سیما ایمانی؛ مسعود خوشسلیقه
چکیده
دوبله رایجترین شیوۀ ترجمة دیداریشنیداری در ایران است. باوجوداینکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهشهای محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است؛ حالآنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تُن صدا، کیفیّت صدا) میتوانند از موضوعات درخور توجّه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیرا که چنین مسائلی بر روی کیفیّت ...
بیشتر
دوبله رایجترین شیوۀ ترجمة دیداریشنیداری در ایران است. باوجوداینکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهشهای محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است؛ حالآنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تُن صدا، کیفیّت صدا) میتوانند از موضوعات درخور توجّه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیرا که چنین مسائلی بر روی کیفیّت دوبله، انتقال صحیح معنا و برقراری ارتباط با مخاطب تأثیرگذارند. ازاینرو، پژوهشِ ترکیبیِ حاضر بر آن است تا با بررسی دوبلۀ رسمی فارسی سریال شرلوک و نسخۀ زبان اصلی آن، کیفیّت صدای بازیگر را از دیدگاه مخاطبان با دوبلور مقایسه نماید و میزان تأثیر تغییر کیفیّت صدا بر شخصیّتپردازی را تعیین کند. در این راستا، از دستهبندی ویژگیهای کیفیّت صدای ون لوون (۱۹۹۹) جهت تعیین و مقایسۀ ویژگیهای کیفیّت صدای بازیگر و دوبلور استفاده شد. نظرات ۳۲ شرکتکننده به دو صورت کیفی و کمّی جمعآوری و تحلیل شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که از مجموع هفت جُفت کیفیّت صدا، صدای دوبلور با بازیگر در چهار جُفت تنش، بازدمی، لرزش و خیشومیشدگی مشابهت داشته و در سه جُفت خش، بلندی و تُن صدا تفاوت معناداری داشته است؛ بنابراین از دیدگاه مخاطبان، بلندتر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر سبب شده است شخصیّت دوبله، پرخاشگرتر به نظر برسد. همچنین، کاهش خش صدا و زیر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر، موجب شده از میزان جذابیّت شخصیّت برای مخاطبان کاسته شود. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که صدا برای مخاطبان دوبله اهمّیّت بسیاری دارد و توجّه به انتخاب صدا و شبیهسازی صدای اصلی در دوبله، باعث ارتقای کیفیّت تجربة سینمایی مخاطبان میگردد.