محمدرضا لرزاده؛ احمد معینزاده؛ عباس اسلامی راسخ
چکیده
دراماتورژی بخش زیادی از فرایند پیشتولید، تولید و پساتولید اثر نمایشی را در بر میگیرد و جایی در پیوستار بین تنظیم متن نمایشنامة صرف تا نظارت بر اجرا و تنظیم و تعدیل عناصر مختلف اجرایی و مدیریت ادبی قرار میگیرد؛ یعنی میتوان مانند لسینگ دراماتورژی را مجموعة گستردهای از مهارتهای منقّدانه قلمداد کرد یا مانند برشت، ساحت دو شقیِ ...
بیشتر
دراماتورژی بخش زیادی از فرایند پیشتولید، تولید و پساتولید اثر نمایشی را در بر میگیرد و جایی در پیوستار بین تنظیم متن نمایشنامة صرف تا نظارت بر اجرا و تنظیم و تعدیل عناصر مختلف اجرایی و مدیریت ادبی قرار میگیرد؛ یعنی میتوان مانند لسینگ دراماتورژی را مجموعة گستردهای از مهارتهای منقّدانه قلمداد کرد یا مانند برشت، ساحت دو شقیِ متنی-تولیدی برای دراماتورژ قائل شد. حال در عرصة مطالعات ترجمه، رابطة میان اجرا (و تبعاً دراماتورژی) و ترجمه اغلب به مسائلی مانند دوگانیهای خوانشپذیری و اجراپذیری یا ترجمه برای صحنه یا مطالعه فروکاسته شده است. در مقالة حاضر سعی بر آن است تا با بررسی آغاز پردة اول نمایشنامة مردی برای تمام فصول رابرت بولت، ترجمههای موجود از آن (آلرسول و طاهری) و متن اجرایی بهمن فرمانآرا از این اثر، ضمن واکاوی ساختار و کارکردهای دراماتورژی در کشور، نسبت مترجم با دراماتورژی مشخص شود. بررسی این مجموعه پر چین و شکن در قالب الگوی تعدیلشدة کوزان دال بر آن است که ترجمة نمایشنامه اغلب نقطة شروع صرفی برای دراماتورژی محسوب میشود و در هر صورت، چه با تعریف مدیریت ادبی لسینگی و چه دراماتورژی متنی-تولیدی برشتی، نمیتوان مترجم را دراماتورژ پنداشت و با تخصصیشدن این عرصه، شاید بتوان مترجم را دراماتورژ متنیِ ترجمانی دانست.
