TY - JOUR ID - 40551 TI - مطالعۀ ترجمۀ کلیله‌ودمنه بهرام‌شاهی بر اساس نظریّۀ نظام چندگانه اون زهر JO - مطالعات زبان و ترجمه JA - LTS LA - fa SN - 2228-5202 AU - جهانگرد, فرانک AU - گلستانی حتکنی, طیبه AD - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران AD - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 55 IS - 3 SP - 189 EP - 223 KW - ترجمۀ ادبی KW - نظریّۀ نظام چندگانه KW - اون‌زهر KW - گیدئون توری KW - کلیله‌ودمنه KW - نصرالله منشی DO - 10.22067/jlts.2021.71101.1054 N2 - کلیله‌ودمنۀ بهرام­‌شاهی، با واسطۀ یک زبان میانجی به فارسی ترجمه شده است، بااین‌حال تطابق جنبه‌‌­های تعلیمی و دینی آن با فرهنگ ایران در قرن ششم قابل توجّه و معنی­‌دار است. این نکته زمینه‌­ای برای بررسی این اثر بر اساس نظریّۀ «نظام چندگانۀ اون زهر» و «روش گیدئون توری» به دست می‌­دهد. طبق این روش در گام نخست پاره‌­ای از بن­‌مایه‌­های مشترک متن با فرهنگ مقصد استخراج و ریشه‌­یابی شده، در گام دوم نقشه­‌نگاری بخشی از متن مقصد روی معادل آن در زبان مبدأ صورت گرفته و در گام سوم استراتژی‌­های به‌کاررفته در ترجمه طبقه‌‏بندی شده است. یافته‌­های پژوهش در گام نخست نشان می‌­دهد بن­‌مایه‌­های حکایت­‌های کلیله‌ودمنه (چه در بُعد جهانی، چه با سرچشمه ایرانی یا هندی) در بین ادیان آسیایی و اقوام شرقی مشترک‌اند و از ارزش‌­های دینی و اخلاقی به شمار می­‌روند. در گام دوم نقشه‌­نگاری حکایت «مرغ باران و وکیل دریا» روی حکایت مشابه آن در پنچاتنترا به مطالعۀ تطبیقی «سیمرغ» و «گرودا» انجامید و خاستگاه مشترک این دو پرندۀ اسطوره‌­ای را نشان داد. در گام سوم استراتژی­‌های ترجمه شامل حذف، تغییر و جایگزینی و افزایش تبیین و نشان داده شد مترجم چگونه با استفاده از این شیوه­‌ها بین فرهنگ مبدأ (متن اصلی) و فرهنگ مقصد تعادل به وجود آورده است. این پژوهش نشان می­‌دهد آنچه در ترجمۀ نصرالله منشی نقش محوری و مرکزی دارد، فرهنگ مقصد است و مترجم با تمرکز بر آن، عناصر فرهنگی را انتقال داده و در این میان با افزایش عناصر ایدئولوژیک به متن، آن را به گفتمان غالب نزدیک‌تر کرده است. UR - https://jlts.um.ac.ir/article_40551.html L1 - https://jlts.um.ac.ir/article_40551_74fc8f74f9d932b0c749306012fa2397.pdf ER -