راستا، از دسته‌بندی ویژگی‌های کیفیت صدای ون لوون (۱۹۹۹) به‌منظور تعیین و مقایسة ویژگی‌های کیفیت صدای بازیگر و دوبلور استفاده شد. نظرات ۳۲ شرکت‌کننده به دو صورت کیفی و کمی جمع‌آوری و با استفاده از آزمون ویلکاکسون (۲۰۱۵) تحلیل شد. نتایج به‌دست‌‌آمده نشان داد که از مجموع هفت جفت کیفیت صدا، صدای دوبلور با بازیگر در چهار جفت تنش، بازدمی، لرزش و خیشومی‌شدگی مشابهت داشته و در سه جفت خش، بلندی و تُن صدا تفاوت معناداری داشته است؛ بنابراین از دیدگاه مخاطبان، بلندتر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر سبب شده است شخصیت دوبله، پرخاشگرتر به نظر برسد. همچنین، کاهش خش صدا و زیر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر موجب شده از میزان جذابیت شخصیت برای مخاطبان کاسته شود. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که صدا برای مخاطبان دوبله اهمیت بسیاری دارد و توجه به انتخاب صدا و شبیه‌سازی صدای اصلی در نسخة دوبله باعث ارتقای کیفیت تجربة سینمایی مخاطبان می‌گردد.
مقالات علمی‌پژوهشی
محمدامیر احمدزاده
چکیده
مساله‌ی نوشتار حاضر با طرح این سوال شکل گرفته است که ترجمه متون اروپایی در ایران، چگونه در افق تاریخی ایران پدیدار گشت و تاثیرات شکلی و مضمونی آن بر ترجمه متون دوره پیشامشروطه چه بود ؟ در رابطه‌ی ترجمه متون اروپایی با تحولات تاریخی ایران در دوره مذکور، دو دیدگاه غالب، قابل طرح است؛ الف) دیدگاهی که این حرکت را نتیجة کوشش عده‌‌ای از ...
بیشتر
مساله‌ی نوشتار حاضر با طرح این سوال شکل گرفته است که ترجمه متون اروپایی در ایران، چگونه در افق تاریخی ایران پدیدار گشت و تاثیرات شکلی و مضمونی آن بر ترجمه متون دوره پیشامشروطه چه بود ؟ در رابطه‌ی ترجمه متون اروپایی با تحولات تاریخی ایران در دوره مذکور، دو دیدگاه غالب، قابل طرح است؛ الف) دیدگاهی که این حرکت را نتیجة کوشش عده‌‌ای از مُبلّغان مذهبی و مأموران سیاسی خارجی از جمله گوبینو می‌انگارد. به باور پیروان این دیدگاه، حرکت مستشرقان و نمایندگان دستگاه‌های سیاست خارجی بیگانه از سر انگیزه‌های خیرخواهانه و برای بهبودی جامعة ایرانی بود و یا انگیزه تبلیغ مذهبی و پیشبرد اهداف سیاسی کشور متبوعشان در این زمینه اثرگذار بود. ب) رویکردی که حرکت ترجمه را صرفاً به بصیرت و آزادمنشی تعدادی از حکام و صدراعظم‌ها نسبت می‌دهد. مطابق این نظر، گروه مذکور شناخت مشاهده‌ای و یا معرفتی نسبت به تحولات اروپا داشتند و با یک درک تاریخی از آن بر انجام ترجمه به مثابه اقتباس الگوهای فکری و فرهنگی جدید روی آوردند تا به زعم خود راه میان‌بُری از تجارب دنیای بیرونی بیابند. طرفداران هر یک از دیدگاه‌های مذکور به جهت یک‌سویه‌نگری به مساله، قادر به شناخت واقعی نشده‌اند. زیرا رابطه حرکت ترجمه و ظهور تحولات در عصر تاریخی مذکور را باید به صورت دیالکتیکی- تاثیر و تأثّر متقابل- در نظر گرفت. به عبارت روشن‌تر، خوانش اندیشه علمی و فکری اروپا، افق تاریخی جدیدی را برای ایرانیان رقم زد که زمینه‌ساز تحولات نوظهور در عصر قاجار شد و متقابلاً، کیفیت تحولات بر مضمون و جهت‌گیری‌های حرکت ترجمه(سنخ شناسی موضوعی آثار ترجمه شده) اثر گذار بود.
مروری-تحلیلی
اعظم غمخواه؛ علی خزاعی فر؛ جهانگیر مسعودی
چکیده
اندیشه‌ها و نظریه‌ها همچون انسان‌ها سفر می‌کنند؛ آنها از فردی به فردی دیگر، از موقعیتی به موقعیتی دیگر، و از زمان و مکانی به زمان و مکانی دیگر منتقل می‌شوند. سؤالی که مطرح می‌شود این است که وقتی نظریه‌ای از زمان و مکانی به زمان و مکان دیگری سفر می‌کند، همان‌گونه که هست منتقل می‌شود یا اینکه تغییر می‌کند؟در این مقاله برآنیم ...
بیشتر
اندیشه‌ها و نظریه‌ها همچون انسان‌ها سفر می‌کنند؛ آنها از فردی به فردی دیگر، از موقعیتی به موقعیتی دیگر، و از زمان و مکانی به زمان و مکانی دیگر منتقل می‌شوند. سؤالی که مطرح می‌شود این است که وقتی نظریه‌ای از زمان و مکانی به زمان و مکان دیگری سفر می‌کند، همان‌گونه که هست منتقل می‌شود یا اینکه تغییر می‌کند؟در این مقاله برآنیم تا در چارچوب حوزه پژوهشی تاریخ‌نگاری ترجمه، به بررسی نحوه دریافت یکی از گفتمان‌های فلسفی مهم قرن بیستم در غرب و در ایران یعنی گفتمان فوکو بپردازیم. و این سوال را پاسخ بدهیم که مترجمان فوکو در دوره اصلاحات بر کدامیک از آثار یا نظریه های فوکو تاکید کرده اند و چرا . همچنین با توجه به این که فوکو در سال های آغازین انقلاب اسلامی مواضع جنجال برانگیزی در مورد انقلاب ایران اتخاذ کرده است، این پژوهش به سوال دیگری نیز می‌پردازد که با مساله پذیرش فوکو مرتبط است و آن این که آیا مترجمان فوکو صرف‌نظر از موضع او نسبت به انقلاب اسلامی به ترجمه آثار وی پرداخته‌اند؟ به این منظور، تمامی متون ترجمه‌شده و تألیفی و نیز مقالات مندرج در نشریات دوره اصلاحات (1383-1376) را انتخاب کرده و مفاهیم اصلی آنها طبق دسته بندی مفهوم قدرت در اندیشه فوکو برچسب گذاری کردیم. بررسی ما نشان داد که مترجمان کنشگران اصلی این گفتمان بوده‌اند و اندیشه فوکو به مثابه ابزاری در خدمت مترجمان بوده است تا پدیده های اجتماعی را نقد کنند و نیز در دوره مذکور، نقد قدرت پربسامدترین مفهوم در تمامی آثار چاپی مرتبط با فوکو (ترجمه ، تألیف و نشریات)بوده است.
مقالات علمی‌پژوهشی
فاطمه سامانی؛ طاهره خامنه باقری؛ نگار مزاری
چکیده
بشر در طول تاریخ به دلایل مختلف، سرزمین خود را ترک کرده و تن به مهاجرت به ممالک دیگر سپرده است. در این میان، نویسندگان بسیاری در مسیر این فرآیند پر فراز و نشیب قرارگرفته‌اند که حتی با وجود رویارویی با چالش‌های متعدد در این مسیر، بعد از مهاجرت نیز، به فعالیت‌های ادبی خود ادامه داده‌اند. آثار ادبی این دسته از نویسندگان که سبب پدید آمدن ...
بیشتر
بشر در طول تاریخ به دلایل مختلف، سرزمین خود را ترک کرده و تن به مهاجرت به ممالک دیگر سپرده است. در این میان، نویسندگان بسیاری در مسیر این فرآیند پر فراز و نشیب قرارگرفته‌اند که حتی با وجود رویارویی با چالش‌های متعدد در این مسیر، بعد از مهاجرت نیز، به فعالیت‌های ادبی خود ادامه داده‌اند. آثار ادبی این دسته از نویسندگان که سبب پدید آمدن حوزه‌ای به نام ادبیات مهاجرت شده است، نمایانگر تاثیر این پدیده در ابعاد مختلف زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی فرد مهاجر است. در این پژوهش، تحلیل تطبیقی مسایل اجتماعی فرد مهاجر و روند انطباق وی با جامعه مقصد در دو رمان مهاجرت چه کسی باور می‌کند رستم اثر روح انگیز شریفیان و مارکس و عروسک اثر مریم مجیدی بررسی می‌شود. هدف از انجام این مطالعه، درک بهتر این مسیر و چالش‌های پیش روی شخصیت‌های دو رمان در این فرآیند است. تفاوت فرهنگ و هنجارهای اجتماعی جامعه مبدا و مقصد، شخصیت مهاجر، میزان وابستگی به موطن و ... از جمله عوامل تعیین کننده در روند انطباق فرد مهاجر با جامعه میزبان است. تلاش شده است که برای بعضی از مباحث، با بهره‌گیری از نظریه‌های برخی از روان‌شناسان اجتماعی چون سولومون اش واُبرج ، موانع و مسائل پیش رو در فرآیند مهاجرت و انطباق فرد مهاجر با جامعه مقصد تبیین شود.
مقاله پژوهشی
محمدنبی کریمی؛ پریسا اشکانی؛ محمد باقر شعبانی
چکیده
تاکنون تحقیقات گسترده ای درباره میزان تأثیر گذاری باورهای معلمان زبان دوم بر عملکرد آموزشی آنها انجام شده است. شواهد ارائه شده نشان می‌دهد که، لزوماً ارتباطی میان عملکرد حرفهای معلمان و باورهای آنها وجود ندارد. ما در این پژوهش کوشیده‌ایم تا مطابقت یا عدم مطابقت نمود شناختی با نمود رفتاری باورهای آموزشی معلمان زبان انگلیسی و میزان ...
بیشتر
تاکنون تحقیقات گسترده ای درباره میزان تأثیر گذاری باورهای معلمان زبان دوم بر عملکرد آموزشی آنها انجام شده است. شواهد ارائه شده نشان می‌دهد که، لزوماً ارتباطی میان عملکرد حرفهای معلمان و باورهای آنها وجود ندارد. ما در این پژوهش کوشیده‌ایم تا مطابقت یا عدم مطابقت نمود شناختی با نمود رفتاری باورهای آموزشی معلمان زبان انگلیسی و میزان تأثیر اشتیاق معلمان بر رابطۀ این دو را بررسی کنیم. 72 معلم زن و مرد، شرکت کنندگان اصلی تحقیق حاضر بودند. از میان این افراد، چهار گروه برای بررسی مطابقت یا عدم مطابقت باورها با عملکرد حرفهای آنان انتخاب شدند. دو گروه از این معلمان در کار خود سطح بالا و دو گروه دیگر سطح پایینی از اشتیاق سازگار و اشتیاق جبری داشتند. دو جلسه از کلاس‌های هر معلم به عنوان نمونه مورد مشاهده قرارگرفت. مقایسه گرو‌ه‌ها نشان داد که اگرچه هردو گروه اهمیت نسبتاً یکسانی برای باورهای آموزشی قائل بودند، تطابق میان باورها و عملکرد حرفهای صرفاً درکلاس معلمانی مشاهده شد که دارای اشتیاق سازگار و یا اشتیاق جبری بالا بودند. براساس یافته‌های این مقاله، می‌توان به این نتیجه رسید که عامل اشتیاق، نقش مهمی در به کارگیری باورهای آموزشی گزارش شده توسط معلمان زبان در کنش کلاسی آنها دارد.
مقالات علمی‌پژوهشی
کریستینا بویاکویچ؛ رضا مراد صحرائی
چکیده
مفعول غیرمستقیم یکی از متمم‌های فعل است. در زبان فارسی مفعول غیرمستقیم الزماً یک گروه حرف اضافه‌ای است و رابطه میان فعل و متمم آن یعنی حاکمیت تنها به وسیله حرف اضافه بر قرار می‌شود. در زبان روسی مفعول غیرمستقیم الزماً گروه حرف اضافه‌ای نیست و حاکمیت بر دو نوع است: 1. فعل مستقیماً بر حالت دستوری مفعول حاکمیت می‌کند. 2. حاکمیت بر حالت ...
بیشتر
مفعول غیرمستقیم یکی از متمم‌های فعل است. در زبان فارسی مفعول غیرمستقیم الزماً یک گروه حرف اضافه‌ای است و رابطه میان فعل و متمم آن یعنی حاکمیت تنها به وسیله حرف اضافه بر قرار می‌شود. در زبان روسی مفعول غیرمستقیم الزماً گروه حرف اضافه‌ای نیست و حاکمیت بر دو نوع است: 1. فعل مستقیماً بر حالت دستوری مفعول حاکمیت می‌کند. 2. حاکمیت بر حالت دستوری مفعول توسط حرف اضافه انجام می‌شود. مفعول غیرمستقیم یک ویژگی خاصی را دارد –تعداد زیادی از نقش‌های معنایی را در جمله ایفا کند. در زبان روسی، به طور کلی می‌توان حالت دستوری را به عنوان یک معیار برای تشخیص نقش‌های معنایی در نظر گرفت یعنی برای هر نقش معنایی یک حالت دستوری خاص به کار می‌رود. در پژوهش حاضر ما 10 نقش معنایی مفعول غیرمستقیم زبان فارسی را تعیین کرده‌ایم که عبارتند از پذیرنده، بهره‌ور، زیان‌دیده، محرک، نتیجه، منبع، موضوع، هدف، وسیله و مشارک / مخاطب. هر کدام از مفعول‌های غیرمستقیم که دارای یکی از این نقش‌های معنایی است، متناسب با معنی فعل خود می‌تواند به وسیله یک یا تعدادی از روش‌های زیر به زبان روسی بیان شود: 1) حالت مفعولی بدون حرف اضافه. 2) حالت مفعولی با حرف اضافه «на»، «в» و «про». 3) حالت به‌ای بدون حرف اضافه و یا با حرفهای اضافه «к» و «по». 4) حالت اضافی بدون حرف اضافه و یا با حرفهای اضافه «от» و «у». 5) حالت وسیله‌ای بدون حرف اضافه و یا با حرفهای اضافه «за» و «с». 6) حالت حرف اضافه‌ای با حرف اضافه «о».
مقالات علمی‌پژوهشی
علی رئیسی؛ منوچهر جعفری گوهر؛ بهزاد قنسولی؛ امیر رضا نعمت تبریزی
چکیده
پدیده فرسایش زبانی مانع مهمی است که روند یادگیری زبان را با مشکل مواجه می سازد. این مقاله به بررسی تاثیر فرسایش زبان خارجی بر میزان دقت، روانی و پیچیدگی مهارت گفتاری زبان آموزان ایرانی می‌پردازد. به این منظور، در پژوهش حاضر 37 نفر از فراگیران زبان انگلیسی با سطح مهارت گفتاری متوسط و پیشرفته بر اساس روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ...
بیشتر
پدیده فرسایش زبانی مانع مهمی است که روند یادگیری زبان را با مشکل مواجه می سازد. این مقاله به بررسی تاثیر فرسایش زبان خارجی بر میزان دقت، روانی و پیچیدگی مهارت گفتاری زبان آموزان ایرانی می‌پردازد. به این منظور، در پژوهش حاضر 37 نفر از فراگیران زبان انگلیسی با سطح مهارت گفتاری متوسط و پیشرفته بر اساس روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. همچنین جهت ارزیابی توانایی صحبت کردن شرکت کنندگان، از آزمون آزمایشی آیلتس در قالب موضوعات مختلف در چهار مرحله پژوهش و در طی یک دوره نه ماهه (در ابتدای مطالعه، سه ماه، شش ماه و نه ماه پس از قطع فرایند یادگیری زبان) استفاده شد. برای پاسخ به سؤالات تحقیق، از آزمون ANOVA با اندازه گیری مکرر استفاده شد. سؤال اول تحقیق مربوط به تأثیر فرسایش بر سطح پیچیدگی مهارت صحبت کردن زبان آموزان در چهار مرحله بود. نتایج تحقیق نشان داد فرسایش تاثیر قابل توجهی بر متغیر پیچیدگی دارد. از نظر دقت زبانی نیز اختلاف معنی داری در هر چهار مرحله مشاهده گردید. به طور مشابه، در ارتباط با متغیر روانی کلامی در سوال سوم، نتایج حکایت از تأثیر قابل توجه فرسایش بر این جنبه از گفتار دارد. افزون بر این، نتایج مربوط به اندازه اثر نشان می‌دهد که فرسایش بیشترین تأثیر را بر روانی و کمترین تاثیر را بر دقت گفتار دارد.
مقالات علمی‌پژوهشی
پروانه شایسته فر
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری بین اضطراب آزمون با عملکرد تحصیلی (عملکرد در آزمون‌های کشوری زبان انگلیسی نظام متوسطه)، با واسطه‌گری مؤلفه‌های انگیزه و اضطراب یادگیری زبان انگلیسی، انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی مبتنی بر روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان سال سوم مقطع متوسطه استان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری بین اضطراب آزمون با عملکرد تحصیلی (عملکرد در آزمون‌های کشوری زبان انگلیسی نظام متوسطه)، با واسطه‌گری مؤلفه‌های انگیزه و اضطراب یادگیری زبان انگلیسی، انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی مبتنی بر روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان سال سوم مقطع متوسطه استان اصفهان بود که ابتدا تعداد 340 نفر به‌عنوان نمونه آماری و به روش تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز از آزمون کشوری زبان انگلیسی مقطع متوسطه، پرسشنامه اضطراب آزمون (ساراسون، 1984)، و مقیاس‌های اضطراب یادگیری و انگیزه یادگیری زبان انگلیسی (گاردنر، 2004) استفاده شد که نهایتا 303 نفر (142 پسر و161 دختر) اطلاعات لازم را فراهم نمودند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل عامل تأییدی، آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. نتایج حاصل از مدل‌یابی ساختاری نشان داد که دو مؤلفه اضطراب‌زا (اضطراب آزمون و اضطراب یادگیری) از طریق رابطه معکوس با مؤلفه انگیزه یادگیری بر عملکرد تحصیلی تأثیر معنادار منفی دارند. اگرچه نقش میانجی‌گری دو مؤلفۀ انگیزه و اضطراب یادگیری تأیید شد اما یافته‌ها رابطۀ معنادار مستقیم اضطراب یادگیری با عملکرد تحصیلی را تأیید ننمودند. مدل پیشنهادی پژوهش دارای برازش بوده و مورد تأیید قرار گرفت و 46 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی توسط مؤلفه‌های انتخابی مدل مورد تبیین قرار گرفت. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت با کاهش اضطراب آزمون و اضطراب یادگیری زبان انگلیسی انگیزه یادگیری افزایش یافته که به نوبۀ خود می‌تواند عملکرد آزمونی دانش‌آموزان را ارتقاء بخشد.
مقالات علمی‌پژوهشی
پریسا پوینده؛ زهره رامین
چکیده
از آنجا که ذهنیت انسان زمانمند است، عقایدی که به آن می‌اندیشد و رویداهائی که بخاطر می‌آورد و روایت می‌کند نیز زمانمند هستند و بنابراین درک بُعد زمانی به شناخت عمیق‌تر ذهن انسان، روایت‌های او و در نهایت شناخت زندگی می‌انجامد. این مهم از طریق تفسیر نشانه‌های متنی که او می‌آفریند صورت می‌پذیرد. از این منظر، تام استوپارد نمایشنامه‌نویس ...
بیشتر
از آنجا که ذهنیت انسان زمانمند است، عقایدی که به آن می‌اندیشد و رویداهائی که بخاطر می‌آورد و روایت می‌کند نیز زمانمند هستند و بنابراین درک بُعد زمانی به شناخت عمیق‌تر ذهن انسان، روایت‌های او و در نهایت شناخت زندگی می‌انجامد. این مهم از طریق تفسیر نشانه‌های متنی که او می‌آفریند صورت می‌پذیرد. از این منظر، تام استوپارد نمایشنامه‌نویس معاصر انگلیسی که از بازی‌های زمانی در جهت بیان اندیشه‌های خود استفاده می‌کند، مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است با کاربست نظریه روائی پل ریکور به بررسی چرائی و چگونگی بُعد زمانی بپردازد. تقلیدهای انتقادی که در قالب’ نمایشنامه حافظه‘ است، با کنار هم نهادن شخصیت‌های ادبی و سیاسی، به مفهوم هنر از دیدگاه‌های آنان می‌پردازد و گفتمان‌های متناقضی را در برابر خواننده بازنمائی می‌کند. در این پژوهش برای بررسی زمان، نوع ادبی نمایشنامه انتخاب شده است از این جهت که گفتمان‌های متضاد را بصورت گفتگوئی دوبه‌دو ارائه می‌کند و بنابراین گزینه مناسبی برای دریافت منظور نویسنده است. در گفتگوهای دوبه‌دو، هر مفهومی با مفهوم ’دیگری‘ خود در مقابله قرار داده شده که گاه شخصیت‌ها و گاه مکاتب فکری یا حتی بُعدی از زمان هستند. جهت تفسیر معنا، زمان به عنوان استعاره در سطح گفتمان و بر مبنای دریافت هرمنوتیکی در نظر گرفته شده است. به همین منظور، پژوهش حاضر با تأکید بر تکنیک‌های بلاغی نویسنده و با استناد بر نظریه سه‌گانه محاکات، فراموشی و حافظه از دیدگاه ریکور به تحلیل بازی‌های زمانی این نمایشنامه با رویکرد روایت‌شناسانه می‌پردازد.
مقالات علمی‌پژوهشی
فرانک جهانگرد؛ طیبه گلستانی حتکنی
چکیده
کلیله و دمنه بهرام‌شاهی، با واسطه یک زبان میانجی به فارسی ترجمه شده است، با این حال تطابق جنبه‌های تعلیمی و دینی آن با فرهنگ ایران در قرن ششم قابل توجه و معنی‌دار است. این نکته زمینه‌ای برای بررسی این اثر بر اساس نظریه نظام چندگانه اون زهر و روش گیدئون توری به دست می‌دهد. طبق این روش در گام نخست پاره‌ای از بن‌مایه‌های مشترک متن با ...
بیشتر
کلیله و دمنه بهرام‌شاهی، با واسطه یک زبان میانجی به فارسی ترجمه شده است، با این حال تطابق جنبه‌های تعلیمی و دینی آن با فرهنگ ایران در قرن ششم قابل توجه و معنی‌دار است. این نکته زمینه‌ای برای بررسی این اثر بر اساس نظریه نظام چندگانه اون زهر و روش گیدئون توری به دست می‌دهد. طبق این روش در گام نخست پاره‌ای از بن‌مایه‌های مشترک متن با فرهنگ مقصد استخراج و ریشه‌یابی شده، در گام دوم نقشه‌نگاری بخشی از متن مقصد روی معادل آن در زبان مبدأ صورت گرفته و در گام سوم استراتژی‌های به کار رفته در ترجمه طبقه‌بندی شده است. یافته‌های پژوهش در گام نخست نشان می‌دهد بن‌مایه‌های حکایت‌های کلیله و دمنه (چه در بُعد جهانی، چه با سرچشمه ایرانی یا هندی) در بین ادیان آسیایی و اقوام شرقی مشترکند و از ارزش‌های دینی و اخلاقی به شمار می‌روند. در گام دوم نقشه‌نگاری حکایت «مرغ باران و وکیل دریا» روی حکایت مشابه آن در پنچاتنترا به مطالعه تطبیقی سیمرغ و گرودا انجامید و خاستگاه مشترک این دو پرنده اسطوره‌ای را نشان داد. در گام سوم استراتژی-های ترجمه شامل حذف، تغییر و جایگزینی و افزایش تبیین و نشان داده شد مترجم چگونه با استفاده از این شیوه‌ها بین فرهنگ مبدأ (متن اصلی) و فرهنگ مقصد تعادل به وجود آورده است. این پژوهش نشان می‌دهد آنچه در ترجمه نصرالله منشی نقش محوری و مرکزی دارد، فرهنگ مقصد است و مترجم با تمرکز بر آن، عناصر فرهنگی را انتقال داده و در این میان با افزایش عناصر ایدئولوژیک به متن، آن را به گفتمان غالب نزدیکتر کرده است.
مقالات علمی‌پژوهشی
ابراهیم فخری علمداری؛ حسین بزرگیان
چکیده
اخیراً مهارت شنیداری توجه محققان و نیز متخصصان را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است و پژوهش درخصوص استفاده از راهبردهای مهارت شنیداری زبان دوم، بر راهبردهای فراشناختی متمرکز شده است. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مداخله‌ی فراشناختی از طریق تعامل محاوره‌ای بر مهارت شنیداری چندرسانه‌ای زبان آموزان فوق میانی ایرانی زبان انگلیسی به عنوان ...
بیشتر
اخیراً مهارت شنیداری توجه محققان و نیز متخصصان را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است و پژوهش درخصوص استفاده از راهبردهای مهارت شنیداری زبان دوم، بر راهبردهای فراشناختی متمرکز شده است. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مداخله‌ی فراشناختی از طریق تعامل محاوره‌ای بر مهارت شنیداری چندرسانه‌ای زبان آموزان فوق میانی ایرانی زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و آگاهی فراشناختی آنان در مهارت شنیداری می پردازد. داده‌ها از طریق 720 زبان‌آموز مذکر و مونث ایرانی با سطح فوق میانی و در محدوده‌ی سنی بین 15تا 23 سال در سه گروه جمع‌آوری شد. دو گروه اول به تعداد 480 نفر از گروه آزمایش توسط برنامه‌ی مداخله‌ی سازمان‌یافته با تمرکز بر آموزش فراشناختی از طریق تعامل محاوره‌ای (MIDI) و آموزش فراشناختی(MI) به مدت 15 جلسه آموزش داده شدند. زبان‌آموزان گروه آزمایش دوبار در هفته و هر بار به مدت 60 دقیقه تمرین داده شدند. گروه سوم، با عنوان گروه گواه ، به تعداد 240 نفر از طریق فعالیت‌های شنیداری روتین کلاسی بدون دریافت برنامه‌ی مداخله‌ی سازمان‌ییافته تمرین داده شدند. آزمون‌های شنیداری چندرسانه‌ای و پرسش‌نامه‌ی آگاهی فراشناختی شنیداری MALQ برای پیگیری درک مطلب وآگاهی فراشناختی دانش‌آموزان با سطح فوق میانی به کار گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که آموزش فراشناختی از طریق تعامل محاوره‌ای باعث بهبود مهارت شنیداری چندرسانه‌ای و همچنین آگاهی فراشناختی زبان‌آموزان با سطح فوق میانی می‌شود.
مقالات علمی‌پژوهشی
فاطمه رضایی شرودانی؛ الهام ناجی میدانی
چکیده
واژة «هوش» سال‌هاست که معنای تک‌بعدی خود را از دست‌داده و به‌عنوان مفهومی چندوجهی که تمامی توانایی‌های افراد را دربرمی‌گیرد، درنظرگرفته‌می‌شود. یکی از انواع هوش که بر اساس تفاوت‌های فردی زمان‌محور بناشده، «هوش زمانی» است که به افکار، دیدگاه‌ها و رفتار افراد در ارتباط با زمان اطلاق می‌شود. این مقوله اگرچه در حوزه‌های ...
بیشتر
واژة «هوش» سال‌هاست که معنای تک‌بعدی خود را از دست‌داده و به‌عنوان مفهومی چندوجهی که تمامی توانایی‌های افراد را دربرمی‌گیرد، درنظرگرفته‌می‌شود. یکی از انواع هوش که بر اساس تفاوت‌های فردی زمان‌محور بناشده، «هوش زمانی» است که به افکار، دیدگاه‌ها و رفتار افراد در ارتباط با زمان اطلاق می‌شود. این مقوله اگرچه در حوزه‌های مربوط به علوم مدیریت مورد پژوهش قرار گرفته، اما در حوزة آموزش توجه چندانی بدان نشده‌است. ازآن‌جاکه مقولة زمان ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ و زبان دارد، پژوهش حاضر سعی کرده‌است تأثیر تحصیل در سه زبان متفاوت بر هوش زمانی دانشجویان را مورد مقایسه قراردهد. دو هدف در این مطالعه مدنظر است: اول، بررسی تأثیر تحصیل در زبان‌های انگلیسی، فارسی و عربی بر هوش زمانی دانشجویان با درنظرگرفتن رویکرد آموزش زبان کاربردی، نظریة فعالیت و نظریة عادتواره ؛ و دوم، بررسی احتمال تفاوت معنادار میان دانشجویان کارشناسی زبان انگلیسی، فارسی، و عربی از نظر هوش زمانی؛ بدین‌منظور، پرسشنامة هوش زمانی توسط 100 دانشجوی زبان و ادبیات انگلیسی، 100 دانشجوی زبان و ادبیات فارسی و 90 دانشجوی زبان و ادبیات عربی کامل شد. نتایج آزمون‌های تی مستقل بر روی داده‌ها، تأثیر معنادار و منفی تحصیل در زبان فارسی و انگلیسی را بر روی هوش زمانی دانشجویان این رشته‌ها نشان داد(05/0> p)، به طوری‌که هوش زمانی دانشجویان ترم دوم بالاتر از هوش زمانی دانشجویان ترم هشتم بود. در رابطه با هدف دوم مطالعه، یافته‌ها حاکی از آن بود که تفاوت معناداری میان این سه گروه از نظر هوش زمانی وجود دارد، به‌عبارتی‌دیگر، دانشجویان رشتة زبان انگلیسی از هوش زمانی بالاتری برخوردار بودند (05/0> p). در نهایت، نتایج و کاربردهای این پژوهش در بافت آموزش زبان مورد بحث قرار گرفت.
مقالات علمی‌پژوهشی
سمیر حسنوندی؛ اکبر حسابی؛ سعید کتابی
چکیده
پژوهش حاضر به ارزیابی چگونگی بازتاب هستار «دیگری» در ترجمۀ نهادی از گفتمان های سیاسی می پردازد. مسئلۀ اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش است که بروز همسویی و/یا ناهمسویی بین متون مبدأ و برگردان های نهادی در مورد «دیگری» و تشریح تهدید های آن ناشی از چه انگیزه ها و عواملی می تواند باشد. با استفاده از نظریۀ مجاورت (کپ، 2013؛ 1398) تعداد ...
بیشتر
پژوهش حاضر به ارزیابی چگونگی بازتاب هستار «دیگری» در ترجمۀ نهادی از گفتمان های سیاسی می پردازد. مسئلۀ اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش است که بروز همسویی و/یا ناهمسویی بین متون مبدأ و برگردان های نهادی در مورد «دیگری» و تشریح تهدید های آن ناشی از چه انگیزه ها و عواملی می تواند باشد. با استفاده از نظریۀ مجاورت (کپ، 2013؛ 1398) تعداد 20 نمونه از سخنرانی های مقام معظم رهبری را تحلیل کردیم که به تشریح هستار دیگری و تهدید های آن علیه جمهوری اسلامی می پردازند. تحلیل داده ها نشان می دهند که برگردان های نهادی از سخنرانی ها و بیانات رهبری از همسویی حداکثری با متون مبدأ برخوردار هستند. همچنین تحلیل داده ها موارد جزئی ناهمسویی در سطح ساختمان وجهیت و وجه را نشان دادند، اما این موارد تغییرات معنایی فاحش در کلیت پاره گفتار پدید نیاورده اند. در بررسی عوامل و انگیزه های موثر در بروز همسویی و/یا ناهمسویی به این نتیجه رسیدیم که عوامل درون زبانی و عوامل برون زبانی متنوع از جمله جایگاه سیاسی تولید کنندۀ متن، نهاد متولی ترجمه، هدف از ترجمه در تعاملی متقابل زمینه‌ای را برای مترجم فراهم می کنند تا همسویی و/یا ناهمسویی بین متون مبدأ و مقصد ایجاد کند.کلیدواژه‌ها: ارزیابی ترجمه؛ بازتاب دیگری؛ گفتمان سیاسی؛ نظریۀ مجاورت؛ انگیزه‌های تعاملی؛ گفتمان مقام معظم رهبری، فرآیندهای شناختی
مقاله پژوهشی
الهام صفی کیکله؛ علی خزاعی فرید
چکیده
تاریخ ترجمه ادبیات داستانی آمریکا به زبان فارسی از موضوعاتی است که کمتر مورد توجه محققان حوزه مطالعات ترجمه قرار گرفته است. در همین راستا، پژوهش حاضر قصد دارد با شناسایی مجلات و ناشران تأثیرگذار در معرفی و ترجمه ادبیات داستانی آمریکا از ابتدا تا اواخر دهه 40، بخشی از خلاء موجود در این زمینه را پر کند. به همین منظور، ابتدا فهرست داستان‌های ...
بیشتر
تاریخ ترجمه ادبیات داستانی آمریکا به زبان فارسی از موضوعاتی است که کمتر مورد توجه محققان حوزه مطالعات ترجمه قرار گرفته است. در همین راستا، پژوهش حاضر قصد دارد با شناسایی مجلات و ناشران تأثیرگذار در معرفی و ترجمه ادبیات داستانی آمریکا از ابتدا تا اواخر دهه 40، بخشی از خلاء موجود در این زمینه را پر کند. به همین منظور، ابتدا فهرست داستان‌های کوتاه و رمان‌های ترجمه‌شده در دوره موردنظر از کتابشناسی‌ها و منابع مربوطه استخراج شده و سپس با رؤیت اصل آثار و بر اساس اطلاعات مندرج در آنها، کتابشناسی رمان‌ها و داستان‌های کوتاه آمریکایی ترجمه‌شده به فارسی از آغاز تا پایان سال 1349 گردآوری شد. در مرحله بعد، با توجه به اطلاعات مرتبط با ناشران آثار فهرست شده در این کتابشناسی، ناشرانی که در معرفی ادبیات داستانی آمریکا به خوانندگان ایرانی و همچنین، در رونق گرفتن ترجمه‌ی این آثار در دهه‌های سی و چهل شمسی نقش مهمی ایفا کردند شناسایی شدند. نتایج تحقیق نشان داد که ترجمه داستان‌های آمریکایی از اوایل قرن 14 به‌صورت پراکنده و از طریق مؤسساتی مانند خاور و بریانی شبستری شروع شده و از اواخر دهه بیست و اوایل دهه سی شمسی به بعد با تأسیس مؤسساتی مانند ابن سینا، امیرکبیر، کیهان و به‌خصوص موسسه فرانکلین رونق گرفت.
مقالات علمی‌پژوهشی
جلیل فتحی؛ علی درخشان؛ داود ابراهیمی گله‌دار
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی ارتباط بین خودکارآمدی و خوش‌بینی تحصیلی معلّمان زبان انگلیسی در ایران انجام گردید. به‌طور دقیق‌تر، در این پژوهش نقش پیش‌بینی‌کنندۀ مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی معلّمان شامل تأکید تحصیلی ، اعتماد معلّم و کارآمدی معلّم بر درک معلّمان از کارآمدی خود مورد بررسی قرار گرفت. متغیر خودکارآمدی معلّم نیز از نظر ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی ارتباط بین خودکارآمدی و خوش‌بینی تحصیلی معلّمان زبان انگلیسی در ایران انجام گردید. به‌طور دقیق‌تر، در این پژوهش نقش پیش‌بینی‌کنندۀ مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی معلّمان شامل تأکید تحصیلی ، اعتماد معلّم و کارآمدی معلّم بر درک معلّمان از کارآمدی خود مورد بررسی قرار گرفت. متغیر خودکارآمدی معلّم نیز از نظر عملیاتی شامل مؤلفه‌های مشارکت دانش‌آموز ، فعّالیّت‌های آموزشی و مدیریّت کلاس در نظر گرفته شد. به‌منظور تحقّق اهداف این پژوهش، تعداد 335 معلّم زبان انگلیسی از نقاط مختلف ایران برای پُر کردن پرسشنامه‌های «خوش‌بینی تحصیلی» و «خودکارآمدی» انتخاب شدند. برای بررسی فرضیّه‌های طراحی‌شده از «مدل معادلات ساختاری» (SEM) استفاده گردید. نتایج اجرای تحلیل عاملی تأییدی بر روی داده‌ها، برازشِ هم ابزارهای به کار برده شده و هم مدل ساختاری را تأیید نمود. به‌علاوه با استفاده از روش «ضریب همبستگی پیرسون»، همبستگی‌های اکتشافی بین متغیرها مشخص گردید و برای تعیین میزان قدرت پیش‌بینی مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی بر خودکارآمدی معلّمان از «تحلیل مسیر» استفاده گردید. یافته‌های پژوهش بیانگر این بود که بین خوش‌بینی تحصیلی و خودکارآمدی معلّمان ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بر اساس یافته‌ها مشخص گردید که مؤلفه‌های تأکید تحصیلی، اعتماد معلّم و کارآمدی معلّم می‌توانند به‌طور قابل توجّهی خودکارآمدی معلّمان را پیش‌بینی نمایند. یافته‌های این تحقیق می‌تواند پیامدهای قابل توجّهی برای معلّمان زبان انگلیسی، اساتید مراکز تربیت‌معلم و محقّقان این حوزه داشته باشد.
مقالات علمی‌پژوهشی
رضا پیش‌قدم؛ شیما ابراهیمی
چکیده
فرهنگستان زبان و ادب فارسی پاسداری از زبان و خط را برعهده دارد و تلاش می‌کند آن را از تشتّت و آسیب‌های احتمالی حفظ کند. با توجه به نام فرهنگستان انتظار می‌رود این نهاد به بررسی فرهنگ و هویّت نیز بپردازد؛ اما بررسی اهداف، وظایف و عملکرد آن نشان می‌دهد که عمدۀ تمرکزش بر روی نقش واژگانی و زبانی است. پرواضح است که با توجه به رابطۀ تنگاتنگ ...
بیشتر
فرهنگستان زبان و ادب فارسی پاسداری از زبان و خط را برعهده دارد و تلاش می‌کند آن را از تشتّت و آسیب‌های احتمالی حفظ کند. با توجه به نام فرهنگستان انتظار می‌رود این نهاد به بررسی فرهنگ و هویّت نیز بپردازد؛ اما بررسی اهداف، وظایف و عملکرد آن نشان می‌دهد که عمدۀ تمرکزش بر روی نقش واژگانی و زبانی است. پرواضح است که با توجه به رابطۀ تنگاتنگ زبان و فرهنگ، نمی‌توان از زبان سخن گفت و به فرهنگ توجّه چندانی نداشت. از این رو، در این مطالعه مفهومی به نام زباهنگستان به معنای عرصه‌ای برای نمایش زباهنگ‌ها (فرهنگ مستتر در زبان) معرفی می‌شود که می‌توان آن را در کنار فرهنگستان مؤثّر دانست. به‌نظر می‌رسد فرهنگستان بیشتر رویکردی بالا به پایین، قدرت‌محور، تجویزی، تک‌صدایی و واژه‌محور دارد که بر صورتِ کلمات بیش از معنا تأکید می‌کند. در چنین شرایطی، واژگان مصوّب تنها در سطح برون‌آگاهی افراد باقی می‌مانند و آنان تمایل چندانی به استفاده از این واژگان در کلام ندارند. در حالی که در زباهنگستان، رویکرد پایین به بالا، مردم‌محور، توصیفی، چندصدایی و فرهنگ‌محور است و هریک از افراد در جامعه نقش مهم و مشارکتی دارند. زباهنگستان تلاش دارد با تأکید بر زباهنگ‌ها به فرهنگ مستتر در زبان دست یافته و با جایگزینی ژن‌های معیوب فرهنگی در راه تعالی فرهنگ گام بردارد. از این منظر می‌توان ادعا کرد، افراد نسبت به زباهنگ‌ها درون‌آگاهی پیدا می‌کنند و نظر اکثر آحاد جامعه در تصمیم‌سازی لحاظ می‌شود. باید توجه داشت فرهنگستان و زباهنگستان بسان دو بال تعالی زبانی و فرهنگی یک جامعه هستند که می‌توانند مکمل هم عمل کرده و به برنامه‌ریزی زبانی و فرهنگی کمک شایان توجهی نمایند.
مقالات علمی‌پژوهشی
علیرضا راستی
چکیده
فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان نهادی با شعاع عملکردی (فرا)ملی، که برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های آن می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای نه صرفاً در زمینۀ زبانی بلکه در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز به‌همراه داشته باشد، بایستی پیوسته موردنقد و ارزیابی درونی و بیرونی قرار گیرد تا با لحاظ‌کردن بازخوردهای حاصل از آن، عملکرد و اثرگذاری ...
بیشتر
فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان نهادی با شعاع عملکردی (فرا)ملی، که برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های آن می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای نه صرفاً در زمینۀ زبانی بلکه در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز به‌همراه داشته باشد، بایستی پیوسته موردنقد و ارزیابی درونی و بیرونی قرار گیرد تا با لحاظ‌کردن بازخوردهای حاصل از آن، عملکرد و اثرگذاری بیشینه و بهینه‌ای داشته باشد. در این راستا، پژوهش فعلی، با اتخاذ رویکرد مدافعه‌ای-مشارکتی و نیز کاربست پاره‌ای اصول و مفاهیم میان‌رشته‌ای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی زبانی به سازوکار حاکم بر ساختار این نهاد و به‌ویژه فرایند واژه‌گزینی، کوشیده تا، ضمن عریان‌سازی پاره‌ای نارسایی‌ها و کاستی‌های حاکم بر آن، توجه متولیان و سیاست‌گذاران حوزۀ نگهداشت و گسترش نفوذ زبان فارسی را بیش‌ازپیش به رفع آنها معطوف سازد. پژوهشگر با بهره‌گیری از روش سندکاوی کیفی برآن بوده تا فرایند خطی خط‌مشی‌گذاری زبانی در فرهنگستان را با دیدی انتقادی، که لازمۀ اتخاذ رهیافت مدافعه‌ای-مشارکتی است، تشریح و تحلیل نماید. یافته‌ها گواه آن است که فرهنگستان در عملکرد سیاست‌گذاری زبانی خود (نا)آگاهانه رویکردی اثبات‌گرایانه و گام‌محور را دنبال می‌کند که چنین رهیافتی می‌تواند باعث ایجاد نوعی دافعه و سازش‌ناپذیری از ناحیه کارگزاران زبانی در سطوح و ساحت‌های مختلف جامعه متکثر ایران شود. از دیگر یافته‌های این جستار پژوهشی می‌توان به عدم به‌رسمیت‌شناسی تضاد منافع در میان کارگزاران متعدد و متکثر عرصه سیاست‌گذاری زبانی در اسناد موردتحلیل اشاره نمود. همچنین، اتخاذ رویکرد نخبه-گرایانه، به‌ویژه در مقولۀ واژه‌گزینی، منجر به عدم به‌رسمیت‌شناسی شم زبانی گویشوران بومی زبان به‌عنوان یک منبع ارزشمند گزینش، کاربرد، و اقبال‌پذیری واژگان نو در فارسی شده است.
مقالات علمی‌پژوهشی
مهناز نوروزی
چکیده
اصطلاحات مقیّدبه‌فرهنگ یا فرهنگ‌بسته‌ها به عناصر فرهنگی و مفاهیم بومی موجود در جوامع مختلف اشاره دارند که مترجمان همیشه در انتقال صحیح آنها از زبان مبدأ به مقصد با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو هستند. حفظ بیشترین بار معنایی و فرهنگی در انتقال این عناصر مهم‌ترین دستاورد مترجمان به‌ویژه در حوزۀ ترجمۀ ادبی است. سرگِی ولاخوف و سیدِر ...
بیشتر
اصطلاحات مقیّدبه‌فرهنگ یا فرهنگ‌بسته‌ها به عناصر فرهنگی و مفاهیم بومی موجود در جوامع مختلف اشاره دارند که مترجمان همیشه در انتقال صحیح آنها از زبان مبدأ به مقصد با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو هستند. حفظ بیشترین بار معنایی و فرهنگی در انتقال این عناصر مهم‌ترین دستاورد مترجمان به‌ویژه در حوزۀ ترجمۀ ادبی است. سرگِی ولاخوف و سیدِر فلورین، از نظریه‌پردازان مشهور بلغاری در حوزۀ ترجمه، عناصر فرهنگی را براساس موضوعات مختلف از قبیل جغرافیایی، قوم‌نگاری، سیاسی‌اجتماعی و نظامی طبقه‌بندی کرده و راهبردهایی را جهت انتقال صحیح آنها به دیگر زبان‌ها ارائه کرده‌اند که مبنای کار ما در این پژوهش است. در این تحقیق، چگونگی انتقال عناصر فرهنگیِ سیاسی‌اجتماعی در ترجمۀ روسی رمان سووشون سیمین دانشور به روش خوانش و مقابلۀ تطبیقی و شیوۀ تحلیلی‌توصیفی بررسی شده است. بررسی‌ها نشان داد که در برگرداندن عناصر فرهنگیِ سیاسی‌اجتماعی در این رمان بیش از همه از ترجمۀ تقریبی – و شیوۀ معادل کارکردی- و کمتر از همه از آوانویسی، حرف‌نویسی و ترجمۀ ضمنی استفاده شده است. در بسیاری از موارد نیز بار فرهنگی و گاه حتی بار معنایی، زبانشناختی و سبک‌شناختی واژگان و عبارت‌ها از دست رفته است. درمجموع، موفقیت مترجمان در انتقال بار فرهنگی در حوزۀ اصطلاحات سیاسی‌اجتماعی به متن مقصد نسبی تلقی می‌شود.
مقالات علمی‌پژوهشی
زهرا طاهری
چکیده
مقالۀ حاضر به بررسی مفاهیم «مسخِ واقعیت» و «خشونت» و تأثیر آن بر«دیگری نژادی» می‌پردازد. نویسنده با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و بهره‌گیری از نظریات منتقدانی نظیر باتلر و ژیژک و تمرکز بر موضوعاتی نظیر«خشونت آشکار/سوبژکتیو»، «خشونت پنهان/ ابژکتیو» و «سوگ» در پی پاسخ به این پرسش بنیادی است ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به بررسی مفاهیم «مسخِ واقعیت» و «خشونت» و تأثیر آن بر«دیگری نژادی» می‌پردازد. نویسنده با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و بهره‌گیری از نظریات منتقدانی نظیر باتلر و ژیژک و تمرکز بر موضوعاتی نظیر«خشونت آشکار/سوبژکتیو»، «خشونت پنهان/ ابژکتیو» و «سوگ» در پی پاسخ به این پرسش بنیادی است که ساختار سیاسی امریکایی، علی‌رغم داعیۀ دموکراسی و تساوی، از چه روش‌هایی در راستای حفظ ساختار سنتی آپارتاید استفاده می‌کند؟ بدین منظور، رمان پسران نیکل (2019)، اثر کلسان وایت‌هد بررسی می‌شود تا با تمرکز بر انواع خشونت و روش‌های«مسخِ واقعیت» به‌چگونگی حذف تدریجی« دیگری نژادی» و درنتیجه حفظ سلسله‌مراتب قدرت بپردازد. چنین استدلال می‌شود که اعمال پدیدۀ «مسخِ -واقعیت» علیه «دیگری نژادی»، نسخۀ افراطی«زیست‌سیاست» فوکویی است؛ چراکه همانند «زیست‌سیاست»، در این پدیده نیز قتلِ «دیگری نژادی» از سوی‌غرب با مصونیت قضایی همراه است؛ با این‌تفاوت که در پدیدۀ «مسخ واقعیت»، ماهیت وجودیِ «دیگری نژادی» از همان ابتدای امر انکار می‌شود: یعنی، «دیگریِ» غرب ابتداً با مکانیسم‌های بازنمایی، از ردۀ«انسانیت» خارج و سپس به «مرگ مدنی» دچار می‌شوند، به طوری‌که گویا هرگز فردی نبوده که زنده باشد تا قربانی جنایتی شود. درچنین‌حالتی، «دیگری»با کمترین هزینۀ سیاسی و در نتیجه بدون «سوگ» از اجتماع حذف می‌شود. گستردگی این امر، دال بر تقلیل‌یافتگی مفهوم «انسانیت» و خشونت عمیق ساختاری عصر حاضر است.
مقالات علمی‌پژوهشی
مهرنوش فخارزاده؛ ندا ماهوش
چکیده
عاملیت و آزادی عمل خودمترجمان در دو دهه اخیر توجه صاحب‌نظران حوزه مطالعات ترجمه را به خود معطوف کرده است، اما نمود این اختیار عمل در آثار خودترجمه‌شده به‌خوبی موشکافی نشده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی یک اثر خودترجمه از یک نویسنده/مترجم ایرانی، حسن کامشاد، به تظاهر بیرونی آزادی عمل خودمترجم در ترجمه اثری در ژانر غیرداستانی ...
بیشتر
عاملیت و آزادی عمل خودمترجمان در دو دهه اخیر توجه صاحب‌نظران حوزه مطالعات ترجمه را به خود معطوف کرده است، اما نمود این اختیار عمل در آثار خودترجمه‌شده به‌خوبی موشکافی نشده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی یک اثر خودترجمه از یک نویسنده/مترجم ایرانی، حسن کامشاد، به تظاهر بیرونی آزادی عمل خودمترجم در ترجمه اثری در ژانر غیرداستانی بپردازد. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی و تلفیق آن با شیوه زبانشناسی پیکره‌ای نسخه انگلیسی کتاب Modern Persian Prose Literature و خودترجمه فارسی آن با عنوان پایهگذاران نثر جدید فارسی انتخاب شد و در سطح پیرا متنی و متنی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن بود که آزادی عمل خودمترجم می‌تواند به‌صورت پنج نوع رفتارهای ترجمه‌ای بروز نماید: اضافه سازی در پیرامتن و متن، حذف و کوتاه‌سازی در پیرامتن و متن، بومی‌سازی، تنوع و تخصیص و اصلاح سازی. می‌توان این‌گونه برداشت کرد که بروز این رفتارهای ترجمه‌ای تا حد زیادی در ارتباط با حس مالکیت نویسنده به متنی است که ترجمه می‌کند. کامشاد به‌عنوان مالک متن اصلی، از اختیار عمل و آزادی خود نهایت استفاده را کرده تا مخاطب فارسی‌زبان را از ابتدا تا انتهای متن با خود همراه نگاه دارد. بنابراین خودمترجم مفهوم «وفاداری» را در حوزه خودترجمه دستخوش تغییرات زیادی می‌کند. نه‌تنها حس مالکیت متن تألیف و ترجمه‌شده، بلکه شناخت عمیق مخاطبان اثر و سطح دانش آنان می‌توانند دلایلی بر این رفتارهای ترجمه‌ای باشند.
مقالات علمی‌پژوهشی
قاسم مدرسی
چکیده
تاکنون بر روی واژگان مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی از منظر زبانشناسی، رده‌شناسی و جامعه‌شناسی‌زبان مطالعاتی صورت‌گرفته است، اما بررسی این واژگان از منظر روانشناسی‌زبان می‌تواند رویکرد تازه‌ای در خصوص واژه‌گزینی برای معادل‌های بیگانه ارائه دهد. مطالعه حاضر با به‌کارگیری الگوی هَیَجامَد (هیجان+ بسامد حواس)، به مقایسۀ کاربرد ...
بیشتر
تاکنون بر روی واژگان مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی از منظر زبانشناسی، رده‌شناسی و جامعه‌شناسی‌زبان مطالعاتی صورت‌گرفته است، اما بررسی این واژگان از منظر روانشناسی‌زبان می‌تواند رویکرد تازه‌ای در خصوص واژه‌گزینی برای معادل‌های بیگانه ارائه دهد. مطالعه حاضر با به‌کارگیری الگوی هَیَجامَد (هیجان+ بسامد حواس)، به مقایسۀ کاربرد هفت واژۀ مصوب فرهنگستان و معادل بیگانۀ آنها در میان عامۀ مردم می‌پردازد تا میزان استقبال آنها از واژگان مصوب فرهنگستان و نیز نقش زبان مادری آنها درباره کاربرد واژگان را بررسی کند. بدین منظور، تعداد 223 شرکت‌کننده در مرحله کمّی بر اساس نمونه‌گیری در دسترس و 61 شرکت‌کننده در مرحله کیفی بر اساس اشباع داده‌ها ازمیان عامۀ مردم انتخاب شدند. روش پژوهش اتخاذ شده در این پژوهش، طرح تحقیق تلفیقی ترتیبی است که بر اساس آن ابتدا داده‌های کمّی و سپس داده‌های کیفی جمع‌آوری می‌شود. نتایج کمّی بدست آمده از آزمون تی نشان داد که از میان هفت جفت واژۀ منتخب، بین شش جفت آن تفاوت معناداری از حیث هَیَجامَد درمیان عامۀ مردم وجود دارد. همچنین، نتایج کمّی بدست آمده از آزمون انووا یک طرفه نشان داد از بین هفت جفت واژۀ مورد نظر، در سه واژه تفاوت معناداری با توجه به زبان مادریِ سخنگویان شامل زبان‌های فارسی، کردی و ترکی از حیث هَیَجامَد وجود دارد. نتایج کیفی این پژوهش، پس از مشخص کردن توافق و پایایی درون‌موضوعیِ داده‌های به دست آمده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، نشان داد 16 عامل همچون تداعی مثبت، خوش‌آهنگ بودن و بسامد بالا در پذیرش واژه‌های بیگانه و 8 عامل همچون تداعی منفی، تلفظ دشوار و بسامد پایین در عدم پذیرش واژه‌های مصوب از سوی مردم نقش دارند. درواقع، فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای افزایش میزان استقبال و کاربرد یک نوواژه در مقایسه با همتای بیگانه آن، نه تنها مسایل زبانشناختی بلکه مسایل روانشناسی‌زبان را هم باید لحاظ نمود.
)
