ORIGINAL_ARTICLE
تغییر «سپهر گفتمان» در برگردان انگلیسی فیتزجرالد از رباعیات خیام
با آنکه بیش از یک صد وشصت سال از زمان نخستین برگردان انگلیسی رباعیات خیام به قلم توانای ادوارد فیتزجرالد می گذرد، این متن ادبی زیبا نه تنها همچنان طراوت و حلاوت پیشین خود را حفظ کرده و مورد نقد و بررسی منتقدان و صاحب نظران مطالعات ترجمه قرار گرفته، که تقریبا همۀ مدعیان بعدی ترجمۀ انگلیسی رباعیات را هم از عرصۀ ادبیات به حاشیه رانده است. شاهد این مدعا سخن محقق برجسته ی ایرانی، سعید نفیسی، است که فقط تا سال 1925، ترجمۀ فیتزجرالد 139 بار به چاپ رسیده است. با همۀ محاسنی که اثر یاد شده داشته و همواره مورد تمجید و ستایش ادیبان و محققان ترجمه قرار گرفته است، اگر از منظر «وفاداری به اصل» و عناصری که در ادبیات امروز مطالعات ترجمه، در قلمرو «ایدئولوژی» و «گفتمان»، به کار نقد ترجمه می آیند، به ترجمۀ وی نگریسته شود، پرسشهای بسیاری را برخواهد انگیخت. بدین معنی که، همچون هر ترجمۀ دیگری، برگردان فیتزجرالد نیز نتوانسته از چنبرۀ ایدئولوژی و فرهنگ مقصد مصون بماند و از این پدیده بر کنار نمانده است. در این مقاله، با استناد به نوشته ها و اظهار نظرهای خود فیتزجرالد در بارۀ ترجمه اش، نقل بعضی از نقدهایی که از سوی برخی صاحب نظران در بارۀ ترجمۀ وی انجام گرفته، و نیز تحلیل دو رباعی نمونه از ترجمۀ وی از دیدگاه تغییر «سپهر گفتمان» (universe/domain of discourse)، متن انگلیسی رباعیات خیام از این منظر بررسی و تحلیل شده است.
https://jlts.um.ac.ir/article_24519_8106d9533695abb8457f2abbd5ac3133.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19023
: ایدئولوژی
ترجمه و ایدئولوژی
سپهر گفتمان
رباعیات خیام
ترجمۀ فیتزجرالد از رباعیات
محمد
غضنفری
mghazanfari@um.ac.ir
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه مرز بندی های فرهنگی- اجتماعی «تعریف و تمجید» در زبان انگلیسی و فارسی
https://jlts.um.ac.ir/article_24530_a8ddff1247e055dfd8facac7fc9d17dd.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19024
: تعریف و تمجید
کنش گفتاری
جنسیت
سن
رابطه اجتماعی
جایگاه و منزلت اجتماعی
ادب و نزاکت
موضوع تعریف
محمد رضا
هاشمی
smrhir@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
آذر
حسینی فاطمی
azar.h.fatemi@gmail.com
2
AUTHOR
صبا
دوایی
sadava20@gmail.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی آثار اقبال لاهوری و رالف والدو امرسون بر اساس مفهوم خودباوری
شباهت های فراوانی میتوان بین آرا و افکار اقبال لاهوری و رالف والدو امرسون یافت. اقبال لاهوری مسلمان متعلق به منطقه خاور میانه است که آشنایی کاملی با فرهنگ غرب دارد. از طرف دیگر، امرسون، فیلسوفی امریکایی است که به شدت تحت تاثیر فلسفه شرق قرار دارد. مفهوم خودباوری از جمله مفاهیمی است که هر دوی این شخصیت های ادبی بر آن تاکید فراوان دارند و آن را منشاء امید در زندگی می دانند که انسان را به حقیقت زندگی راهنمایی میکند. هم علامه اقبال و هم امرسون از خود آگاهی در خلوت به عنوان ابزاری سخن به میان آوردهاند که با آن آدمی اسرار درونی خود را کشف کرده و به آنها پی میبرد. به نظرآنان این خودآگاهی مانع از تقلید محض و بی چون و چرای واقعیت ها در زندگی انسان می گردد. در این تحقیق وجه اشتراک افکار و آرای این دو نویسنده را از منظر خودباوری به گونهای که در مجموعه "اسرار خودی" توسط اقبال لاهوری و مقاله "خود باوری" توسط امرسون ارائه شده است، معرفی خواهیم نمود
https://jlts.um.ac.ir/article_24538_957687df137549732d60418210767469.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19025
ادبیات فارسی
ادبیات انگلیسی
شعر
خودباوری
اسرار خودی
علی
علیزاده
al-aliz@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تجزیه و تحلیل خطا در استفاده از زمان دستوری زبان فرانسه توسط فارسی زبانان با دانش زبان انگلیسی
تداخل زبانی همیشه به عنوان یکی از مشکلاتی که زبان آموزان در فرآیند یادگیری زبان دوم ویا سوم همواره با آن مواجه هستند مطرح بوده است. آگاهی نسبت به این تداخلها و ارائه راهکارهای مناسب در برابر آنها به عنوان یک چالش و نیز یک هدف در آموزش زبان به شمار میآید. این مقاله با تکیه بر تحقیق میدانی انجام شده بر روی تعدادی از زبان آموزان زبان فرانسه به تجزیه و تحلیل خطاهای رایج فارسی زبانان در استفاده از زمانهای دستوری زبان فرانسه پرداخته است. تحلیل خطاهای فراگیران و مقایسه آن با پیش بینی دلیل احتمالی خطا و نیز نتایج استخراج شده از مصاحبه ها نشان میدهد که این زبان آموزان دو نوع خطا مرتکب شده اند: خطاهای درون زبانی و بین زبانی (تداخل). خطاهای درون زبانی در تمایز دو زمان دستوری مربوط به زمان آینده و در قالب تعمیم قواعد دستوری رخ داده است. بررسی خطاهای بین زبانی نشان داد که زبان مادری (فارسی) عامل قوی و منشا اصلی و زبان انگلیسی عامل ضعیف و منشا فرعی خطاها در کاربرد زمان های دستوری در زمان گذشته و زبان مادری (فارسی) تنها منشا خطا در کاربرد زمانهای دستوری در زمان حال بوده است
https://jlts.um.ac.ir/article_24544_3118cf8a69da938b6373f7455f06a2ce.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19028
: تجزیه و تحلیل خطا
خطا
زبان فرانسه
زبان فارسی
زمان دستوری
اکرم
آیتی
akram_ayati@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
فاطمه
منوچهری
fatemehmanouchehri@yahoo.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به فرازیولوژی زبان روسی و مقایسه آن در زبان فارسی
در این مقاله سعی شده ویژگیهای معنایی و دستوری عبارات خاصی از زبان، که معمولاً تحت عناوین مختلفی مانند "تمثیل" ، "امثال و حکم"، "اصطلاحات"، ضرب المثل ها"، " تعبیرات" ، "کنایات" و سایرعبارات مشابه به صورت پراکنده و از دیدگاههای مختلف ادبی، مردم شناسی، فرهنگ شناسی، مثل شناسی، فولکلور شناسی و غیره، مورد تحقیق پژوهشگران قرارگرفته است، از منظر زبانشناسی ودر قالب شاخهای از این علم که در زبانشناسی روسی وتا حدودی غربی عنوان "فرازیولوژی" را به خود گرفته است موردارزیابی قرارگیرد. در ادامه "عبارت شناسی" به عنوان معادلی برای "فرازیولوژی" در زبان فارسی پیشنهاد شده و دلایل ارائه این پیشنهاد به تفکیک ذکر گردیده است. همچنین، آنچه را که در سرفصلهای آموزشی رشته زبان روسی دردانشگاههای ایران با عنوان درس "اصطلاحات و تعبیرات" ارائه می شود مورد نقد قرار داده و پیشنهاد شده است عنوان درس از " اصطلاحات وتعبیرات" به "عبارت شناسی" تغییر باید. درنهایت هدف اصلی این مقاله فتح بابی است برای پاسخ صاحبنظران به این سوال اساسی که درزبان فارسی معادل دقیق phraseologie (فرانسوی)، фразеология (روسی) و Phraseologie (آلمانی) چیست؟.
https://jlts.um.ac.ir/article_24551_d0a919ded6ebaf57cd54654579ba9642.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19029
فرازیولوژی
عبارت
اصطلاحات وتعبیرات
کنایه
ضرب المثل
امثال و حکم
تمثیل
حسین
غلامی
hgholamy@ut.ac.ir
1
LEAD_AUTHOR
حسن
ایزانلو
izanloo@um.ac.ir
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی شیوه های ترجمه عبارتهای طنزآمیز در زیرنویس انگلیسی مجموعه های طنز تلویزیونی
فرایند ترجمه در رسانه های دیداری و شنیداری، دارای ابعاد گوناگون است که با توجّه به ماهیت برنامه های مختلف و اهداف برنامه سازان از شیوه های متفاوتی بهره می برد. مقاله حاضر حاصل پژوهشی است درباره چالشهای ترجمه عبارت هایطنز در رسانه به ویژه در زیرنویس انگلیسی سریال های تلویزیونی. هدف از نگارش آن، ارزیابی عملکرد مترجم در مواجهه با موارد اشکال برانگیز در ترجمه زیرنویس است. روند تحقیق مبتنی بر بررسی و تقسیم بندی داده های به دست آمده از دو مجموعه ی طنز فارسی است که همراه با زیرنویس انگلیسی از صدا و سیما پخش شده است. بدین منظور 135 عبارت و جمله طنزآمیز از این دو مجموعه استخراج شد و بر اساس میزان کاربرد روش های ترجمه طنز مبتنی بر طبقه بندی نیومارک (1988) تحلیل گردید. سپس بسامد هر روش محاسبه و میزان توفیق مترجم در ایجاد حس طنز مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد از میان شیوه های ترجمه طنز روش «دگرنویسی» پرکاربردترین شیوه مترجم زیرنویس است که شیوه ای ناکارآمد در انتقال طنز به خصوص طنز کلامی و مربوط به لهجه و مسائل فرهنگی است. بر این اساس، از آنجا که مترجم زیرنویس اغلب نتوانسته است لهجه و تلفّظ غلط را که در این مجموعه ها از مهمترین عوامل ایجاد حس طنز در زبان فارسی هستند، بدرستی منتقل کند، محصول نهایی خالی از هرگونه حس طنز شده است.
https://jlts.um.ac.ir/article_24558_c29b6c52c9930e544a77d843bc39a923.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19030
ترجمه
طنز
زیرنویس
رسانه
عبارت های طنزآمیز
مجموعه های تلویزیونی
محمد
حسینی معصوم
hosseinimasum@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
معصومه
مرادی
m.moradi201089@yahoo.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
دایاسپورای حقیقی و دایاسپورای مجازی متون دورگه در تألیف و ترجمه
کیفیت التقاطیِ متون، ناشی از تولید آنها در فضاهای بینابینی من جمله دایاسپورا است. در این پژوهش کیفیت التقاطی متونی را که در زمرۀ ادبیات مهاجرت محسوب میشوند با متون تولید شده در وطن (ایران)، بر اساس مدل نمودهای التقاط در سه رویکرد دورگهسازی، مقایسه کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که: آیا هر متنی که در دایاسپورا تولید شود، ضرورتاً دورگه خواهد بود و اینکه آیا متون تولید شده در وطن ویژگی التقاطی نخواهند داشت؟ نتایج تحقیق نشان داد التقاط ویژگیای منحصر به متونِ تولید شده در دایاسپورا نیست و در متون تولید شده در وطن هم به میزان قابل توجهی یافت میشود. بر اساس این نتایج لازم است در تعریف دایاسپورا بازاندیشی کنیم: همچنین معلوم شد محیط تولید متن صرفاً یکی از عوامل مؤثر در کیفیت التقاطی متن است و نیت خاص نویسنده از نگارش یا ترجمه متن و یا توصیف جامعهای التقاطی نیز ممکن است به تولید متن دورگه بینجامد.
https://jlts.um.ac.ir/article_24562_32ff344aed9e8890b78a5aede4cdb762.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19031
التقاط
دایاسپورای حقیقی
دایاسپورای مجازی
ادبیات مهاجرت
فرهنگزدایی
تولید متن
فاطمه
پرهام
parham.atu@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ترجمه در دوران دفاع مقدّس
بررسی وضعیت ترجمه در هر دوران دریچه ای است به اوضاع جامعه در آن برهه از تاریخ. آن چه در دوران دفاع مقدس در حوزه ادبیات ترجمه شده در ایران اسلامی گذشت با همین فرض در قالب یک طرح پژوهشی بررسی شد. نتایج نشان داد در این دوران در حوزه رمان، تعداد ترجمه های مجدد و چاپ مجدد ترجمه های قبلی بیشتر از ترجمه های تازه بوده، آثار کلاسیک همواره پُر ترجمه و پُر چاپ بوده اند ، یعنی ادبیات نو آن زمان به بازار راه نداشته، امّا در حوزه داستان کوتاه، نشریات ادبی در ارایه فرم های نو پیشگام بودهاند. نتایج همچنین نشان داد که مهم ترین شیوه ترجمه در این دوران بومی سازی بوده است، یعنی در دوران پر تلاطم دفاع مقدس ترجمه در خدمت دو نیروی متقابل به کار رفته است. هم در صدد مقابله با ورود ادبیات ، مفاهیم و ارزش های نو، بیگانه و نا ایمن بوده است و هم به واسطه خاصیت ذاتی خود محمل ورود این مفاهیم بوده است. نقش اول در ترجمه رمان ها پر رنگ است و نقش دوم در ترجمه داستان های کوتاه در نشریات ادبی که در پی معرفی آثار و سبک های نو بوده اند.
https://jlts.um.ac.ir/article_24569_ed959ed2fdb8d941adcc3fcb81f013c8.pdf
2011-03-21
10.22067/lts.v44i1.19032
دفاع مقدس
ترجمۀ ادبی
ادبیات دفاع مقدس
جنگ ایران و عراق
ترجمه و دفاع
فرزانه
فرحزاد
farahzadatu@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR